در حیاط خلوت آسیا چه خبر است؟
روزنامه هفت صبح | یک: تاجیکستان و قرقیزستان بعد از نزدیک به چهار روز درگیری شدید توافق کردند تا آتش‌بسی دائمی را دنبال کنند. با گذشت سه دهه از فروپاشی اتحاد شوروی، کشورهایی مستقل شده از این کشور، درگیر اختلافات مرزی خونبار با یکدیگرند. آخر هفته گذشته درگیری مرزی بین تاجیکستان و قرقیزستان در اولین ساعت‌هایش باعث کشته شدن ۴۹ نفر شد.
* دو: نوار مرزی ۹۷۰ کیلومتری بین قرقیزستان و تاجیکستان همچون بسیاری از مرزهای دیگر بین کشورهای آسیای میانه پس از فروپاشی اتحاد شوروی در سال ۱۹۹۱ علامت‌گذاری نشده است. این مشکل به خصوص در دره فرقانه، محل تلاقی مرزهای تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان پیچیده‌تر و همواره تنش‌آفرین بوده است.
اما درگیری‌های اخیر شدیدترین نوع درگیری در این نوع به نظر می‌رسد. پیش از این تنها میان ارمنستان و آذربایجان، درگیری‌هایی با تعداد بالای کشته‌شدگان روی می‌داد اما به نظر می‌رسد به این فهرست تاجیکستان و قرقیزستان هم اضافه شده‌اند. ازبکستان از دو کشور همسایه خود دعوت کرده است اختلافات مرزی را پشت میز مذاکرات حل و فصل کنند. حالا به نظر می‌رسد دو طرف به این نتیجه رسیده‌اند که نیاز به آتش‌بسی دائمی دارند اما طبیعتا آتش‌بس دائمی به معنای صلح نخواهد بود.
* سه: سدیر جباروف، رئیس جمهور قرقیزستان از مردم این کشور، به‌خصوص نیروهای سیاسی و رسانه‌ها دعوت به‌عمل آورده آرام باشند، اغوا نشوند و دشمنی و نزاع به وجود نیاورند.پیشتر امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان هم از ساکنان روستاهای چارکوه، خواجه اعلی و وارخ دعوت کرده بود که احساساتی نشوند و با همسایه‌‌های خود رابطه نیک و دوستانه داشته باشند.
چهارشنبه هفته گذشته، در اطراف مرکز توزیع آب در روستای خواجه اعلای شهر اسفره تاجیکستان و کوکتاش باتکند قرقیزستان بین ساکنان محلی تاجیک و قرقیز در نزدیکی مرز درگیری روی داد. تاجیکستان به نصب دوربین‌های مداربسته در اطراف مرکز توزیع آب اقدام کرده است.
اما مرزبانان قرقیز مانع این کار شده‌اند، اگر چه قبلاً خود قرقیزها در این محل دوربین مداربسته نصب کرده بودند.
کمیته دولتی امنیت ملی تاجیکستان می‌گوید قرقیزستان برای تحریک ساکنان روستاهای مرزی این کشور برای مناقشه با تاجیک‌ها در دو روز اخیر از نیروهای نظامی ویژه خود در لباس غیرنظامی استفاده کرده است. ادعایی که ثابت کردن آن در حال حاضر امکان‌پذیر نیست.
هر چند جرقه این اختلاف به دست مردم محلی شکل گرفت اما تاجیکستان گفت قرقیزستان به دنبال تصرف این مرکز است.
کمی بعد گفته شد شهروندان این دو کشور در دو سوی مرزی که خط مشخصی ندارد و تنها تعاریف نامشخص آن را تعیین کرده، به سمت یکدیگر سنگ‌پراکنی کردند. این سنگ‌پراکنی در پایان شب، به تیراندازی انجامید که ده‌ها نفر را به کشتن داد و ساختمان‌هایی از هر دو طرف به آتش کشیده شد.
* چهار: از میان۹۷۲ کیلومتر مرزی که بین تاجیکستان و قرقیزستان وجود دارد، تنها تکلیف۵۲۰ کیلومتر خط ارضی مشخص شده است. ساکنان روستایی این مناطق که به کشاورزی و دامداری مشغولند، معمولا بر سر منابع آب، چراگاه و زمین کشاورزی با یکدیگر سر و کله می‌زنند و این موضوع باعث رفتارهای خشنی شده است.
کمیته دولتی امنیت ملی تاجیکستان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده بر اساس نقشه سال‌های ۱۹۲۴-۱۹۲۷ و ۱۹۸۹ مرکز آبرسانی در خاک تاجیکستان واقع است و در زمان شوروی سابق، از ذخایر آب آن برای شاداب کردن زمین‌های شهرها و نواحی مرزی سه کشور همسایه - تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان استفاده می‌شده است.
حضور نظامیان و غیرنظامیانی که در این منطقه سلاح دارند، مردم دو کشور را با بحران روبه‌رو کرده است. آنها نیازمند وضعیتی هستند که در آن تکلیف مرزها روشن و امنیت برقرار باشد اما شواهد نشان داده که دستیابی به چنین وضعیتی بسیار دشوار و طولانی خواهد بود.
