از کپل تا کلاه‌قرمزی؛ ۲۰ عروسک فراموش‌نشدنی سینما و تلویزیون ایران
برخی شخصیت‌های عروسکی در تاریخ تلویزیون و سینمای ایران، فراتر از نقش سرگرمی برای کودکان، به نمادهای فرهنگی و خاطره‌انگیز برای نسل‌های مختلف تبدیل شده‌اند.
به گزارش هفت صبح در این مقاله، شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین عروسک‌های سینما و تلویزیون ایران را بررسی می‌کنیم؛ شخصیت‌هایی که در قالب برنامه‌های تلویزیونی، آثار سینمایی یا مجموعه‌های نمایشی ظاهر شده‌اند و هر یک با سبک خاص خود، سهمی در شکل‌گیری خاطرات جمعی داشته‌اند.
۱. کلاه‌قرمزی
آقای رارنده، یالا بزن تو دنده، برو به‌سمت تهرون، می‌خوام برم تلفِسیون / آهای الاغ عزیز، حالت چطوره؟! / آی مُرجی، آی مُرجی
شاید همین زمزمه‌ها و ترانه‌ها کافی باشد تا مخاطبان به‌خوبی دریابند با چه شخصیتی روبه‌رو هستند و خوانندهٔ این آثار خاطره‌انگیز کیست: بله، کلاه‌قرمزی دوست‌داشتنی. محال است نامی از عروسک‌ها به میان آید و کسی کلاه‌قرمزی را از قلم بیندازد.
کلاه‌قرمزی، شخصیت عروسکی ایرانی، توسط ایرج طهماسب و حمید جبلی خلق و با طراحی و ساخت مرضیه محبوب به اجرا درآمد. پسرکی شیرین‌زبان و شهرستانی با کلاه قرمز، پیراهن آبی راه‌راه، شلوار سبز و چکمه‌‌پوش که با تلفظ‌های اشتباه و بامزه کلمات شناخته می‌شود. جمله‌هایی مانند «اِکشال نداره»، «تلفِسیون» و «آقای مُرجی» از جمله عباراتی هستند که بارها از زبان او شنیده‌ایم و هر بار لبخند بر لب مخاطب نشانده‌اند.
این شخصیت در مجموعه‌ای از ویژه‌برنامه‌های نوروزی، سریال‌ها و فیلم‌ها از جمله «کلاه‌قرمزی و پسرخاله» (۱۳۷۳)، «کلاه‌قرمزی و سروناز» (۱۳۸۱) و «کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه» (۱۳۹۱) در کنار ایرج طهماسب حضور داشته است. همچنین در سال ۱۳۸۸ با ویژه‌برنامهٔ نوروزی بار دیگر به تلویزیون بازگشت و عنوان پربیننده‌ترین برنامهٔ سال را به خود اختصاص داد.
کلاه‌قرمزی تنها یک عروسک نیست، بلکه نماد یک نسل است. با حرافی‌های شیرین، تپق‌های بامزه و نگاه ساده‌دلانه‌اش، دل میلیون‌ها مخاطب را در دهه‌های مختلف برده است. بعید نیست اگر روزی نظرسنجی‌ای دربارهٔ محبوب‌ترین عروسک ایرانی برگزار شود، نام او در صدر فهرست قرار گیرد.
۲. پسرخاله
چی گفتی؟ مگه چیه؟ نفت بخرم؟
بعید است کلاه‌قرمزی در برنامه‌ای حضور داشته باشد و پسرخاله‌اش همراه او نباشد. پسرخاله شخصیتی عروسکی است که نخستین‌بار در سال ۱۳۷۲ در برنامهٔ «صندوق پست» در کنار کلاه‌قرمزی ظاهر شد. در سال ۱۳۷۳، به‌دلیل محبوبیت این دو شخصیت، فیلم سینمایی «کلاه‌قرمزی و پسرخاله» به کارگردانی ایرج طهماسب ساخته شد که تا سال‌ها عنوان پرفروش‌ترین و پربیننده‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را در اختیار داشت.
این کاراکتر شخصیتی جدی، کم‌حرف و گاه به‌شدت عصبانی دارد. گاهی نیز جملاتی تأثیرگذار و فلسفی بیان می‌کند و برخلاف کلاه‌قرمزی که ساده‌دل و کودکانه رفتار می‌کند، پسرخاله فردی عاقل، زرنگ و هوشیار به‌نظر می‌رسد. در واقع، او نقش راهنما و نصیحت‌کنندهٔ کلاه‌قرمزی را دارد و در مواقع بروز مشکل، به کمک او می‌آید.
مهم‌ترین مشخصهٔ ظاهری پسرخاله، کلاه بامزه‌ای است که تا نیمهٔ چشمانش پایین کشیده شده است. از جمله تکیه‌کلام‌های طنزآمیز او می‌توان به «چی گفتی؟ نفت بیگیرم؟» و «مگه چیه؟» اشاره کرد.
۳. پشه
ایرج، بده بزنیم!
پشه، نام یکی از شخصیت‌های عروسکی مجموعهٔ تلویزیونی «مهمونی» به نویسندگی، کارگردانی و اجرای ایرج طهماسب است که از نوروز ۱۴۰۱ در رسانهٔ شبکهٔ خانگی پخش شده است.
این عروسک پیش‌تر در ویژه‌برنامهٔ نوروزی «کلاه‌قرمزی» معرفی شد و با دیالوگ‌های شیرین و رفتارهای کودکانه‌اش به‌سرعت به یکی از چهره‌های محبوب تبدیل شد. جملهٔ معروف او خطاب به ایرج طهماسب، «ایرج، بده بزنیم!» به یکی از تکیه‌کلام‌های ماندگار آن سال‌ها بدل شد که در خیابان‌ها نیز استفاده می‌شود!
شخصیت پشه نیز بی‌تردید در فهرست محبوب‌ترین عروسک‌های تلویزیونی ایران جای می‌گیرد.
۴. سایر عروسک‌های مجموعه‌ی کلاه‌قرمزی
جیگرم، جیگرم، جیگرم / قربونت برم
ایرج طهماسب و تیم خلاق او بی‌تردید از استادان خلق شخصیت‌های عروسکی ماندگار در تلویزیون ایران هستند. شخصیت‌هایی مانند فامیل دور، جیگر، پسرعمه‌زا، دختر همسایه، بچه و ببعی، هر یک به‌تنهایی قابلیت قرار گرفتن در فهرست محبوب‌ترین عروسک‌های تلویزیونی را دارند.
این شخصیت‌ها عمدتاً در قالب ویژه‌برنامه‌های نوروزی «کلاه‌قرمزی» معرفی شدند و با ترکیبی از طنز، احساسات انسانی و روایت‌های روزمره، توانستند ارتباطی عمیق با مخاطبان، به‌ویژه کودکان و خانواده‌ها، برقرار کنند. حضور مستمر آن‌ها در چندین فصل از این برنامه، به‌ویژه در ایام نوروز، باعث شد تا به بخشی از خاطرات جمعی نسل‌های مختلف تبدیل شوند.
نکتهٔ قابل‌توجه آن است که بسیاری از این شخصیت‌ها، با وجود تفاوت‌های ظاهری و رفتاری، همگی از دل یک تیم منسجم و با هدایت هنرمندانهٔ ایرج طهماسب و حمید جبلی شکل گرفتند. تیمی که با بهره‌گیری از صداپیشگان توانمند، نویسندگی دقیق و طراحی عروسک‌های منحصربه‌فرد، استانداردی تازه در تولید برنامه‌های کودک و خانواده در ایران بنا نهاد.
۵. زی‌زی گولو
زی‌زی گولو، آسی پاسی، درازکوتاه، تا به تا
این وِرد یکی از بامزه‌ترین جملاتی بود که از زبان یک عروسک شنیده می‌شد. جمله‌ای جادویی که در دههٔ ۷۰ غوغا به‌پا کرد و با گفتنش اتفاقات عجیب و غیرمنتظره‌ای رخ می‌داد.
شخصیت زی‌زی گولو نخستین‌بار در مجموعهٔ «قصه‌های تا به تا» که از شبکهٔ دو سیما پخش می‌شد، معرفی و لحظاتی شاد و خاطره‌انگیز برای کودکان و حتی بزرگسالان رقم زد. صداپیشگی هنرمندانهٔ خانم آزاده پورمختار نقش مهمی در محبوبیت این شخصیت داشت و اجرای او باعث شد زی‌زی گولو به‌خوبی در ذهن مخاطبان ماندگار شود.
اگرچه هرگز مشخص نشد زی‌زی گولو از کدام سیاره آمده، اما با خلق لحظات مفرح و شیرین، به یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌های عروسکی در میان مردم ایران تبدیل شد.
۶. کُپُل
ک مثل کپل، صحرا شده پر ز گل / گ مثل گردو، بنگر به هر سو
مجموعه‌ی «مدرسه موش‌ها» با آهنگ‌هایی خاطره‌انگیز و فضایی شاد، یکی از محبوب‌ترین آثار کودکانهٔ دههٔ ۶۰ و ۷۰ بود. کارگردانی این مجموعه را مرضیه برومند برعهده داشت و صداپیشگان مطرحی چون ایرج طهماسب و فاطمه معتمدآریا در آن نقش‌آفرینی کردند.
انتخاب بهترین شخصیت از میان موش‌های بازیگوش این مجموعه کار آسانی نیست، چرا که هر یک از بچه‌موش‌ها، از عینکی گرفته تا نارنجی، خوش‌خواب، دم‌باریک، سرمایی، گوش‌دراز و سایرین، ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشتند و در موفقیت مجموعه نقش مؤثری ایفا کردند.
با این حال، در میان همهٔ شخصیت‌ها، کُپل، بچه‌موش چاق و شکمو، بیش از دیگران در ذهن مخاطبان ماندگار شد. او با دیالوگ‌های طنزآمیز و علاقهٔ خاصش به گردو، بارها مخاطبان را به خنده واداشت.
این مجموعه با هدف علاقه‌مند کردن کودکان به مدرسه در دو سری تولید شد و توانست با بهره‌گیری از شخصیت‌های دوست‌داشتنی، لحظاتی شاد و آموزنده برای مخاطبان خود رقم بزند.
۷. مجید دلبندم
مجید جان، دلبندم، پاله نه، چاله!
سریال تلویزیونی «مجید دلبندم» به کارگردانی و نویسندگی رضا عطاران در سال ۱۳۷۷ توسط گروه کودک و نوجوان شبکهٔ یک سیما تولید و پخش شد. داستان این مجموعه دربارهٔ عروسکی دست‌دراز به نام مجید است که با شیرین‌کاری‌های خاص خود، در هر قسمت ماجرایی طنزآمیز و سرگرم‌کننده خلق می‌کرد.
مجید شخصیتی عجیب با دست‌هایی بسیار بلند که حدودا دو یا سه متر بود، که ظاهر متفاوتش او را از دیگر عروسک‌ها متمایز می‌کرد. صداپیشگی این عروسک را مجید صالحی برعهده داشت. یکی از ویژگی‌های بارز مجید، تلفظ اشتباه کلمات بود، اشتباهاتی که بازیگران به او گوشزد می‌کردند، اما او بلافاصله واژه‌ای دیگر را به‌اشتباه بیان می‌کرد و همین روند، موقعیت‌های طنزآمیز متعددی ایجاد می‌کرد.
این عروسک نیز همچون دیگر شخصیت‌های خاطره‌انگیز دههٔ ۷۰، با دیالوگ‌ها و رفتارهای بامزه‌اش، مهمان خانه‌های مردم شد و جایگاه ویژه‌ای در ذهن مخاطبان پیدا کرد.
۸. سنجد
کودکان دههٔ هفتاد، عروسک سنجد را با دهانی بزرگ و ظاهری متفاوت به‌خاطر دارند. شخصیتی که در کنار نگار استخر به اجرای برنامه‌های کودکانه می‌پرداخت. سنجد نخستین‌بار در سال ۱۳۷۱ در برنامه‌ای با نام خودش ظاهر شد و آخرین حضور تلویزیونی‌اش به مجموعهٔ «سنجد خبرنگار» در سال ۱۳۹۴ بازمی‌گردد.
این شخصیت، پسری بازیگوش بود که در قالب برنامه‌های مختلف، نقش خبرنگار را ایفا می‌کرد و با اجرای زنده و ارتباط مستقیم با مخاطب، لحظاتی شاد و آموزنده برای کودکان رقم می‌زد.
۹. مَل مَل ببعی
مل‌مل، ببعی بامزهٔ تلویزیون، یکی از محبوب‌ترین عروسک‌هایی است که در سال ۱۳۹۵ وارد قاب تلویزیون شد و خیلی زود توانست جای خود را در دل کودکان و مخاطبان باز کند. این عروسک در کنار مجری برنامه، با اجرای آیتم‌های متنوع و سرگرم‌کننده، لحظاتی شاد و آموزنده برای کودکان رقم می‌زند.
مل‌مل در واقع یک برهٔ بازیگوش است که نخستین‌بار برای حضور در برنامهٔ «عصر بخیر بچه‌ها» در سال ۱۳۸۸ طراحی شد. استقبال گستردهٔ مخاطبان از این شخصیت باعث شد تا برنامه‌ای اختصاصی برای او ساخته شود. برنامه‌ای با محوریت مل‌مل که توانست کودکان بسیاری را پای تلویزیون بنشاند و به یکی از چهره‌های خاطره‌انگیز نسل جدید تبدیل شود.
۱۰. منگوله‌گوش میرزا
منگوله‌گوش میرزا منم، گوش می‌کنم، حرف می‌زنم، دارم میام پیش شما، شمام بیاین به دیدنم
«منگوله‌گوش میرزا» یکی از عروسک‌های خاطره‌انگیز دههٔ ۸۰ بود که با گوش‌های بزرگ و ظاهری متفاوت، در برنامه‌های کودک آن زمان حضور داشت. این شخصیت در برنامه‌ای با اجرای زهرا جواهری به ایفای نقش پرداخت و با رفتارهای کودکانه و ساده‌لوحی‌های بامزه‌اش، فضای برنامه را گرم می‌کرد.
منگوله‌گوش میرزا با اجرای آیتم‌های شاد و ارتباط مستقیم با مخاطبان خردسال، توانست لحظاتی سرگرم‌کننده و خاطره‌انگیز برای کودکان رقم بزند و به یکی از چهره‌های دوست‌داشتنی آن دوران تبدیل شود.
۱۱. پنگول
پنگول، شخصیت عروسکی ساختهٔ مرضیه محبوب با صداپیشگی ماندگار هومن حاجی‌عبداللهی، از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ در برنامهٔ «رنگین‌کمان» هر روز هفته نقش‌آفرینی می‌کرد و به یکی از چهره‌های محبوب تلویزیون کودک تبدیل شد.
اگرچه پنگول بیشتر در ویژه‌برنامه‌های شبکهٔ پنج (تهران) دیده می‌شد، اما خیلی زود جای خود را در دل مخاطبان، به‌ویژه کودکان، باز کرد. اجرای پرانرژی و صداپیشگی تأثیرگذار هومن حاجی‌عبداللهی نقش مهمی در محبوبیت این شخصیت داشت و پنگول را به یکی از نمادهای خاطره‌انگیز برنامه‌های کودک در دههٔ ۸۰ و ۹۰ بدل کرد.
۱۲. السون و ولسون
«السون و ولسون» یک مجموعهٔ تلویزیونی عروسکی بود که در سال ۱۳۷۴ از شبکهٔ اول سیما پخش می‌شد. این سریال با داستان‌های کودکانه و حضور دو برادر به نام‌های السون و ولسون، ضمن سرگرم‌کردن مخاطبان، نکات آموزشی مهمی را نیز به کودکان منتقل می‌کرد.
این دو شخصیت به‌همراه سایر عروسک‌ها در یک باغ زندگی می‌کردند. السون شخصیتی ساده‌دل و زودباور بود که مدام گول می‌خورد و ولسون، برادر متفکر و باهوش او، تلاش می‌کرد اشتباهات السون را اصلاح کرده و او را از خطرات آگاه کند.
این مجموعه با فضای شاد، شخصیت‌های دوست‌داشتنی و محتوای آموزنده، به یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های کودک در دههٔ ۷۰ تبدیل شد.
۱۳. دون دون
یک و یک و یک السون، دو و دو و دو ولسون، سه تا میشن با دون دون
در شمارهٔ ۱۰ دو برادر به نام‌های السون و ولسون را معرفی کردیم که در یک باغ، همراه با سایر شخصیت‌ها، داستان‌هایی آموزنده و سرگرم‌کننده‌ای را رقم می‌زدند. اکنون نوبت معرفی یکی دیگر از شخصیت‌های برجستهٔ این مجموعه است: عروسک دون‌دون.
دون‌دون در مجموعهٔ «السون و ولسون» نقش منفی داشت و با نقشه‌ها و حیله‌گری‌هایش تلاش می‌کرد السون ساده‌دل را فریب دهد. این عروسک که تماماً به رنگ زرد بود، چهره‌ای عجیب با جوش‌های قرمز داشت و شاید همین ظاهر خاص باعث شد به یکی از عروسک‌های مشهور و ماندگار آن دهه تبدیل شود.
هرگاه دون‌دون در اجرای نقشه‌هایش شکست می‌خورد و نمی‌توانست السون و ولسون را گول بزند، با لحنی خاص و غمگین این شعر را می‌خواند:
«السون و ولسون، قلب منو شکستن، چه شیطونایی هستن.»
۱۴. عروسک‌های خونه‌ی مادربزرگه
جان قربان! / خونه مادربزرگه هزارتا قصه داره، خونه مادربزرگه گیاه و سبزه داره
مجموعهٔ خاطره‌انگیز «خونهٔ مادربزرگه» که در اواسط دههٔ ۶۰ از تلویزیون پخش می‌شد، خیلی زود توانست محبوبیت گسترده‌ای میان مخاطبان پیدا کند.
در این مجموعه، داستان‌هایی شیرین میان پیرزنی مهربان و حیوانات مزرعه‌اش شکل می‌گرفت. شخصیت‌ها و عروسک‌های این برنامه همگی حس نوستالژی خاصی دارند و انتخاب محبوب‌ترین آن‌ها کار آسانی نیست. مادربزرگ، هاپو‌کومار، مخمل، حنایی، گل‌باقالی و جوجه‌های بامزه‌اش هر یک نقشی مؤثر در موفقیت و پرمخاطب‌بودن این مجموعه داشتند.
از جمله گویندگان نام‌آشنای این برنامه می‌توان به رضا بابک، فاطمه معتمدآریا، هنگامه مفید، بهرام شاه‌محمدلو و آزاده پورمختار اشاره کرد که با اجرای هنرمندانهٔ خود، به ماندگاری این مجموعه کمک شایانی کردند.
۱۵. کاکل زری
کاکل زری زرنگ و تند و تیزه، لونه‌ی کوچیکش چقدر تمیزه، روی سرش داره یه تاج چین چین، صبح که میشه می‌خونه روی پرچین
در اواخر دههٔ ۷۰، مجموعه‌ای عروسکی با عنوان «روباه و خروس» از تلویزیون پخش می‌شد که به‌سرعت در میان کودکان به محبوبیت رسید. در این مجموعه، دو شخصیت اصلی حضور داشتند: روباه با ماهیتی فریبکار و حقه‌باز، و کاکل‌زری، خروسی ناقلا و باهوش که همواره در لحظهٔ آخر نقشه‌های روباه را نقش بر آب می‌کرد.
سادگی فضای برنامه، طراحی شخصیت‌ها و روایت ماجراها به زبان کودکانه، نقش مهمی در جذب مخاطب و موفقیت این مجموعه داشت. روباه در هر قسمت تلاش می‌کرد با نیرنگ و ترفند، کاکل‌زری را شکار کند، اما کاکل‌زری با زیرکی و هوشیاری، روباه را ناکام می‌گذاشت و همین تقابل شیرین، لحظاتی سرگرم‌کننده و آموزنده برای کودکان رقم می‌زد.
۱۶. هادی و هدی
عروسکا عروسکا کجایین، کجایین، مادربزرگ، هادی هدی بیایین، بیایین
یکی از مجموعه‌های خاطره‌انگیز دههٔ ۶۰ که برای کودکان آن زمان لحظاتی شیرین و ماندگار رقم می‌زد، برنامه‌ای بود که هر قسمت آن با ترانه‌ای کودکانه آغاز می‌شد و داستان‌هایی جذاب و آموزنده را روایت می‌کرد.
شخصیت‌های این مجموعه شامل پدر، مادر، پدربزرگ، مادربزرگ و هادی و هدی بودند که با حضورشان فضایی شاد و پرنشاط ایجاد می‌کردند. ترکیب داستان‌های ساده و کودکانه با ترانه‌های دلنشین، این برنامه را به یکی از محبوب‌ترین آثار تلویزیونی آن دوران تبدیل کرد و خاطره‌ای ماندگار در ذهن نسل‌های گذشته باقی گذاشت.
۱۷. چاق و لاغر
مجموعهٔ «چاق و لاغر» مجموعه‌ای عروسکی است که در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۹ از شبکهٔ دو سیما پخش می‌شد. این مجموعه، اگرچه رنگ و بوی سیاسی نیز به خود گرفته بود، اما دو شخصیت جالب آن توانستند خوش بدرخشند و لحظات مهیجی را برای مخاطبان فراهم کنند.
دو عروسک در هر قسمت مأموریت داشتند دست به خرابکاری بزنند، اما مأموریت‌شان همواره ناکام می‌ماند و رئیس‌شان را عصبانی می‌کردند.
در جذابیت و پرطرفدار بودن این دو شخصیت عروسکی و داستان‌هایشان همین بس که این مجموعه در پنج سری ساخته و پخش شد.
۱۸. قیفی و چوبی
زود بگو حالا، دست کی بالا؟، بستنیا، بستنیا، صد باریکلا
به‌قول مرحوم فتحعلی اویسی، «ای دریغ از عمر رفته، سوز و سودای گذشته.»
خاطرات کودکان اواخر دههٔ ۷۰ با همین برنامه‌های شاد و مفرح و کاراکترهای ساده اما تأثیرگذار گره خورده است. در میان این برنامه‌ها، حضور دو شخصیت عروسکی به نام‌های قیفی و چوبی، به‌همراه مجری برنامه، لحظاتی شاد و آموزنده را برای مخاطبان کودک رقم می‌زد.
این برنامه با محوریت آموزش مفاهیم اخلاقی و اجتماعی، در قالبی کودکانه و سرگرم‌کننده طراحی شده بود و شخصیت‌های بستنی در مرکز روایت‌ها قرار داشتند. سادگی طراحی، لحن صمیمی و تعامل مستقیم با کودکان باعث شد این دو عروسک به‌سرعت در دل مخاطبان جا باز کنند.
بی‌تردید، قیفی و چوبی نیز شایستهٔ حضور در فهرست محبوب‌ترین عروسک‌های تلویزیونی ایران هستند، چرا که توانستند با زبان کودکانه، پیام‌هایی ماندگار را به نسل آن دوران منتقل کنند.
۱۹. کار و اندیشه
من کارم، بازو و نیرو دارم، هر چیزی رو می‌سازم، از تنبلی بیزارم / اسم من اندیشه، به کار می‌گم همیشه، بی‌کار و بی‌اندیشه، چیزی درست نمی‌شه
«ماجراهای کار و اندیشه» یکی از برنامه‌های عروسکی تلویزیون ایران است که در سال ۱۳۶۰ شمسی از صدا و سیما پخش می‌شد. این مجموعه با هدف آموزش مفاهیم بنیادین کار و تفکر به کودکان طراحی شده بود و تلاش می‌کرد تا از طریق روایت‌های ساده و شخصیت‌پردازی نمادین، مخاطبان خردسال را به ارزش‌های تلاش، خلاقیت و همکاری آشنا کند.
داستان این برنامه حول محور دو شخصیت اصلی بنام‌های کار و اندیشه می‌چرخید. دو برادر که با کمک یکدیگر مشکلات روزمره را حل می‌کردند. کار نماد تلاش فیزیکی و عمل‌گرایی بود، در حالی که اندیشه نمایندهٔ تفکر، برنامه‌ریزی و راه‌حل‌یابی محسوب می‌شد. این دو شخصیت با دیالوگ‌هایی ساده و شعرگونه، مفاهیم آموزشی را به زبان کودکانه منتقل می‌کردند
این برنامه نمونه‌ای موفق از تلاش‌های اولیهٔ تلویزیون ایران در زمینهٔ آموزش غیرمستقیم کودکان از طریق سرگرمی بود. «ماجراهای کار و اندیشه» با زبان ساده، شخصیت‌های نمادین و پیام‌های اخلاقی، جایگاه ویژه‌ای در خاطرات کودکان دههٔ ۶۰ دارد.
۲۰. جناب خان
می‌خوای همینجا بِبافُمِت؟ / سیاهه نارگیله / احلام / راااام بُدددد؟؟
جناب‌خان یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌های عروسکی تلویزیون ایران است که با لهجهٔ شیرین جنوبی، به‌ویژه گویش بندری، توانسته دل مخاطبان را به‌دست آورد. این عروسک بنفش با ترکیبی از شوخ‌طبعی، صراحت و احساسات انسانی، شخصیتی چندلایه و زنده دارد. صداپیشگی این کاراکتر را محمد بحرانی برعهده دارد که با مهارت کم‌نظیر خود، جناب‌خان را به یکی از ماندگارترین چهره‌های تلویزیونی تبدیل کرده است.
حضور جناب‌خان در برنامهٔ «خندوانه» نه‌تنها به طنز برنامه عمق بخشید، بلکه بستری فراهم کرد تا دغدغه‌های مردم با زبان طنز و بیانی صمیمی مطرح شود.
