عجیب‌ترین مدل‌های سرمایه‌گذاری در بورس کالا
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | برنج در بورس کالا به قیمت کیلویی ۳۹ تا ۴۰هزار تومان فروخته می‌شود. با توجه به اینکه برنج ایرانی این روزها در بازار حدود ۴۰ تا ۵۰هزار تومان قیمت دارد، شاید فکر کنید خرید برنج از بورس ایده بدی نباشد، ولی اگر چنین تصمیمی دارید، باید یک وانت اجاره کنید و تا انبار بورس کالا بروید و حداقل ۱۰۰کیلوگرم برنج بار بزنید و برگردید. موردی که باعث شده مشتریان اصلی برنج بورسی، خرده‌فروشی‌هایی باشند که می‌خواهند مستقیما محصول کشاورز را به بنکداری خود بیاورند.
البته گروه دیگری هم در این ماجرا دخیل هستند. منظورمان سرمایه‌گذارانی است که از هیچ روشی برای کسب درآمد دریغ نمی‌کنند. در یک سال گذشته قیمت برنج حدود ۴۳درصد افزایش پیدا کرده و شاید همین موضوع باعث شده باشد سرمایه‌گذاری در برنج تا این حد جذاب شود که شاهد بازگشایی نماد آن در بورس کالا باشیم. به‌جز برنج قبلا سرمایه‌گذاری‌های اینچنینی در بورس کالا دیده بودیم. مثلا همین امروز می‌توانید یک گرم زعفران به قیمت ۱۵هزار تومان از بورس کالا بخرید.
یک کیلو پسته حدود ۱۹۰هزار تومان است و یک کیلو کشمش ۲۳هزار تومان فروخته می‌شود. حتی زیره سبز در بورس کالا نماد خاص خودش را دارد و گواهی سپرده آن را با قیمت ۹۰هزار تومان خرید و فروش می‌کنند. اگر فکر می‌کنید نمی‌توان با خرید و فروش زیره سبز درآمد کسب کرد، باید بگوییم این روش عجیب و غریب سرمایه‌گذاری تنها در دو ماه حدود ۴۷درصد بازدهی داشته است.
شرایط سرمایه‌گذاری روی برنج
باور کردنش شاید سخت باشد ولی از این به‌بعد می‌توانید از بورس برنج بخرید. ولی شرایطش به شکلی است که شاید نتوانید زیاد روی این روش برای گذران زندگی حساب کنید و ترجیح دهید سراغ بنکدار و فروشگاه‌های اطرافتان بروید. چراکه برای تحویل گرفتن برنج از بورس کالا باید حداقل ۱۰۰کیلوگرم برنج خریده باشید و انباردار برای تحویل دادن یک کیلوگرم برنج خودش را به زحمت نمی‌اندازد. شرایط عرضه برنج در بورس کالا به این شکل است که کشاورزان بعد از برداشت محصولشان می‌توانند به انبار معرفی شده توسط بورس کالا مراجعه کنند و با تحویل دادن بار برنج، در ازایش اوراق گواهی سپرده کالایی برنج بگیرند.
هر برگه از این اوراق نماینده یک کیلوگرم برنج است. برنج‌هایی که در انبارهای بورس کالا پذیرش می‌شود استانداردهای خاصی دارد ولی به‌طور کلی صرفا برنج طارم درجه یک با رطوبت و قد تعیین شده جایی در بورس کالا خواهند داشت. این استانداردها در زمان تحویل گرفتن بار از کشاورزان رعایت می‌شود تا کسانی که بعدا با خرید برنج از بورس کالا به انبار می‌آیند تا آن را تحویل بگیرند، خیالشان بابت کیفیت برنج راحت باشد. با این وجود بعید است کسی به‌عنوان مصرف‌کننده به‌دنبال خرید برنج از بورس کالا برود و مشتریانش یا فروشنده‌ها خواهند بود یا سرمایه‌گذارانی که از هیچ روشی برای پول درآوردن دریغ نمی‌کنند!
هر کیلو برنج بورسی؛ ۳۹هزار تومان
برنج با نماد «برن۰۱۰۴» در بورس کالا معامله می‌شود و هر برگه آن معادل یک کیلوگرم برنج طارم درجه یک است. در آخرین معاملات روز گذشته هر برگه در بورس کالا با قیمت ۳۹هزار تومان معامله شد. این یعنی بورسی‌ها معتقدند یک کیلوگرم برنج باید ۳۹هزار تومان باشد. البته قیمت در بازار متفاوت است و برنج ایرانی با قیمتی در بازه ۴۰ تا ۵۰هزار تومان فروخته می‌شود. این اختلاف قیمت می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد.
مثلا باید در نظر بگیرید که برنج بورس کالا نوعی عمده‌فروشی است و اگر بخواهید برنج از انبار تحویل بگیرید، باید هزینه باربری بپردازید. همچنین فروشنده اوراق هم باید هزینه انبارداری را از جیب بدهد. از روزی که برنج وارد انبار می‌شود به ازای هر کیلوگرم ۱۰۰تومان ورودی می‌گیرند و به ازای هر روز کیلویی چهار تومان هزینه انبارداری محاسبه می‌شود. این هزینه را دارنده اوراق پرداخت می‌کند و در زمان فروش از هزینه معامله کم می‌شود. برای مثال اگر ۱۰۰برگه اوراق گواهی برنج را به مدت ۱۰۰روز نگه دارید، در زمان فروش ۴۰هزار تومان به‌عنوان هزینه انبارداری کارمزد پرداخت خواهید کرد.
سود سرمایه‌گذاری برنج؛ سالانه ۴۳درصد
معامله‌گران اوراق برنج در بورس کالا یا خودشان فروشنده‌اند و برای تامین موجودی فروشگاه‌شان از بورس برنج می‌خرند، یا معامله‌گرانی که می‌خواهند از نوسانات قیمت آن استفاده کنند. تورم عمومی کشور حدود ۴۳درصد است و در صورت ادامه روند فعلی، نگهداری اوراق برنج می‌تواند چنین سودی را در سال داشته باشد. بررسی گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد قیمت هر کیلوگرم برنج مرداد پارسال ۲۷هزار تومان بوده و مرداد امسال به ۳۸هزار و ۶۵۰تومان رسیده.
افزایش قیمت ۴۳درصدی برنج نشان می‌دهد اوراق گواهی کالایی حتی می‌تواند از اوراق درآمد ثابت بازدهی بالاتری داشته باشد. ولی این بازدهی به شرطی نصیب سرمایه‌گذاران خواهد شد که شرایط اقتصادی همچنان خراب بماند! موردی که نشان می‌دهد شاید عرضه محصولات مختلف در بورس کالا با هدف حذف واسطه‌ها بوده و سود فروش برنج را مستقیما نصیب کشاورزان می‌کند اما در عمل معاملات گواهی سپرده آن می‌تواند نوعی واسطه‌گری به‌حساب بیاید.
از زمان آغاز معاملات برنج در بورس کالا تا دیروز حدود ۱۹هزار و ۷۰۰برگه اوراق گواهی برنج معامله شده که نماینده ۱۹٫۷تن برنج ایرانی است. بررسی اطلاعات بورس کالا نشان می‌دهد از کل حجم انبار در نظر گرفته شده، حدود ۱۰درصد آن پر شده و عرضه‌کننده اصلی برنج، شرکت توسعه تجارت برنج مازندران است که حدود ۵۰تن برنج را به انبار برده و در این مدت ۱۱٫۳تن آن را فروخته. این یعنی در این مدت حدود هشت تن برنج چند دست چرخیده است. یکی از بزرگترین خریداران یک شخص حقیقی است که ۵٫۹تن برنج خریده و گواهی آن را در اختیار دارد.
شرایط سرمایه‌گذاری روی زعفران
زعفران از دیگر محصولات کشاورزی است که در بورس کالا عرضه می‌شود. ۱۱نماد مختلف برای معامله اوراق گواهی سپرده زعفران در بورس کالا بازگشایی شده که هر کدام آنها قیمت متفاوتی دارد و مخصوص یک برند خاص است. قیمت هر برگه زعفران بین ۱۴هزار و ۷۰۰تومان تا ۱۵هزار تومان متغیر است. هر برگه معادل یک گرم زعفران است و روزانه حدود ۵۸هزار برگه به ارزش حدود ۱۰۰هزار برگه معادل ۱۰۰کیلوگرم زعفران به ارزش حدود یک میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان زعفران در بورس کالا خرید و فروش می‌شود.
زعفران بورسی بیشتر از بقیه محصولات رنگ و بوی سرمایه‌گذاری دارد. چراکه حتی برای آن صندوق سرمایه‌گذاری تشکیل شده. یعنی کسانی پولشان را به یک صندوق می‌سپارند تا با آن زعفران بخرند و بفروشند تا از سودش، درآمدی نصیب دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری شود. در حال حاضر دو صندوق با نمادهای نهال و سحرخیز در این زمینه فعال هستند و روی برگه‌‌های گواهی سپرده زعفران سرمایه‌گذاری می‌کنند.
از آنجا که زعفران مشتری خارجی دارد و بخش عمده آن صادر می‌شود، قیمتش تا حد زیادی از نوسانات قیمت دلار تاثیر می‌پذیرد. برای مثال اولین روزی که معاملات زعفران در بورس کالا آغاز شد، یعنی آبان‌ماه ۹۹ قیمت هر گرم زعفران در بورس کالا ۱۱هزار و ۵۰۰تومان بود و حالا این رقم به حدود ۱۵هزار تومان رسیده و در ۱۰ماه حدود ۳۰درصد افزایش قیمت پیدا کرده است. از آنجاکه هزینه‌های انبارداری زعفران بسیار پایین است، معاملات آن رونق بیشتری نسبت به دیگر کالاها مثل برنج دارد.
چراکه یک کیلوگرم زعفران ۱۵میلیونی خیلی کمتر از یک کیلوگرم برنج ۴۰هزار تومانی فضا اشغال می‌کند. علاوه بر معاملات روزانه یک و نیم میلیاردی اوراق گواهی سپرده زعفران، روزانه حدود دو میلیارد تومان از واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های نهال و سحرخیز در بورس خرید و فروش می‌شود. ارزش دارایی‌های این دو صندوق در مجموع به حدود ۱۰۰میلیارد تومان می‌رسد که کل این رقم در اوراق گواهی سپرده زعفران سرمایه‌گذاری شده است.
شرایط سرمایه‌گذاری روی پسته، زیره و کشمش
بخش عمده معاملات گواهی سپرده کالایی در اختیار سکه، زعفران و برنج است، ولی همچنان نمادهای دیگری هم در این بازار پیدا می‌شوند. بعضی از سرمایه‌گذاران با خرید پسته، زیره و کشمش به‌دنبال کسب درآمد هستند. حجم معاملات این نمادها چندان بالا نیست ولی همچنان کسانی هستند که برای تکمیل سبد سرمایه‌گذاری خود روی این محصولات حساب باز می‌کنند. در حال حاضر اوراق گواهی پسته فندقی و بادامی در بورس کالا وجود دارد.
پسته فندقی کیلویی ۱۹۱هزار تومان و پسته بادامی کیلویی ۱۸۸هزار تومان است. البته پسته در بازار قیمت خیلی بالاتری دارد. شاید معاملات بی‌رونق پسته در بورس کالا باعث شده چنین اختلافی به وجود بیاید. برخلاف برنج و زعفران، معاملات پسته شاید چندان سودآور نبوده. اوراق گواهی پسته از مهرماه پارسال پا به بورس گذاشته‌اند و در یک سال اخیر قیمت آنها از ۱۶۰هزار تومان به حدود ۱۹۰هزار تومان رسیده و در این مدت حدود ۱۹درصد سود نصیب سرمایه‌گذاران پسته شده است. سودی که بالاتر از نرخ سود بانکی است ولی نمی‌توان آن را با سود صندوق‌های درآمد ثابت مقایسه کرد.
ماهانه حدود ۵۰میلیون تومان کشمش تیزابی در بورس کالا خرید و فروش می‌شود. این رقم در مقایسه با ارزش معاملات دیگر خوراکی‌ها در بورس کالا ناچیز به‌نظر می‌رسد ولی نشان می‌دهد همچنان کسانی هستند که حتی از کشمش برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند. قیمت هرکیلوگرم کشمش در بورس کالا حدود ۲۳هزار تومان است. این سرمایه‌گذاری عجیب سود چندانی تا اینجای کار نداشته. خرید و فروش کشمش تیزابی در بورس کالا از اسفند ۹۹ آغاز شده. آن زمان قیمت هر کیلو کشمش بورسی ۲۱هزار و ۶۰۰تومان بود و بعد گذشت شش ماه تنها شش درصد به قیمت آن اضافه شده است.
زیره سبز در بورس کالا سه نماد جداگانه دارد که هرکدام مربوط به یک برند هستند. بررسی معاملات این بازار نشان می‌دهد هر برگه گواهی سپرده زیره در بورس کالا با قیمت حدود ۹۰هزار تومان معامله می‌شود. آن زمان که این معاملات تازه در بورس کالا شروع شده بود، یعنی حدود دو ماه پیش، قیمت هر برگه گواهی زیره سبز حدود ۶۱هزار تومان بود. موردی که نشان می‌دهد این سرمایه‌گذاری عجیب توانسته بازدهی عجیب‌تر ۴۷درصدی تنها در دو ماه داشته باشد! اینجاست که متوجه می‌شویم نباید سرمایه‌گذارهای بورس کالا را دست کم بگیریم.
