همه‌چیز درباره حضور غافلگیرکننده ظریف در اجلاس جی‌هفت
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | دیروز عصر هواپیمای iran05 از تهران حامل محمدجواد ظریف عازم بیاریتز منطقه‌ای تحت تدابیر شدید امنیتی شد و همه را غافلگیر کرد. این در حالی بود که او به تازگی پاریس را بعد از چانه زنی با مکرون به مقصد تهران ترک کرده و قرار بود که به چین سفر کند و همه منتظر آن بودند که ببینند مذاکرات او با پکن به کجا می‌رسد.
اما این تغییر مسیر همه را شوکه کرد و بازار شایعات بلافاصله داغ شد. به ویژه آنکه می دانیم زمانی که زمزمه حضور مکرون در تهران وجود داشت گفته می شد که رئیس جمهور فرانسه از روحانی هم برای رفتن به نشست جی هفت دعوت کرده بود که این دعوت البته رد شد.
ماجرا از بسته‌ای شروع شد که رئیس‌جمهور فرانسه آن را به تهران پیشنهاد کرد و در سفر آخر هفته گذشته وزیرخارجه کشورمان به فرانسه مورد بحث و گفتوگو قرار گرفت.
سپس ظریف به تهران آمد تا مقامات مرتبط را در جریان موضوعات مطرح شده با رئیس جمهور فرانسه قرار دهد و مکرون هم موضوع را با ترامپ و بقیه اعضای جی هفت مطرح کرد. حالا به نظر می‌رسد بعد از تمام صحبت‌هایی که شده، راه حلی به وجود آمده که نیازمند بحث و گفتوگوی بیشتر مقامات کشورهاست.
بازگشت ظریف به فرانسه، یک روز بعد از اینکه به تهران آمده بود باعث شد که پیش‌بینی‌هایی در مورد دیدار وزیرخارجه با تیم آمریکایی در بگیرد که این امر را سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان اینطور رد کرد:« به دعوت لودریان وزیر امور خارجه فرانسه، وزیر امور خارجه کشورمان برای ادامه رایزنی‌ها درخصوص ابتکارات اخیر میان روسای جمهور ایران و فرانسه، وارد شهر بیاریتز محل برگزاری اجلاس سران گروه هفت شد. در این سفر با هیات آمریکایی ملاقات یا مذاکره‌ای صورت نخواهد گرفت.»
دونالد ترامپ در پاسخ به این سوال که آیا محمدجواد ظریف در بیاریتز است، گفت:«نظری ندارم!» اما منوچین نظری دیگر در مورد آمدن ظریف داشت. وزیرخزانه‌داری آمریکا که وظیفه تحریم ظریف را یک ماه قبل به گردن گرفته بود، دیروز وقتی در مورد این اتفاق از او سوال شد اعلام کرد که ترامپ آماده گفت و گو با وزیرخارجه کشورمان در فرانسه بدون هیچ پیش شرطی است. کاخ سفید قبلا گفته بود که اعتمادی به ظریف برای مذاکره ندارد اما حالا با دیدن اینکه هیچ تحریمی بر وزیرخارجه ایران تاثیر ندارد، ورق برای آنها برگشته است. با این حال تهران و فرانسه گفتند که برنامه‌ای برای چنین دیداری وجود ندارد.
حضور ظریف در بیاریتز فرانسه هر خبر دیگری در جی هفت را در سایه قرار داد و همه را وادار کرد تا ماجرا را از نزدیک دنبال کنند. اینجا در مورد اتفاقاتی که باعث شد ظریف دوباره و بعد از وقفه‌ای بسیار کوتاه به این کشور بازگردد بیشتر بخوانید:
***پیشنهاد فرانسه به ترامپ چه بود؟
شبکه الجزیره دیروز به نقل از کاخ الیزه مدعی شد که رئیس‌جمهور فرانسه به همتای آمریکایی خود پیشنهاد داده که در ازای عدم غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران، واشنگتن اجازه صادرات محدود نفت را به ایران بدهد. در بیانیه کاخ الیزه آمده است که ترامپ طی گفت‌وگوهای خود با مکرون در حاشیه اجلاس «گروه ۷» در شهر «بیاریتز» فرانسه، با بیان اینکه تمایلی به شروع جنگ با ایران ندارد اما باز هم تکرار کرد که خواستار توافق جدیدی با ایران است.
همزمان وبسایت شبکه «الجزیره» به نقل از الیزه مدعی شده است که مکرون نیز در این دیدار به ترامپ پیشنهاد داده که برای کاهش تنش‌ها، واشنگتن به تهران اجازه دهد که صادرات نفت خود را به صورت محدود و برای مدت زمان معینی ادامه دهد اما به شرط اینکه ایران نیز دست از غنی‌سازی اورانیوم [بیش از سقف تعیین‌شده در برجام] بردارد.
این حرف‌ها را مکرون در ناهار دو نفره‌ای که با ترامپ صرف کرده بودند، مطرح کرد. به نظر بسیاری از ناظران مکرون با وجود اختلافاتی که با کاخ سفید دارد، در این سا‌ل‌ها توانسته دل ترامپ را به دست بیاورد. روزنامه ایران در نسخه عصر خود نوشت که جدیدترین تحول این است که فرانسه از خواسته خود مبنی بر مذاکره پیرامون مسائل موشکی ایران، کوتاه آمده است.
*** استقبال سرد ترامپ از میانجیگری مکرون
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده با وجود رد موافقتش با ارسال پیام سران گروه ۷ به ایران گفت که نمی‌تواند مانع گفتوگوی سایرین با ایران شود. این در حالی بود که پیش از این اعلام شده بود مکرون مامور شده تا پیام گروه هفت را برای تهران ببرد. ترامپ در مواجهه با سوال خبرنگاران در مورد توافق جمعی سران گروه ۷ برای ارسال پیامی مشترک به ایران گفت که من بحث و صحبتی در این مورد نداشتم.
او تاکید کرد:«من از تلاش نخست‌وزیر آبه [شینزو، نخست‌وزیر ژاپن] برای تعامل با ایران هم حمایت کردم. او هم دارد با ایران صحبت می‌کند… ما خودمان هم تعامل خواهیم داشت. اما شما نمی‌توانید از اینکه افراد با هم گفتوگو کنند، ممانعت کنید. اگر می‌خواهند [با ایران] صحبت کنند، می‌توانند این کار را کنند.» این در حالی‌ست که درخواست شینزوآبه از سوی تهران در زمان سفر او به کشورمان جدی گرفته نشده و رد شده بود.
*** عقب نشینی مکرون از ماموریت رسمی
رئیس جمهوری فرانسه بعد از اینکه واکنش ترامپ را دید از موضع قبلی‌اش کوتاه آمد و اعلام کرد که این گروه هیچ «مأموریت رسمی» در این‌باره به او نداده است و گفت‌وگوها درباره ایران ادامه دارد. امانوئل مکرون در حاشیه نشست گروه ۷ به خبرنگاران گفت:«ما دیروز درباره ایران گفت‌وگوهایی داشتیم که حاصل آن دو خط مشی اصلی مشترک بوده است. اعضای گروه ۷ خواستار آنند که ایران هرگز نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد (…) و همه اعضای گروه ۷ عمیقاً متعهد به ثبات و صلح در منطقه هستند و در نتیجه و به همین دلیل نمی‌خواهند درگیر اقداماتی شوند که موجب از بین رفتن این دو خط مشی شود.»
مکرون ادامه داد که «در این چارچوب ما ابتکارات مختلفی را مطرح کردیم و درباره آن گفتوگو کردیم. گروه ۷، یک گروه غیر رسمی است و در چنین شرایطی، هیچ مأموریت رسمی در چارچوب گروه ۷ برای یکی از اعضا وجود ندارد. بنابراین فقط ابتکاراتی وجود دارد که از سوی اعضای این گروه می‌تواند در جهت نیل به دو هدف یاد شده [درباره ایران] اتخاذ شود.»
*** مکرون رهبری تحولات را برعهده می‌گیرد؟
رئیس جمهور فرانسه تلاش می‌کند تا میانه را در دعوایی که بر سر برجام راه افتاده بگیرد. او فعلا شخصی مورد اعتماد در مسائل بین‌المللی است که هم رابطه خوبی با ترامپ دارد، هم مرکل محبتش را به او نشان داده و هم بوریس جانسون به نظر به او اعتماد کرده است(هرچند که برای بوریس هیچکس جای ترامپ را نمی‌گیرد). تلاش‌های او باعث شده تا برخلاف آنچه ترامپ خواهان آن بود چانه زنی بر سر برجام را نه ژاپن که فرانسه به دست بگیرد.
