از ایرانی‌های ساکن قطر چه می‌دانید؟
روزنامه هفت صبح، مهلا جوادپور| پایتخت قطر، دوحه، با آسمان خراش‌های مدرن و ثروت سرسام آور حاصل از نفت و گاز و با بیش از 2 میلیون جمعیت، یکی از مقاصد مهاجرت کاری برای ایرانی‌ها به شمار می‌رود. روز‌شمار جام‌جهاني قطر 2022 شروع شده .روز گذشته سرپرست مدارس جمهوری اسلامی ایران در عراق، قطر و آفریقا از فدراسيون فوتبال و وزارت ورزش و جوانان درخواست كرده است كه به ايرانيان مقيم قطر بليت جام‌جهاني داده شود. او هم‌چنین اعلام کرده 800 دانش آموز ایرانی در مدارس ایرانی قطر مشغول تحصیل هستند. هفت صبح با يكي از ايرانيان ساكن اين كشور گفت‌و‌گويي داشته است تا دلیل مهاجرت ايرانيها به قطر و به طور کل زندگی ایرانی‌های ساکن قطر را جویا شود.
چه تعداد ايراني در اين كشور سكونت دارند؟
هفت صبح براي اين‌كه درك بهتري از زندگي ايرانيان ساكن قطر داشته باشد با پيمان، يكي از ساكنين اين كشور گفت‌و‌گو داشته است. در مجموع 75 هزار ايراني در قطر سكونت دارند. 800 نفری که در مدارس ایرانی قطر تحصیل می‌کنند معمولا فرزندان ايراني‌هاي مهاجر، فرزندان ماموران دستگاه‌هاي دولتي و برخي ديگر از خانواده‌هاي مقيم به دليل تجارت و گردشگري در اين كشور هستند. با توجه به آنچه محمد‌محسن بيگي اعلام كرده، اين دانش‌آموزان تقريبا به‌صورت رايگان تحصيل مي‌كنند و خانواده‌ها تنها در حد وسع خود كمك مي‌كنند.
ايراني-قطري‌ها و آن‌ها كه براي كار مي‌روند
ايراني‌هاي قطر به چند دسته تقسيم مي‌شوند. ايراني‌هايي كه از قديم به اين كشور مهاجرت كردند (به‌اصطلاح ايراني-قطري‌ها) و حالا برخي از آن‌ها قطري خوانده مي‌شوند، ايراني‌هايي كه براي كار و داشتن درآمد مهاجرت كرده‌اند و ايرانياني كه به‌واسطه كار در دستگاه‌هاي دولتي در اين كشور حضور دارند. يكي از ايراني‌هاي مشهور قطري كه پيمان به آن اشاره مي‌كند، شيخ احمد انصاري است.
احمد انصاري گراشي معروف به شيخ احمد، تاجر، نيكوكار و سرمايه‌گذار بين‌المللي بود كه بناهاي عام‌المنفعه بسياري را در نقاط مختلف جهان از‌جمله ايران و عراق و قطر تاسيس كرد. احمد انصاري با وجود اين‌كه اهل گراش، در جنوب استان فارس است، به دليل حضور خانواده اش در قطر، در اين كشور به خاك سپرده شد.
پيمان در اين‌باره مي‌گويد: «ايراني‌هايي هستند كه 70سال يا بيشتر است كه در قطر زندگي مي‌كنند و از پولدارترين خانواده‌هاي ساكن قطر هستند. تا حدي كه گاها به شيخ تميم، امير قطر، وام مي‌دهند. مرحوم شيخ احمد انصاري از معروف‌ترين اين افراد بود. او در اواخر عمرش با دولت قطر به مشكل خورده بود و مي‌خواست كشور را ترك كند. با اين حال زماني كه فوت كرد شيخ تميم و پدرش به خانه او و مراسم ختم او آمدند.»
5 سال بعد از مرگ شيخ احمد، يعني سال 1400، سفير ايران در قطر اعلام كرد يكي از خيابان‌هاي دوحه به‌نام شيخ احمد انصاري نام‌گذاري مي‌شود. او در اينستاگرام خود نوشته بود: «نام‌گذاری خیابانی در «سوق واقف» به‌نام مرحوم شیخ احمد انصاری اقدام ارزشمندی از سوی بزرگان قطر است. نام مرحوم انصاری البته قبل از اینجا در سوق واقف در دوحه در دل مردمان بسیاری به نیکی حک شده است. همه مردمی که او را می‌شناسند اعم از ایرانی و قطری از او به نیکی تعریف می‌کنند و هنوز بعد از سال‌ها که از رحلت او می‌گذرد، ایشان را چون جان دوست دارند. کمک‌های او البته منحصر به مردم در دوحه و قطر نبوده و تا برخی روستاهای کشورمان ادامه دارد.»
پيمان در ادامه به چند خانواده ايراني‌الاصل ديگر مانند عبدالغني، صاحب بزرگترين نمايندگي تويوتا كه در اصل آباداني بوده‌اند، خانواده بهبهاني كه دخترشان در سال 2020 در قطر رهبر اركستر بود و چند خانواده ديگر اشاره كرد. به گفته او اين افراد چون سال‌هاي زيادي است كه در قطر هستند شناسنامه و پاسپورت قطري دارند و خود را قطري معرفي مي‌كنند.
گروه ديگر ايراني‌هايي كه در قطر ساكن هستند، براي كار به اين كشور مهاجرت كرده‌اند. پيمان در اين‌باره مي‌گويد: «اكثر افرادي كه به قطر مي‌آيند براي كسب درآمد است. ايراني‌هايي كه مي‌خواهند در كشورهاي عربي زندگي مرفه داشته باشند به دوبي مي‌روند نه قطر. بعضي‌ها براي كارهاي يدي و برخي هم براي سرمايه‌گذاري به اين كشور مهاجرت مي‌كنند. البته متاسفانه از زمان شيوع كرونا كارهاي يدي كمتر شده است و به ايرانيها به اين راحتي ويزا نمي‌دهند.» با توجه به گفته‌هاي او گرفتن اقامت براي ايرانيها دو تا سه سال طول مي‌كشد و سخت شده است.
ايراني‌هايي كه براي كار به قطر مهاجرت مي‌كنند از طريق ويزاي كار اقدام مي‌كنند. نوع ديگري از ويزا هم وجود دارد كه 6 ماهه است اما فقط با دعوتنامه كاري ممكن مي‌شود. اين ويزا به‌صورت work business صادر مي‌شود. بسياري هم براي كارهاي پزشكي و پرستاري به قطر مي‌روند، برخي هم در حرفه‌هايي كه بلد هستند، مانند آرايشگري يا آشپزي مشغول به كار مي‌شوند. اخيرا بسياري از ورزشكاران ايراني براي ادامه فعاليت حرفه‌اي خود به قطر مهاجرت كرده‌اند. در همين يك سال گذشته دو ايراني در ساز و کار تيم ملي بسكتبال بانوان قطر حضور داشته‌اند. نعيمه ظفر مربي و كيميا يزديان، بازيكن اين تيم معرفي شده‌اند.
مكان‌هايي به اسم ايرانيها
مدتي پيش بيمارستاني واقع در قطر معرفي شد به اسم بيمارستان العمادي. اين بيمارستان يكي از معروف‌ترين بيمارستان‌هاي خصوصي قطر است. العمادي‌ها اصالتا ايراني هستند اما چون سال‌هاي زيادي است در قطر سكونت داشتند، شناسنامه قطري دارند و اهل اين كشور محسوب مي‌شوند.
العمادي‌ها از منطقه عماد ده استان فارس طی سال‌های گذشته به دوحه مهاجرت کرده‌اند. به گفته پيمان بسياري از خانواده‌هاي ثروتمند قطري در اصل ايراني بوده‌اند و به دلايل مختلف به قطر مهاجرت كرده‌اند اما تا به حال بيمارستان ايراني در قطر ساخته نشده است. يكي ديگر از اماكني كه قيد ايراني بودن را به دوش مي‌كشد بازار سوق واقف معروف به بازار ايرانيان است.
اين بازار صد ساله يكي از ديدني‌هاي دوحه و يكي از بازارهاي مهم اين شهر به شمار مي‌رود كه براي يادآوري روزگاران قديم بازسازي شده است. در این بازار مغازه‌های پارچه‌فروشی، ادویه‌جات، شیرینی‌ها، کالاهای خانگی، سوغاتی‌ها و حتي فروش حيوانات وجود دارد. در اين بازار يك رستوران ايراني به‌نام پريسا وجود دارد كه به هتل عباسي واقع در اصفهان شباهت زيادي دارد. به نقل از پيمان علاوه بر اين‌ها مساجدي در قطر مانند مسجد جهرمي‌ها ساخته شده كه منتسب به ايرانيها هستند.
این را هم اضافه کنیم که در دهه شصت شمسی پای فوتبالیست ها ی ایرانی به قطر باز شد و امثال عبدالرضا برزگری و ابراهیم قاسمپور و بعد هم ناصر محمدخانی و حمید درخشان ،پیشتاز ورود فوتبالیست ها در این کشور بودند که برخی ازآنها کم کم زندگی مستقلی در این کشور برای خود تدارک دیدند.
در ادامه صحبت‌هاي روز گذشته محمد‌محسن بيگي، سرپرست مدارس جمهوری اسلامی ایران در عراق، قطر و آفریقا 4 مدرسه براي دانش‌آموزان ايراني در قطر فعاليت دارد كه در اين ميان دو مدرسه در مقاطع ابتدايي و متوسطه و دو مدرسه دخترانه مقاطع ابتدايي و متوسطه هستند. همچنين 100 دانش‌آموز هم به‌صورت داوطلب آزاد، مهمان و غير‌حضوري مشغول تحصيل هستند.
