قطعی شش ساعته اینترنت و ضرر چند میلیاردی
روزنامه هفت صبح| قطعی شش ساعته اینترنت همراه در دو روز آخر هفته گذشته که به بهانه برقراری امنیت کنکور انجام شد، برخی کسبوکارهای آنلاین مثل دیجی‌کالا، اسنپ، تپسی، شرکت‌های فعال در حوزه بیمه آنلاین و همچنین شرکت‌های پرداختی را با مشکل مواجه کرد. این کسبوکارها از کاهش حدود ۳۰ تا ۵۰درصدی ثبت سفارش و فروش خود در این دو روز خبر داده‌اند.
سایت «کارنگ» در گزارشی به این موضوع پرداخته و نوشته است که طبق وعده وزیر ارتباطات و مخالفت او با قطعی سراسری اینترنت همزمان با برگزاری کنکور، قرار بود اینترنت همراه فقط در حوزه‌های برگزاری این آزمون قطع شود، اما مشاهدات میدانی و همچنین اطلاعات منتشر شده از سوی نت‌بلاکس نشان می‌دهد که اینترنت همراه حداقل در روز پنجشنبه به‌صورت سراسری و برای سه ساعت قطع بوده است. در ادامه مهم‌ترین بخش‌های این گزارش را می‌خوانید:
بسیاری از بیماران در بیمارستان‌ها در ساعات برگزاری کنکور امکان دریافت نسخه الکترونیکی را نداشتند و گزارش‌های مختلفی از مختل شدن دستگاه‌های کارتخوان و معطل شدن مردم هنگام خرید رسيده است. بسته‌های سفارشی از فروشگاه‌های آنلاین هم به دلیل قطع اینترنت با تاخیر یا موکول شدن به زمان دیگر، ارسال شد و همچنین ارائه برخی خدمات اپلیکیشن‌های مختلف مانند خرید نان از سوپراپلیکیشن‌هایی چون اسنپ هم غیرفعال شده بود.
شاید همین شرایط پیچیده‌ای که فقط قطع سراسری اینترنت همراه برای مردم و کسبوکارها به‌وجود آورد، باعث شده تا وزیر ارتباطات از مردم عذرخواهی کند و بگوید که این آخرین‌باری بوده که اینترنت در هر سطحی، چه ثابت و چه سیار، برای برگزاری کنکور قطع شد.
دیجی‌کالا اعلام کرده است که در ساعت‌های قطع اینترنت موبایل در دو روز آخر هفته گذشته، ثبت سفارش و فروش آنها به‌شدت كاهش يافته؛ چرا‌که ناوگان بخش عملیات و لجستیک این کسب‌وکار وابسته به اینترنت موبایل است.آنطور که امیرحسن موسوی، مدیر ارتباطات دیجی‌کالا، به کارنگ می‌گوید این اختلال‌ها در سفارش‌های بعدی این کسب‌وکار هم تاثیر گذاشته و تاثیر آن لحظه‌ای و تنها برای ساعات قطع اینترنت نیست.
موسوی با اعلام اینکه بین ۲۰ تا ۳۰درصد سفارش‌های دیجی‌کالا به‌خاطر قطعی اینترنت برای برگزاری کنکور کاهش یافته، به کارنگ گفته است که «فرقی که دیجی‌کالا با سرویسی مانند تاکسی آنلاین دارد، این است که فقط ثبت و ارسال سفارش‌های ما در لحظه قطع اینترنت دچار اختلال نمی‌شود و در روزها بعدی هم در ارسال سفارش‌ها به مشکل برمی‌خوریم؛ چون در روز قطع اینترنت سفارش‌ها به‌موقع به دست مشتریان نرسیده یا لغو شده. این موضوع مثل یک دومینو باعث میشود حداقل برای یک هفته سفارش‌ها به تاخیر بیفتد و مشتریان تجربه ناخوشایندی از خرید خود داشته باشند.»
به گفته او قطعی اینترنت تنها روی ثبت و ارسال سفارش مشتریان تاثیرگذار نبوده و روی بخش تحویل کالای فروشندگان به دیجی‌کالا هم تاثیر منفی گذاشته است؛ چون خیلی از مراکز تحویل کالاهای فروشندگان فقط به اینترنت گوشی دسترسی دارند و عدم وجود اینترنت باعث اخلال در مراحل ثبت کالا از سمت فروشنده در سامانه دیجی‌کالا میشود.
موسوی گفته است که آماری از افت فروش دیجی‌کالا در دو روز برگزاری کنکور در اختیار ندارد، اما نزدیک به ۵۰درصد خریداران از دیجی‌کالا با اینترنت گوشی سفارش‌های خود را در این فروشگاه ثبت می‌کنند و همین عدد می‌تواند نشان دهد که قطع چند ساعته اینترنت همراه چه تاثیری روی فروش دیجی‌کالا داشته است.
تاکسی‌های اینترنتی از دیگر گروه‌هایی هستند که در چند ساعت قطع اینترنت موبایل در روزهای برگزاری کنکور آسیب دیده‌اند. آنطور که مدیران تاکسی‌های اینترنتی تپسی و اسنپ به کارنگ می‌گویند به دلیل قطعی اینترنت، رانندگان امکان استفاده از نقشه و پیدا کردن مسافر خود را نداشته‌اند و از طرف دیگر مسافران هم در کنار امکان نداشتن پرداخت آنلاین، با مشکل پیدا کردن تاکسی در سطح شهر مواجه بوده‌اند.
فرید شهابی، معاون تجاری اسنپ، می‌گوید که همزمان با قطع اینترنت همراه در برخی از مناطق به دلیل برگزاری کنکور، در روز پنجشنبه ۲۹ دی‌ماه، از ساعت ۸ صبح تا ۱۳ ظهر، تعداد سفرهای اسنپی در کل کشور حدود ۳۹درصد کاهش یافت. به گفته او این نرخ کاهشی در روز جمعه ۳۰ دی‌ماه در همین ساعات حدود ۱۸درصد بوده است.
اسنپ‌فود هم اعلام کرده که در ساعات قطع اینترنت برای برگزاری کنکور پیک‌های آنها به دلیل دسترسی نداشتن به نقشه، برای ارسال سفارش با مشکل مواجه شده‌اند. از طرف دیگر کاربران نیز امکان ثبت سفارش نداشته‌اند. اسنپ‌فود در هر دو روز برگزاری کنکور با کاهش ۱۵درصدی ثبت سفارش مواجه بوده است.
تپسی هم از کاهش میزان سفرهای خود در روزهای قطع اینترنت برای کنکور خبر داده است. به گفته روابط عمومی این شرکت، در ساعات قطعی اینترنت تعداد سفرهای تپسی بین ۲۰ تا ۳۰درصد کاهش داشته و رانندگان این شرکت امکان استفاده از نقشه را نداشته‌اند.
یکی از تاثیر‌ات قطع چندساعته اینترنت، ثبت نشدن نسخه‌های الکترونیکی و مشکل کاربران در استفاده از سامانه‌های بیمه بود. قطع اینترنت و محدودسازی آن از روزهای پایانی شهریورماه تاکنون، دردسرهای زیادی برای بیمه‌گزاران و بازنشستگان داشت.
علاوه بر آن قطع کامل این سیستم در ساعات ابتدایی روز پنجشنبه که بیشترین امور درمانی در این روز انجام میشود، مشکلات فراوانی برای بیمه‌گزاران به‌وجود آورد. کاهش ۴۸درصدی ترافیک ورودی و کاهش ۴۵درصدی فروش در روزهای پایانی هفته هم اتفاقی است که فشردن دکمه خاموشی اینترنت برای شرکتی مانند «ازکی» رقم زده است. حامد ولی‌پوری، مدیرعامل «ازکی» در گفتوگو با سایت بیمه دیجیتال، از تأثیر عمیق تصمیم‌گیری‌های نسنجیده لایه حاکمیت بر کسبوکارهای اینترنتی گفته است.
او گفته است که «قطعی اینترنت به روزهای آخر ماه منتهی شد و معمولا کسبوکارها به سبب حجم بالای پرداختی‌ها در این دوران، روی جریان درآمدی در این بازه حساب باز می‌کنند. علاوه بر این در ماه‌های پایانی سال هستیم و هر روز آن برای کسبوکارها می‌تواند اهمیت داشته باشد. همین مسئله باعث شد تا ما در یک بازه سه ساعت در دو روز با کاهش ۴۵درصدی فروش رو‌به‌رو شویم.»
محمدرضا فرحی، مدیرعامل بیمه بازار، هم در گفتوگو با بیمه دیجیتال اعلام کرده که این شرکت در دو روز پایانی هفته گذشته نزدیک به ۲۰ تا ۳۰درصد کاهش فروش داشته است که برای کسبوکارهای فروش آنلاین در این برهه از زمان رقم قابل ملاحظه‌ای است.
به گفته او «موضوع مهم این است که تمام اقتصاد دیجیتال کشور در این دو روز به بحران رسید. منظور از اقتصاد دیجیتال فقط آی‌تی و آی‌تی‌سی نیست و خیلی از کسبوکارهای دیگر که سوار بر ابزارها و پلتفرم‌های دیجیتال هستند، در این دو روز با ضربه سنگینی رو‌به‌رو بوده‌اند.»
به عقیده فرحی شاید بتوان قطعی موردی اینترنت را تاب آورد، اما تعدد و تکرار این موضوع به بهانه‌های مختلف هیچ نتیجه‌ای به‌غیر از دل کندن افراد از راه انداختن کسبوکارهای دانش‌بنیان در کشور ندارد.
رضا قربانی، رئیس کمیسیون فینتک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران، در توئیتی خبر داد که به دلیل مشکل در دستگاه‌های کارتخوان و عابربانک‌ها، در این دو روز میزان برداشت پول نقد از عابربانک‌ها حدود 40درصد افزایش داشته است.
شرکت شاپرک هم اختلال و قطعی در حوزه پرداخت را در زمان کنکور تایید کرده و به سایت راه‌پرداخت گفته است: «در پی قطع چند ساعته اینترنت در اطراف محل برگزاری کنکور سراسری طی روزهای ۲۹ و ۳۰ دی‌ماه، برخی از پایانه‌های فروشگاهی مستقر در این نواحی که ارتباط آنها از طریق اینترنت ثابت و همراه با مرکز برقرار می‌شد، از سرویس‌دهی خارج شدند.»
در ادامه توضیح شاپرک آمده است: «این قطعی سرویس که مشکلاتی را برای مشتریان به‌وجود آورد، موقتی و محدود به پذیرندگان مستقر در اطراف محل برگزاری آزمون بود. در سایر مناطق کشور سرویس‌دهی شبکه پرداخت به‌طور معمول برقرار بوده است.»
در شرایطی که شرکت شاپرک فقط اختلال و قطعی کارتخوان‌ها را تایید می‌کند، مهدی فاطمیان، مدیرعامل زیبال و رئیس انجمن فینتک، به ابعاد مهمی از تاثیر قطعی اینترنت دو روزه بر میزان فروش کسبوکارها و ریزش تعداد تراکنش‌ها اشاره می‌کند.
او در این خصوص توضیح داده است که «قطعی اینترنت در دو روز آخر هفته به دو دلیل پرداخت‌یارها و تراکنش‌ها را با ریزش جدی مواجه کرد؛ یکی اینکه صاحبان کسب‌وکار تحت تاثیر این قطعی، به وب‌سایت‌های خود دسترسی نداشتند و نمی‌توانستند سفارش‌ها را تایید کنند. موضوع دیگر این است که بخش عمده‌ای از بازدید و خرید از وب‌سایت‌های کسبوکارها از طریق موبایل انجام میشود. به‌همین دلیل با قطعی اینترنت تلفن همراه، آن بخش از بازدید کسبوکارها که منجر به خرید میشود، از بین رفت؛ بنابراین با ریزش جدی تعداد تراکنش‌ها در ساعات برگزاری کنکور مواجه بودیم.»
به گفته او در پی قطعی اینترنت در اواخر هفته گذشته، بازار آفلاین کسبوکارها نیز از این موضوع ضربه دید و دستگاه‌های کارتخوان آنها غیرفعال شد که موجب شد تا مردم به سمت پرداخت‌های نقدی بروند یا موفق به انجام خرید خود نشوند. با شرایط به‌وجود آمده، تصمیم‌گیران می‌توانستند بدون نیاز به قطعی اینترنت در این حد وسیع، صرفا با یکسری از دستگاه‌ها نویزهایی در حوزه امتحانی کنکور ایجاد و اینترنت آن محدوده را قطع کنند.
