۴۲هزار میلیارد تومان سود در جیب پالایشگاه‌ها
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی| بانک مرکزی نرخ دلار مبادله‌ای را جایگزین دلار 28هزار و 500تومانی کرد. اتفاقی که نشان از عقب‌نشینی دولت از نرخ دستوری برای دلار دارد و حالا فرمول محاسبه رسمی قیمت‌ها در بورس کالا به جای 28هزار و 500تومان، رقمی حدود 38هزار تومان خواهد بود.
از طرف دیگر وزارت اقتصاد خبر از تغییر دوباره نرخ خوراک پتروشیمی داده و سقف را از هفت هزار تومان تا پنج هزار تومان پایین آورده است. دو اتفاق همزمان که می‌توانند تاثیر بسیار زیادی روی سودآوری شرکت‌های نفتی داشته باشند. اما این تاثیر تا چه حد زیاد است؟ موسسه تحلیلی انگیما در گزارشی بنیادی، تاثیر تغییرات اخیر را بر فعالیت پالایشگاه‌های بورسی یعنی شپنا، شبندر، شتران، شبریز، شراز و شاوان را بررسی کرده و نبض بورس هم آن را منتشر کرده است.
بر اساس این گزارش، برآورد سود خالص کل پالایشگاه‌های بورسی حدود 69 هزار میلیارد تومان است که با افزایش نرخ ارز در فرمول جدید از 28 به 38هزار تومان سودآوری این شرکت‌ها به بیش از 111/5هزار میلیارد تومان می‌رسد که نشان می‌دهد مصوبه جدید دولت 42هزار میلیارد تومان به سود شرکت‌های پالایشی خواهد بود.
بازگشت فرمول خوراک و افزایش قیمت دلار برای فرآورده‌های نفتی
نرخ ارز در بازار فرآورده‌های نفتی یکسان شد. مدیر اداره پایش بازار ارز بانک مرکزی هفته گذشته اعلام کرد: تاکنون نرخ ۲۸۵۰۰ تومانی نرخ پایه بود و در سازوکاری که در بورس کالا برای حراج استفاده می‌شود، شرکت‌ها نرخ‌های بالاتر از آن را پرداخت می‌کردند. بانک مرکزی برای جلوگیری از سوءاستفاده از این دوگانگی نرخ در بازار نرخ‌ها را یکسان کرد و اکنون فرآورده‌های نفتی با قیمت دلار مبادله‌ای یعنی 38هزار تومان قیمت‌گذاری می‌شوند. از طرف دیگر وزارت اقتصاد از تغییر دوباره فرمول محاسباتی نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها خبر داده است.
به دنبال وعده‌ای که وزیر امور اقتصادی و دارایی داده بود و پیگیری بازگشت تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به فرمول، روز شنبه ۱۱ شهریور ماه ۱۴۰۲، فرمول محاسباتی نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها به طور رسمی اعلام شد. بر اساس مصوبه هیأت وزیران، نرخ خوراک نمی‌تواند از ۵ هزار تومان کمتر باشد و در فرمول محاسباتی، دولت نمی‌تواند گاز را بالاتر از میانگین نرخ صادراتی، به تولیدکنندگان داخلی بفروشد. همچنین متانول سازان می‌توانند در صورت تسویه بهای خوراک گاز دریافتی در کمتر از ۳۰ روز، ۵ درصد تخفیف دریافت کنند.
جزئیات تغییر نرخ خوراک برای پتروشیمی‌ها
سهیل عسگری، کارشناس بازار سرمايه در خصوص تاثیر بازگشت نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به فرمول گذشته گفته در مصوبه قبلی نرخ خوراک گازی پتروشیمی‌ها ۷ هزار تومان و نرخ گاز ۴ هزار تومان تعیین شده بود که با توجه به قیمت‌های جهانی، تولید در خیلی از صنایع به‌ویژه متانول، صرفه اقتصادی نداشت.
اما با مصوبه اخیر و بازگشت نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به فرمولی که قبل از این تعیین شده بود و همینطور میانگین قیمت ٢٥ سنت، چهار هابی که در فرمول لحاظ شده و میزان مصرف در داخل و … برآورد می‌شود نرخ خوراک گازی پتروشیمی‌های ما به‌صورت دلاری حدود ۱۴ الی ۱۵ سنت خواهد شد و این حدود ۱۵ سنت با دلار توافقی حدود ۳۸ هزار تومان در هر متر مکعب حدود ۵۳۰۰ تومان خواهد شد که کاهش قابل توجهی نسبت به نرخ ۷۰۰۰ تومانی دارد. به تبع سوخت گازی صنایع هم با این مصوبه کاهش خواهد یافت و به ۳۲۰۰ تومان خواهد رسید که از نرخ قبلی ٢درصد ارزان‌تر است.
به گفته عسگری نکته حائز اهمیت اینجاست که در فرمول جدید، برای نرخ خوراک گازی پتروشیمی‌ها سقف تعیین شده و این سقف قیمت صادراتی خوراک بوده است. البته که آمار رسمی و شفافی از نرخ خوراک صادراتی نداریم، اما آخرین آمار نرخ صادراتی گاز حدود ۲۰ الی ۲۵ سنت بوده است.
با این حساب چنانچه نرخ هاب‌های اروپایی جهش داشته باشد و از ٤ سنت فراتر رود، این بخش از فرمول می‌تواند ریسک به همراه داشته باشد. مشخص نیست آیا کف پنج هزار تومانی در مورد نرخ میانگین ٤ هاب است یا… و اگر این کف پنج هزار تومانی مربوط به میانگین چهار هاب باشد، برآورد می‌شود نرخ خوراک پتروشیمی‌ها اعداد پایین‌تری هم به خود ببیند. با توجه به دلار ۳۸ هزار تومانی (بر اساس نرخ‌های مرکز مبادله) می‌توان گفت که نرخ کف تقریبا ١٢ سنت در نظر گرفته شده است.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفته به طور کلی می‌توان گفت با توجه به قیمت‌های اوره و متانول در هفته‌های اخیر و کاهش نرخ خوراک طبق مصوبه اخیر، شرکت‌های پتروشیمی ما افق سودآوری بهتری پیش رو دارند و می‌توان به عنوان گزینه‌های سرمایه‌گذاری، نماد‌های صنعت پتروشیمی را مورد بررسی و توجه قرار داد. وضعیت متانولی‌ها هم با این مصوبه بهتر شده و از زیاندهی خارج می‌شوند و می‌توانند هرچند با حاشیه سود پایین‌تر، اما تداوم فعالیت داشته باشند.
تاثیر مصوبات جدید بر پالایشگاه‌ها
پالایشگاه‌هاي نفت از مصرف‌کنندگان خوراک گازی هستند و محصولاتشان با دلار رسمی قیمت‌گذاری می‌شود. از یک طرف وزارت اقتصاد با مصوبه هیات وزیران نرخ خوراک را کاهش داده و از طرف دیگر بانک مرکزی با تغییر نرخ ارز رسمی از 28هزار و 500تومان به نرخ مبادله‌ای یعنی حدود 38هزار تومان، بهشتی برای پالایشگاه‌ها فراهم شده که هم قیمت مواد اولیه آنها کاهش پیدا کرده و هم محصولات خود را گران‌تر خواهند فروخت. در بین پالایشگاه‌های بورسی، شپنا بیشترین مصرف خوراک خام را دارد.
طبیعتا باید چنین وضعیتی را برای بزرگترین پالایشگاه بورسی متصور باشیم. براساس تحلیل‌های بنیادی موسسه انگیما، مصرف روزانه نفت خام و میعانات گازی برای شپنا 356هزار بشکه، شبندر 345هزار بشکه، شتران 233هزار بشکه، شبریز 106هزار بشکه، شراز 52هزار بشکه و شاوان 50هزار بشکه است. موردی که نشان می‌دهد طبیعتا تغییر نرخ خوراک بیشترین تاثیر را روی شپنا و شبندر می‌گذارد، اما از طرف دیگر نرخ تمام شده محصولات برای هر گروه متفاوت است و هرکدام موجودی مشخصی از محصولات فروخته نشده دارند.
بهای تمام شده موجودی محصول تولید شده شرکت‌ها براساس آخرین گزارش منتشر شده نشان می‌دهد شپنا 8/5هزار میلیارد تومان، شبندر 17هزار میلیارد تومان، شتران شش هزار میلیارد تومان، شبریز 88/1هزار میلیارد تومان، شراز 3/5هزار میلیارد تومان و شاوان هم 3/5 هزار میلیارد تومان موجودی محصول تولید شده دارند که حالا می‌توانند آنها را با قیمت بالاتری بفروشند. براساس تحلیل‌ها انیگما، تغییرات اخیر بیشتر از همه به نفع شاوان است که مصرف سوخت کمتر و حاشیه سود بالاتری دارد و می‌تواند با افزایش نرخ دلار، سود خالص خود را 2/5 برابر کند.
