شروین میان مجوز و مخاطب | آلبوم «واقعی» با قیمت نجومی
انتشار آلبوم تازه شروین حاجیپور با موجی از واکنشهای موافق و منتقد در فضای مجازی همراه شده است
هفت صبح| شروین حاجیپور، خوانندهای که در چند سال اخیر به دلیل انتشار محدود آثار موسیقی و حاشیههای مربوط به سال ۱۴۰۱ کمتر در کانون توجه عمومی قرار داشت، حالا با حرکتی تازه به صحنه موسیقی ایران بازگشته است. او به تازگی قراردادی رسمی با کمپانی «آراد» امضا کرده و قرار است نخستین آلبوم رسمی خود را با نام «واقعی» منتشر کند.
این آلبوم که بعد از حضور شروین در تیتراژ انیمیشن «پسر دلفینی ۲» و سریال «وحشی» آماده شده، قرار است در دیماه روانه بازار شود و همراه با آن، احتمال برگزاری کنسرتهای او در ایران نیز مطرح شده است. هرچند هنوز جزئیات قطعی در این باره اعلام نشده، اما حضور شروین روی صحنه زنده در ایران، برای طرفدارانش خبری امیدوارکننده به شمار میرود.
بازگشتی زیر ذرهبین کاربران
با این حال، انتشار رسمی آلبوم «واقعی» بدون حاشیه نبوده است. موجی از واکنشها در فضای مجازی شکل گرفت، به ویژه از سوی کاربرانی که به اظهارات گذشته شروین اشاره میکردند؛ جایی که او چند هفته قبل گفته بود حتی از رفتن به باشگاه و خرید خانه منع شده و نمیتواند کنسرت دوستانش را هم برود و از نزدیک تماشا کند.
برای این گروه، صدور ناگهانی مجوز انتشار آلبوم با چنین پیشزمینهای تناقض آشکار با گفتههای پیشین اوست و قابل پذیرش نیست. در مقابل، دستهای دیگر از کاربران معتقدند که هر خوانندهای در چنین شرایطی نیاز دارد بالاخره بتواند مجوز فعالیت خود را دریافت کند و شروین هم از این قاعده مستثنا نیست.
شروین حاجیپور در واکنش به این انتقادها، با انتشار توئیتی توضیح داد که بعد از سه سال ممنوعالفعالیتی و بیکاری، موفق شده مجوز انتشار آلبوم خود را دریافت کند و این موضوع را مغایر با منافع جمعی نمیداند. متن دقیق توئیت او چنین است: «بعد از سه سال ممنوعالفعالیتی و بیکاری بالاخره توانستم آلبومم رو بذارم برای انتشار. این چه تضادی با منافع جمعی مردممون داره؟ خب نمیخوام برم از ایران و میخوام کار کنم. چطوری میتونید انقد بیمعرفت و نامرد باشید که برای ایمپریشن هر مزخرفی ببندید به آدم. کاش بمیرم اگر وطن فروشی کرده باشم.»
«واقعی» با قیمت نجومی
پیشفروش آلبوم «واقعی» از شب سهشنبه آغاز شده است. این خواننده درباره نحوه انتشار قانونی اثر توضیح داده که هر قطعه این مجموعه در سه سال اخیر ساخته شده و پیش از این امکان پخش عمومی نداشته است. او همچنین وعده داده که بعد از انتشار آلبوم، هر قطعه در قالب پادکست همراه با داستان پشت آن منتشر خواهد شد؛ حرکتی که میتواند تجربه شنیداری مخاطبان را فراتر از یک آلبوم معمولی ببرد و ارتباط عمیقتری بین شنونده و اثر ایجاد کند.
یکی از نکات جالب توجه آلبوم «واقعی»، قیمت بالای آن است که به شکل قابل توجهی بالاتر از میانگین بازار موسیقی ایران تعیین شده است؛ نسخه فیزیکی یک میلیون تومان و نسخه دیجیتال ۴۰۰ هزار تومان. این قیمتگذاری، این آلبوم را به یکی از گرانترین و لوکسترین آثار موسیقی موجود در بازار ایران تبدیل کرده و بحثهای زیادی درباره دسترسی مخاطبان به موسیقی و تناسب قیمت و محتوا ایجاد کرده است.
بسیاری از کاربران معتقدند که فروش نسخه فیزیکی در روزگاری که بازار آلبومهای فیزیکی بسیار کوچک شده، با چنین قیمتی چندان منطقی نیست و به نظر میرسد هدف اصلی، کسب درآمد باشد. با این حال، برخی علاقهمندان نیز از این اقدام استقبال کردهاند، چرا که این فرصت را دارند تا نسخهای از آلبوم خواننده مورد علاقه خود را با متن دلخواه و در قالبی اختصاصی خریداری کنند.
با همه اینها، «واقعی» برای شروین حاجیپور فرصتی است تا تجربه شخصی و حرفهای خود را پس از سه سال ممنوعیت و فاصله از فعالیتهای عمومی به نمایش بگذارد. حالا نگاهها، چه از سوی موافقان و چه منتقدان، به دیماه دوخته شده تا ببینند آیا او میتواند هم طرفدارانش را راضی نگه دارد و هم جایگاهی تازه در موسیقی ایران برای خود بسازد یا خیر.
بازار، مخاطب و سیاست صدا
بازگشت هنرمند، زیر نگاه تیز افکار عمومی
بازگشت به صحنه، بعد از یک بحران اجتماعی یا سیاسی، همیشه شبیه قدمگذاشتن روی زمینی ترکخورده است. هنرمند در این لحظه با مخاطبی روبهروست که تغییر کرده؛ حافظه جمعی فعالتر است و هر تصمیم تازه در نور پررنگ گذشته دیده میشود. مسیری که پیشتر با اشتیاق آغاز شده بود، حالا پر از تردید و قضاوت است.
در چنین موقعیتی، شروع دوباره بیش از آنکه مسئله انتشار اثر تازه باشد، به بازتعریف هویت هنرمند گره میخورد. او باید مشخص کند چه نسبتی با گذشته خود برقرار میکند؛ گذشتهای که هنوز برای بخشی از مخاطبان زنده است. مخاطب امروز موسیقی، مصرفکننده ساده صدا نیست، او روایت میخواهد، توضیح میطلبد و انتظار دارد هنرمند جایگاهش را روشن کند. تجربه خوانندگان ایرانی در سالهای اخیر، چه آنها که در داخل ماندهاند و چه آنهایی که مسیر مهاجرت را انتخاب کردهاند، نشان میدهد بازگشت موفق نیازمند نوعی گفتوگوی پنهان با افکار عمومی است.
این گفتوگو همیشه مستقیم و شفاف انجام نمیشود؛ گاهی در انتخاب شعر، گاهی در لحن موسیقی و گاهی در سکوتهای حسابشده شکل میگیرد. انتشار یک آلبوم یا تکقطعه، در این فضا تبدیل به بیانیهای ناگفته میشود. از سوی دیگر، بازگشت به فضای رسمی به معنای پذیرش قواعدی است که پیشتر وجود نداشته یا کمتر محسوس بودهاند. هنرمند باید میان خواست شخصی، محدودیتهای اجرایی و انتظارات جامعه تعادلی حساس ایجاد کند.
لغزش در هرکدام از این اضلاع، میتواند واکنشی گسترده به دنبال داشته باشد. موسیقی پسابحران، به همین دلیل، بیش از هر زمان دیگری روایتمحور است. صداها حامل تجربهاند و هر واژه، وزن سالهایی را دارد که در آن خاموشی، انتظار و فشار جریان داشته است. بازگشت به صحنه در چنین شرایطی، آزمونی است که نتیجهاش فراتر از یک آلبوم یا کنسرت قضاوت میشود.
