یک تحلیل خیلی بدبینانه از آینده اینترنت در ایران

روزنامه هفت صبح | همین هفته پیش مجلس تصمیم گرفته بود که از اپراتورها مالیات بیشتری بگیرد تا پول آن را به صداوسیما اختصاص دهند.وزیر ارتباطات هم گفت اگر این کار را انجام دهند،هزینه اینترنت افزایش خواهد یافت.دیروز نمایندهها از آن ماجرا عقبنشینی کردند. به خاطر همین هم فعلا مصوبه گران کردن اینترنت را برای بررسی مجدد به کمیسیون تلفیق ارجاع دادند.حالا اما شبکه «روزاروز» یک ایده جدیدی درباره موضوع گران شدن اینترنت مطرح کرده است.
به گزارش این کانال تلگرامی از مدتها پیش فرضیه اینترنت ملی شکل گرفته بود اما بعد از ماجراهای آبان ماه و قطعی اینترنت، این داستان جایگزین کردن کامل اینترنت داخلی (ملی) با اینترنت جهانی جدیتر شد.بر اساس گزارش «روزاروز» نویسنده با تجربه قطع اینترنت در آبان ماه پیشبینی کرده که هزینه و لطماتی که ایران با قطع کردن اینترنت روبهرو خواهد شد خیلی سنگین خواهد بود ولی احتمالا راه دیگری وجود دارد.چه راهی؟ بعید نیست که به جای قطع اینترنت،هزینه اینترنت بین المللی آنقدر افزایش داده شود که دیگر کسی توان خرید آن را نداشته باشد.
*** هزینههای قطعی اینترنت چیست؟
روزاروز در ادامه مینویسد:دولت نشان داده که به تبعیت از استادان چینی و روسی خود، به آن حد توانایی که رسیده که بتواند پنجرههای اینترنت را بهطور کلی قطع کند چون قطعی اینترنت اصلا کار سادهای نیست.خیلی ساده، اینطور تصور کنید که کل فضای اینترنت از طریق مجموعه کابلهایی در سراسر جهان توزیع شده است.
شما نمیتوانید به همین راحتی پایتان را روی سیم بگذارید چون در این صورت در امتدادتان کشورهای دیگری هم هستند که آسیب میبینند.کما اینکه در گذشته چنین بلایی سر پاکستان آمد. این تنها یکی از چالشهای مجریان قطع کردن اینترنت است.دلایل زیادی وجود دارد که بنا به آنها دولت یا هر نهاد دیگری نمیتواند ایران را از مدار جهانی اینترنت خارج کند.
مهمترین آن گستره کسبوکارهای وابسته به هاستهای خارج از ایران است که قطع اینترنت با هر روشی، ضرر و زیان جبرانناپذیری به اقتصاد ایران خواهد زد.در یک نمونه قطعی اینترنت در آبان سال ۹۸ طبق برآورد نت بلاکس روزانه حداقل ۶۱ میلیون دلار به کسبوکارها و خود دولت خسارت وارد کرده است. این عدد البته بخش زیادی از کسبوکارهای غیررسمی فروش محصول و خدمات را پوشش نمیدهد.دلیل بعدی در خصوص هزینه نگهداری از کابلها است. ایران دو دسترسی اصلی به مدار توزیع اینترنت کابلی در جهان دارد.
چه از اینترنت جهانی استفاده کند چه نه، باید هزینه نگهداری از کابلها را بپردازد.پس اینترنت بنا به روایت رایج «قطع» نمیشود،بلکه از دسترس خارج میشود.با چه سیاستی؟ همان سیاستی که سالهاست در دستور کار قرار دارد:تلاش برای تبدیل کردن هر مشکلی به منابع درآمدی، بدون در نظر گرفتن پیامدهایش.اینترنت گران میشود، اینقدر گران میشود که عملا برای اکثریت غیرقابل استفاده خواهد شد.
این برنامهای است که از چند سال گذشته کلید خورده و حالا جدیت آن را میتوان در طرحهایی که در مجلس تصویب میشود ملاحظه کرد؛اتفاقا اینترنت پرسرعتتر هم به فروش خواهد رسید ولی با قیمتی سرسامآور. جز آن، اکثریت جامعه از یک اینترنت بسیار کمسرعت و بسیار گران استفاده خواهد کرد.همین حالا تمام اپراتورها تعرفههای استفاده از اینترنت را بر اساس استفاده از هاستهای داخلی و خارجی جداگانه حساب میکنند.
در پنجم اسفند ۹۹ (همین چند روز پیش) مجلس طرحی تصویب کرد که مالیات جدیدی برای اپراتورها تعیین شده و درآمد حاصل از این مالیات به حساب صداوسیما واریز میشود طرح حالا دوباره با ایراداتی به کمیسیون برگشته اما اگر ایراد آن را رفع کنند،ممکن است از کلیت آن چیزی تغییر نکرده باشد. یعنی آن تهدید گران شدن اینترنت هنوز بالای سر کاربران است. سرمایهگذاری صداوسیما در اینترنت داخلی هم میتواند از همین درآمد صورت بگیرد.
در واقع صورتبندی نهایی اینشکلی است:هرچه از اینترنت بیشتر استفاده کنید، پول بیشتری برای سرمایهگذاری در اینترنت داخلی خواهند داشت.بنابراین استفاده از هاستهای خارجی توسط قشری که توانایی پرداخت هزینههای سنگین آینده را خواهند داشت، ناخواسته حامیان توسعه اینترنت داخلی خواهند بود.همین حالا خیزی برای گرفتن مالیات از بخشی از اینفلوئنسرها برداشته شده است.طرح جدید مجلس که احتمالا تصویب میشود میگوید از سال آینده هر کسی بیشتر از ۵۰۰ هزار نفر دنبالکننده دارد باید مالیات بدهد.همه شواهد حاکی از آن است که حتی ایده قطع شدن کامل اینترنت در سر هیچ آدمی که حد متوسطی از عقل را داشته باشد مطرح نمیشود.
*** چقدر گران؟
همین حالا گروههای اجتماعی مختلف کیفیت متفاوتی از استفاده از اینترنت را تجربه میکنند.اگر اینترنت خوب داشته باشید و همینطور فیلترشکن مناسب، میتوانید ویدئوهایتان را با کیفیت اچدی در یوتیوب تماشا کنید. اما اگر از بستههای معمولی اپراتورها با فیلترشکنهای رایگان استفاده میکنید، احتمالا ویدئوها را با کیفیت ۱۴۴ یا نهایتا ۲۴۰ خواهید دید.
حالا یک ویدئو ۱۰دقیقهای با کیفیت بین این دو، حداقل ۳۰ مگ خواهد بود که با احتساب یک بسته اینترنتی همراه اول یک ماهه، حدود ۱۰۰تومان هزینه برمیدارد. خب مگر اینترنت چقدر میتواند گران شود؟ میتوان گفت بیش از حد تصور. مثلا، اصلا بعید نیست که تماشای فقط یک ویدئو ۱۰دقیقهای در یوتیوب دهها هزار تومان هزینه بردارد. درحالی که اینترنت داخلی از قِبل مالیاتهای سنگین به صورت رایگان در دسترس مردم خواهد بود.