داستایفسکی در دنیای بازیهای ویدئویی

روزنامه هفت صبح، کسری کریمیطار | هر چند سال یکبار عنوانی روانه بازار ویدئو گیم میشود که موجبات غافلگیری مخاطبان و منتقدان را رقم میزند؛مخاطبانی که شاهد عرضه بازیای هستند که ظاهر و باطن آن تفاوت بسیاری با دیگر آثار موجود در بازار دارد و در بازاری که هر روز شاهد تکرار مکررات هستیم،این بازی ساختاری منحصربهفرد را ارائه میکند.عناوینی مثل Demon's Souls ، Bioshock ، The Stanley Parable و حالا ساخته نخست استودیو ZA/UM در این کتگوری قرار میگیرند.
بازی Disco Elysium اواخر سال ۲۰۱۹ و در حالی به صورت انحصاری برای PC عرضه شد که کمتر کسی گمان میکرد این بازی ساخت استودیو مستقل واقع در استونی نه فقط به اثری ساختارشکن مبدل شود بلکه جوایز فراوانی را هم کسب کند. این میزان از موفقیت سبب شد تا سازندگان این عنوان در کنار توسعه نسخه کنسولی ویژگیهای جدیدی از جمله صداگذاری کامل را به بازی اضافه کنند تا نسخه کامل این عنوان با نام بازی Disco Elysium: The Final Cut در اختیار مخاطبان PC و کنسولهای پلیاستیشن ۴ و پلیاستیشن ۵ قرار بگیرد.
پیش از هر چیزی باید بدانید خبری از نبرد در Disco Elysium نیست چون همه چیز به دیالوگ،انتخاب درست آنها،به دست آوردن مهارتهای موردنظر و البته کمی شانس خلاصه میشود.به بیان سادهتر اگر مبارزه و اکشن در بازی برایتان رکنی اساسی است به هیچ وجه سمت Disco Elysium: The Final Cut نروید چون برای شما ساخته نشده و به احتمال فراوان حوصلهتان را سر خواهد برد.اما در سوی دیگر اگر به خواندن دیالوگ،غرق شدن در داستان طولانی و انتخابهای پرشمار علاقه دارید؛یک شاهکار کم نظیر پیشرویتان قرار دارد.
داستان Disco Elysium زمانی آغاز میشود که شخصیت اصلی بازی یعنی کارآگاه قصه ما در حالی از خواب بیدار میشود که به خاطر مصرف زیاد مشروبات الکلی در حالت امنژیا قرار دارد و هیچ چیز را به خاطر ندارد.او نمیداند کیست،کجاست و هدفش از حضور از هتلی که در آن حضور دارد چیست. در همین حال ندای ذهنی کارآگاه مدام با او صحبت کرده و در این بین کاربر مدام از خودش میپرسد چه اتفاقی در حال رخ دادن است.
دقیقا به مانند اینکه سازندگان ناگهان گیمر را بدون راهنمایی در دنیای غنی پرتاب میکنند که کوچکترین بخش آن با جزئیاتی شگفتانگیز طراحی شده. بیدلیل نیست که این بازی با نام عنوانی کارآگاهی/نقشآفرینی معرفی شد چون بازی از همان ثانیه نخست با پمپاژ دیالوگ و اتفاقات عجیب و غریب آغاز میشود و شما به عنوان کاربر باید از همه چیز - بله همه چیز - بازی بدون کمک و راهنمایی خاصی سر دربیاورید.
در حقیقت کاراکتر اصلی و گیمر در ابتدا به یک اندازه از جهانی که در آن حضور دارند بیاطلاع هستند و با هر قدم در پیشروی در بازی هم شخصیت اصلی هم گیمر متوجه میشوند که چه اتفاقی در حال رخ دادن است و اصلا دلیل حضور کاراکتر اصلی بازی در این نقطه،در این هتل ناشناس،در این شهر دل مرده (Revachol) چیست ؟
حقیقیت این است که اکثر گیمرها ممکن است طی چند ساعت ابتدایی کاملا گیج شوند و با هر مکالمهای نه تنها اطلاعاتتان بیشتر نشود بلکه سوالات بیشتری برایشان ایجاد شود. روند سناریو به شکلی است که با پاسخ هر سوال کلی سوال جدید ذهنتان را درگیر میکنند.دلیل این امر ساختار منحصربهفرد دنیای «دیسکو ایلیسیوم» است.این دنیا شبیه هیچ دنیایی نیست،نه ایدئولوژیهایش،نه کاراکترهایش و نه قصه جهانش.
مثلا کمونیست در این بازی تفاوتهای آشکاری با تعریف کمونیست در جهان واقعی دارد.حالا در وسط همین سوالات و جهانی که به مرور نکاتش را روایت میکند،شما باید پرده از قتلی بردارید که در پشت هتل شما رخ داده. مردی به دار آویخته شده و این وظیفه شما و همکاراتان یعنی «کیم» است که پرده از راز آن بردارید. با این حال پردهبرداری از این حادثه بدون دانستن ریز و بم جهان الیسیوم کاری تقریبا غیرممکن است.پس مدام دیالوگ برقرار میکنید،از کارگران شاکی در مورد تجمعشان میپرسید،صحنه قتل را بررسی میکنید،مورد نفرت مردم قرار میگیرید.هر بار هم که این روند را پیش میگیرید نداهای مختلفی از ذهنتان با شما صحبت میکنند.
دنیای الیسیوم رویاگونه است و خود بازی و ساختارش هم همینطور. آنقدر اتفاقات و داستانهای عجیب و جدید در بازی وجود دارند که انگار خود به درون یک رویای منحصربهفرد پرت شدید. هر چقدر که بیشتر صحبت میکنید و به کند و کاو جهان بازی میپردازید بیشتر متوجه شاهکاری میشوید که سازندگان بازی آن را در اختیار گیمرها قرار دادند.شاهکاری که از منظر شخصیتپردازی و ساختار دنیا به راحتی از تعدادی از بهترین نقشآفرینیهای تاریخ پیشی میگیرد.
ممکن است ادعای عجیبی به نظرتان برسد اما حقیقت دارد. این روزها عناوین فراوانی عنوان نقشآفرینی را به دوش میکشند اما حقیقت ماجرا این است که میزان نقشآفرینی اکثریت آنها به تعدادی ارتقا و نهایتا دو پایان خلاصه میشود.دیسکو ایلیسویم اما یک نقشآفرینی به معنای واقعی است.از منظر انتخاب و چگونگی پیشروی عنوانی پیشروی شماست که برای هر معمای کوچک و بزرگش چند راهحل را در مقابل شما میگذارد.