درباره لایوهای پر سر و صدای این روزها
روزنامه هفت صبح، مجید فضائلی| ششصد و چند ده هزار نفر لایو تتلو و ندا یاسی را دیدند و خیلی بیشتر از این عدد، در معرض خبرش قرار گرفتند. برای آنهایی که کمی مهم بود، از حرفهای رد و بدل شده در لایو پرسیدند و با افسوس و آه و ناله و دریغ همراهیاش کردند. اما به گمان من اتفاق عجیب نیفتاده. بگذارید چند آمار را با هم مرور کنیم.
آندرهآ بوچلی، خواننده ایتالیایی پرآوازه اوپرا، همین دو سه روز پیش به مناسبت شنبه عید پاک در کلیسای جامع میلان اجرای زندهای داشت. با تبلیغات فراوان و اسم شورآفرین «موسیقی برای امید» در یک بنای بسیار باشکوه، چهار آواز را به همراه پیانو خواند. حدود دو میلیون و۵۰۰ هزار نفر بهصورت زنده اجرا را دیدند و آنطور که مجله ورایتی نقل کرده، فیلم بارگذاری شده در یوتیوب هم ۳۲ میلیون بازدید در ۲۴ ساعت داشته است.
فریب عددهای بزرگ را نخوریم. این میزان بازدید، رتبه ۱۵ پربازدیدترین ویدئوهای یوتیوب طی یک شبانهروز را دارد. ۱۴ رتبه قبلش، همگی موسیقیهای پاپ کرهای و آمریکایی است. گروههای کیپاپ ۹ تا از این پربازدیدترینهای یوتیوب را برای خود کردهاند. BTS (5 موزیکویدئو)، blackpink (2 موزیکویدئو)، PSY و twice (هرکدام یک موزیکویدئو). پنج تا هم سهم خوانندگان آمریکایی است. تیلور سوئیفت و امینم و آریانا گرانده و پیتبول.
سال ۲۰۱۸ میلادی موزه لوور ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار بازدیدکننده داشت. بیشترین بازدیدکننده در تاریخ این مجموعه. ۲۰ درصد بیش از سال ۲۰۱۷ و حدود ۶۰۰ هزار نفر بیشتر از سال ۲۰۱۹٫ یک دلیل منطقی برای این آمار پیدا کردهاند: ساخت موزیک ویدئوی Apsheet در این موزه. موزیکویدئویی به خوانندگی بیانسه و جیزی که تا امروز حدود ۲۰۶ میلیون بیننده در یوتیوب داشته است. باز هم فریب عدد بزرگ و تاثیر عظیمش را نخورید. این کار حتی در میان ۵۰۰ ویدئوی پربازدید یوتیوب هم نیست.
از عددها بگذریم، اصل موضوع این است که هنر عامهپسند، در همه جای دنیا جذاب است. ممکن است بگویید که آنها اینقدر سخیف نیستند، مبتذل نیستند، پوچ و مستهجن و وقیح و دریده و صدها صفت منفی دیگر نیستند، ارزیابی اخلاقیاش به کنار، اما بدانید که جاستین بیبر روی بالکن آمده و تف به صورت هوادارانش انداخته و تشویق شده!
امیرحسین مقصودلو (تتلو)، بیش از ۱۵۰ آهنگ تا امروز منتشر کرده است. کمتر خوانندهای از این نظر همردیف تتلو میتواند قرار بگیرد. کیفیت کارهای او هم در قیاس با همکارانش عموما پایینتر نیست. در میان کارهای رپ و آراندبی، تتلو، نمونههای خوب موسیقی زیرزمینی فارسی را میتوانیم پیدا کنیم. هیچکدام از این حرفها به معنای طرفداری از تتلو، موسیقی، کارها و طرفدارانش نیست، من صرفا به دنبال حذف پیشفرضهای نادرست در مورد این پدیده هستم.
تتلو پرطرفدار است و باید برای این پرطرفدار بودن دلایل قابل قبولی برشمرد. اما فارغ از دلایل انبوهی هواخواهانش، پذیرفتن اصل این ماجرا بسیار مهم است. قدم بعدی، جدا کردن سره از ناسره است. هر چیز پرطرفداری سطحی و سخیف نیست. مبتذل نیست. گمان میکنید موسیقیهای پخش شده از آنتن رسانه ملی کیفیت بالاتری از موسیقیهای تتلو دارند؟ آرون افشار و محسن ابراهیمزاده هنرمندتر از تتلو هستند؟ حتما اینطور نیست.
پربینندهترین سریال شبکه سه تلویزیون یعنی ستایش با آن موسیقی تیتراژ بیمایه پخش شد و چندان واکنشی برنیانگیخت، حتی خرسندی مدیران را هم در پی داشت، حالا چرا باید از لایو پربیننده تتلو بترسند؟ شبکه چهار تلویزیون بهخاطر چند بیت شعر خوانده¬شده در یکی ازبرنامههایش بیانیه عذرخواهی منتشر کرد، اما شبکه یک سیما خوانندگانی بهمراتب کمهنرتر را سر دست گرفت و هرگز حتی متوجه نشد که این کارهایی که به اسم موسیقی پخش میکند چقدر زشت و گوشخراشند؟!
طبیعی هم هست، گوش مدیران پخش، در مورد شنیدن سوالات امیرحسین رستمی حساس است، اما فالش خواندنهای فرزاد فرخ را نمیتواند تشخیص دهد. یکی از کسانی که با تتلو عرصه فعالیت مشترکی داشت، آرمین زارعی بود. به مراتب کارهای ضعیفتری از تتلو تولید میکرد، نمونهاش آهنگ صدامو داری و شبا کجایی. او پیش از عید نخستین کار بامجوزش را منتشر کرد، منتظر باشیم تا خیلی زود او را به برنامههای تلویزیونی دعوت کنند و تیتراژهای سریالها را به او بسپارند.
در کنار این موارد، نکته مهم دیگر ایجاد یک بازار برای «موسیقیِ معیار» است. چه موسیقی سنتی ایرانی، چه موسیقی کلاسیک، چه موسیقی نواحی، چه موسیقی پاپ، چه هر نوع دیگری از موسیقی، باید در یک روال دقیق و شفاف، امکان شنیده شدن و دیده شدن پیدا کند. حمایت دولتی هم اگر شفاف و باضابطه باشد هیچ اشکالی ندارد، اما باید به قواعد خودش متعهد بماند. جشنوارهها و حمایتها و سالنهای اجرای برنامه، باید با تدبیر بیشتری اداره شوند. آنوقت است که هرکسی جای خود را در موسیقی پیدا خواهد کرد و هیچکس قرار نیست از طرفداران زیاد یکی ناراحت شود یا خلوتی دیگری را نشانه قوام موسیقی او بداند.