تاثیر حضور تماشاچیان بر ضربات پنالتی و نوبل اقتصاد
روزنامه هفت صبح، آرش پورابراهیمی | اگر هوادار تیم فوتبال منچستریونایتد باشید احتمالا این روزها ترجیح میدهید به جای دنبال کردن نتایج مسابقات فوتبال، پرسشهای بنیادینتری را درباره فوتبال مطرح کنید. یکی از این پرسشهای بنیادین این است که آیا جو ورزشگاه بر شانس موفقیت یک ضربه پنالتی تاثیرگذار است؟
مثلا آیا در ورزشگاهی مملو از تماشاگر فشار روانی بیشتری به زننده ضربه وارد میشود و در نتیجه احتمال خراب شدن ضربه پنالتی افزایش مییابد؟ هرچند این پرسش به نظر خیلی دمدستی میرسد اما یافتن پاسخ آن کار چندان سادهای نیست. برای یافتن پاسخ باید بتوان ضربات پنالتی بدون فشار تماشاگر را با ضربات پنالتی نواخته شده تحت فشار تماشاگران را مقایسه کرد.
شاید یک ناظر بیرونی بگوید کافی است به میزان موفقیت ضربات پنالتیای که در ورزشگاههای مملو از جمعیت زده شده و با ضربات پنالتی زده شده در ورزشگاههای نه چندان پر نگریست. اما هر طرفدار فوتبالی احتمالا خیلی زود پی میبرد که این مقایسه چندان دقیق نخواهد بود به این دلیل که پر بودن ورزشگاه معمولا تابعی از میزان حساسیت بازی است. در نتیجه شاید این حساسیت یک مسابقه باشد که روی شانس موفقیت ضربه پنالتی تاثیر میگذارد و نه حضور تماشاگران.
به طور مشابه، تیمهای بزرگتر معمولا هم ورزشگاههای بزرگتری دارند و هم تماشاچیان بیشتری را به ورزشگاه میکشانند، در نتیجه مقایسه نتیجه ضربات پنالتی بر اساس تعداد تماشاچیان هم میتواند در واقع به مقایسه پنالتی زدن در تیمهای بزرگ و کوچک تبدیل شود. میزان حضور تماشاچیان در ورزشگاه به اصطلاح پدیدهای درونزاست که تحت تاثیر عواملی مانند حساسیت مسابقه و کیفیت تیمها قرار دارد، در نتیجه نمیتوان با آن همچون عاملی برونزا (مانند آب و هوا) رفتار کرد. راهحل ایدهآل این است که برخی مسابقات را به طور تصادفی انتخاب کنیم و دستور بدهیم که آن بازیها بدون تماشاگر برگزار شوند،اما چنین کاری عملا غیرممکن است. حالا احتمالا میتوان فهمید که یافتن پاسخ پرسشی به این سادهای در عمل چقدر پیچیده است.
اما اگر واقعا به دنبال پاسخ این پرسش باشید، طبیعت موقعیتی را پیشروی شما قرار داده که میتوانید از آن برای یافتن تاثیر حضور تماشاگران بر عملکرد بازیکن زننده ضربه پنالتی بهره ببرید. ممنوعیت ورود تماشاچیان به ورزشگاه در دوران همهگیری کرونا در واقع «آزمایشی طبیعی» است که به ما در یافتن پاسخ کمک میکند.
ناگهان همه مسابقات فوتبال بدون توجه به اهمیت مسابقه یا تیمهای حاضر در آن به صورت بدون تماشاگر برگزار شد. در واقع میزان حضور تماشاچیان در این مسابقات تحت تاثیر عاملی برونزا قرار داشت. در نتیجه میتوان با نگریستن به میزان موفقیتهای ضربات پنالتی در دوران پیش از کرونا و با دوران اوج کرونا برآورد کرد که عملکرد پنالتیزنها در این دو دوره تغییر معناداری داشته یا خیر.
آزمایشهای طبیعی شیوه ایدهآلی نیستند اما فرصتی بینظیر را برای محققان علوم اجتماعی فراهم میآورند که میتوان به کمک آنها پاسخ پرسشهایی را یافت که یافتن پاسخ صحیح برای آنها غیرممکن به نظر میرسید.نوبل اقتصاد سال ۲۰۲۱ به دیوید کارد، جاشیوا انگریست و گیدو ایمبنس رسید؛اقتصاددانانی که به ما آموختهاند چگونه میتوان از این آزمایشهای طبیعی بهره برد.
برای مثال دیوید کارد همراه با آلن کروگر (اقتصاددان بزرگی که اگر هنوز زنده بود نام او هم احتمالا در میان برندگان جایزه نوبل امسال به چشم میخورد) با استفاده از تفاوت قانون حداقل دستمزد در دو ایالت همسایه در آمریکا نشان دادند که برخلاف تصور رایج افزایش حداقل دستمزد لزوما به افزایش بیکاری نمیانجامد.