ووشو برای ما شغل نیست | گفت‌و گو با زهرا کیانی قهرمان ووشو ایران و جهان
کیانی می‌گوید برای پول وارد ووشو نشده بلکه به خاطر عشق ادامه داده است
هفت صبح| در میان ورزش‌هایی که کمتر در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفته‌اند، ووشو یکی از آن رشته‌هایی است که با وجود مدال‌های پرشمار، هنوز آنطور که باید دیده نشده است. زهرا کیانی، چهره‌ای آشنا در تالو و از پرافتخارترین بانوان ووشوی ایران، یکی از آن ورزشکارانی است که با عشق، پشتکار و خلاقیت راه خود را از نوجوانی تا قله‌های جهانی پیموده است. حالا، در آستانه حضور در مسابقات جهانی برزیل که شهریورماه برگزار می‌شود، او در اردوی تیم ملی تمرینات فشرده‌ای را پشت سر می‌گذارد و تنها هدفش، درخشش دوباره در عرصه جهانی است.
کیانی معتقد است موفقیت در تالو، تنها به مهارت بدنی وابسته نیست؛ بلکه مانند یک هنر نمایشی، نیازمند نوآوری، بداهه‌پردازی و عمق علمی در تکنیک‌هاست. در این گفت‌وگو، زهرا کیانی نه‌تنها از چالش‌ها و لذت‌های قهرمانی می‌گوید، بلکه از نابرابری‌ها در حمایت از رشته‌های مختلف ورزشی نیز انتقادی صریح دارد؛ واقعیتی که باعث شده ووشوکاران با وجود افتخارآفرینی، نتوانند این ورزش را به عنوان شغلی پایدار و درآمدزا تلقی کنند.
این روزها مشغول چه کاری هستید؟ مسابقه یا هدف خاصی در تقویم امسال‌تان دارید؟
در اردوی تیم ملی هستیم. برای مسابقات جهانی برزیل در شهریور آماده می‌شویم. درحال حاضر مهمترین هدفم شرکت در مسابقات جهانی برزیل است.
در طول سال‌های اخیر در میادین بین‌المللی زیادی شرکت کردید؛ این چه تاثیری روی مسیر ورزشی شما گذاشته؟
از هر مسابقه چیزی یاد گرفتم. از یکسری‌ها در کل زندگیام استفاده کردم و یکسری تجربه‌هایم مربوط به رشته‌ام بوده است. تجربه‌هایی که در ارتباط با رشته خودم داشتم، این بود که در ساختار فرمم حتما خلاقیت و تنوع باشد. باید نوآوری باشد و صرفا کپی کردن از روی بازیکنان در میادین بزرگ دیگر جوابگو نیست. مثل یک هنر می‌ماند، مانند تئاتر یا بازیگری است. نیاز به بداهه دارد و باید خلاقیت داشته باشید و ورزشکار برای این خلاقیت باید در حیطه خودش علم بالایی داشته باشد. در تالو هرچقدر تخصص و علم بیشتر باشد، توانایی برای خلق تکنیک‌ها بیشتر می‌شود.
مسیر طولانی و پرچالشی را از نوجوانی تا تیم ملی طی کردید؛ چه چیزهایی در این مسیر برای‌تان آموزنده بود؟
خیلی تجربه‌ها از شرکت در مسابقات و رشته‌ام به‌دست آوردم که خیلی ارزشمند است. یکی از چیزهایی که یاد گرفتم این بود که نباید خودم را مقایسه کنم. همیشه باید فقط کار خودت را انجام بدهی. رشته ما اجرای نمایشی است و مقایسه کردن خود با رقیبان وقتی دارند گرم یا تمرین می‌کنند، باعث می‌شود اعتماد به خودمان را از دست بدهیم. به همین خاطر من گاهی مسابقات رقیبانم را نگاه نمی‌کنم، تا وارد بازی مقایسه نشوم. از طرفی از دیدن اجرای خوب دوستانم لذت می‌برم و تحسین‌شان می‌کنم.
نگاه شما به رقابت و رفاقت در ورزش حرفه‌ای چطور است؟ آیا بین این دو تعادلی وجود دارد؟
اعتقادی که دارم همه ما در نهایت از خانواده تالو هستیم و داریم به رشد آن کمک می‌کنیم. وقتی رفیق من اجرایی دارد، می‌دانم در راستای رشد جمعی حرکت می‌کند و تشویقش می‌کنم. وقتی سنم کمتر بود، فضا خیلی رقابتی و حسادت داشت اما الان که این‌طوری نیست نتیجه بهتری می‌گیرم. رشته ما طوری است که هرچقدر با آرامش و تمرکز بیشتر انجام شود، نتیجه آن بهتر است.
اگر بخواهید چند تجربه خاص یا درس مهم از دوران قهرمانی‌تان را با مخاطبان به اشتراک بگذارید، چه چیزهایی به ذهن‌تان می‌رسد؟
تجربه‌های زیادی داشتم و از حوصله مخاطب خارج است. من همه این تجارب را به زندگیام پیوند دادم. تجربه‌های من یک چیزهای شخصی است که به درد خودم می‌خورد و برای کس دیگری مفید نیست.
چه عواملی به شما کمک کردند که در این مسیر پرچالش ماندگار باشید و ادامه بدهید؟
برای طی کردن این مسیر بیشتر از همه در درجه اول علاقه و عشقی بوده که نسبت به تالو داشتم که باوجود تمام سختی‌ها انجامش دادم. همیشه عاشق تالو بودم. در درجه دوم حمایت خانواده‌ام بوده که در هر شرایط و جایی که من کم آوردم، حمایت و کمکم می‌کردند و باعث شدند مسیرم تداوم داشته باشد. به جز آن مربیانم که در قهرمانی‌ها سهیم هستند و تاثیرگذار بودند.
نگاه جامعه به ووشو در این سال‌ها چطور تغییر کرده؟ الان مردم چقدر با این رشته آشنایی دارند؟
یک زمانی بود وقتی می‌گفتم که ووشوکار هستم، خیلی برای‌شان ناآشنا بود. می‌گفتند تالو چی هست و ما آن را نمی‌شناسیم! در حال حاضر هنوز زیاد شناخته نشده. الان هم در مسابقات آسیایی حضور دارد اما در المپیک نیست. ووشو رشته‌ای خیلی قدیمی است اما از نظر حضور در مسابقات ورزشی نوپاست و خیلی دیده نشده.
این درحالی است که این رشته 5 هزار سال قدمت دارد. با این وجود به اندازه کافی سطح جهانی و شاید ایران آشنا نیست. با این‌حال در سال‌های اخیر در ایران خیلی حرفه‌ای به ووشو پرداخته شده و روی آن سرمایه‌گذاری می‌شود. یک ورزش پرمدال است و فکر می‌کنم دومین رشته از نظر کسب افتخار و مدال در رقابت‌های آسیایی ووشو است.
با توجه به تفاوت‌های حمایت مالی در رشته‌های مختلف، شرایط ووشو در این زمینه را چطور می‌بینید؟
تفاوت بین رشته‌ها قطعا وجود دارد. ورزش‌هایی مثل فوتبال و والیبال اسپانسر خصوصی دارند و این باشگاه‌ها هستند که حمایت‌کننده اصلی هستند. درواقع بیشتر بخش خصوصی باعث می‌شود که ورزشکاران این رشته‌ها درآمد خوبی داشته باشند اما در مسابقات جهانی خیلی فرق ندارند و تقریبا همه ورزش‌ها یک میانگین و سطح مالی نزدیک به‌هم در پاداش‌ها و جوایز دارند. اگر فوتبالی‌ها حمایت می‌شوند به‌خاطر حضور بخش خصوصی و تبلیغات است. بخش خصوصی هم به خاطر هیجان و جذابیت است که در فوتبال سرمایه‌گذاری می‌کند. چون ورزش‌هایی مثل فوتبال بازی هستند و بازی‌های جمعی و تیمی رقابتی است که خیلی برای تماشاگران هیجان‌انگیز است.
فوتبال و دیگر ورزش ها
رشته‌هایی مثل ووشو هنوز آنقدر دیده نشده‌اند که بتوانند بیننده‌ها را جذب کنند اما واقعیت این است که فوتبال یا والیبال از همان ابتدا رشته‌هایی که گیمی و گروهی بوده و مخاطب بیشتری داشته است و این باعث شده تا بخش خصوصی هزینه بیشتری در این زمینه انجام بدهد. بخش خصوصی مجبور است برای اینکه باشگاه‌های خوبی داشته باشند سرمایه‌گذاری کرده و قهرمان‌ها را جذب کنند.
از نظر من این هزینه‌هایی که باشگاه‌های خصوصی انجام می‌دهند باعث این تفاوت می‌شود و واقعا این تفاوت وجود دارد. چنین مسئله‌ای باعث شده که فوتبالیست‌ها می‌توانند به این رشته به چشم یک شغل واقعی نگاه کنند اما برای ما اینگونه نیست. با وجود آنکه 5-6 ماه از سال را در اردوها و مشغول تمرین هستیم اما عملا ووشو برای ما یک شغل واقعی که بتواند زندگی‌مان را تامین کند، نیست.
