بیوگرافی پدر انیمیشن ایران; خاطره بازی با سندباد و اتل متل توتوله
بیوگرافی پدر انیمیشن ایران را بخوانید.
نورالدین زرین‌کلک یک کارگردان، نویسنده، و نگارگر کتاب‌های کودک، فیلم‌ساز انیمیشن، و پدر انیمیشن ایران است.
زندگینامه نورالدین زرین‌کلک پدر انیمیشن ایران
او در سال ۲۰ فروردین ۱۳۱۶ در شهر مشهد به دنیا آمد.
پدرش از همدان و مادرش از باکو بود.
او با هنر پدرش، که خود معروف به «مدیر» بنیانگذار آموزش نوین در همدان بود، آشنا شده و در کلاس‌های هنرستان با استادانی چون محمود اولیاء، محمدعلی زاویه و محمد مهردان بهره‌مند شد.
مدارک تحصیلی
- ۱۳۴۱، دکترای داروسازی (دانشگاه تهران)
- ۱۹۷۲، کارگردانی انیمیشن (آکادمی سلطنتی بلژیک)
- ۱۹۷۵، فیلم عروسکی (استودیو ییرژی ترنکا)
اولین کار گرافیکی در نوجوانی
نورالدین در سن ۱۲ سالگی، اولین کار گرافیکی‌اش روی یک کتاب قصه‌ای چاپ شد و در ۱۶ سالگی با کاریکاتورهای سیاسی به دنیای مطبوعات پا به عرصه گذاشت.
وی دبیرستان را در تهران تمام کرد و در سال ۱۳۴۰ دکترای داروسازی گرفت.
پس از اتمام تحصیلات، وی به کتاب‌های جیبی و فرانکلین رسیدگی کرد و به پیشنهاد فیروز شیروانلو به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ملت پیوست.
موسس مدرسه پویانمایی
نورالدین برای انجام کار تصویرسازی در دانشگاه فارابی (هنر امروز) رشته پویانمایی را دایر کرد و در سال ۵۳ اولین مدرسه پویانمایی را در ایران تأسیس کرد.
ساخت فیلم
وی در بلژیک دو فیلم ساخت که هر دو با جوایز و استقبال در جشنواره خارجی دریافت شد.
همچنین، در ایران فیلم‌های معروفی چون «چشم تنگ دنیادار»، «دنیای دیوانه دیوانه دیوانه»، و «ابرقدرت‌ها» را ساخت.
از اتل متل توتوله تا سندباد
نورالدین برای کانون فیلم‌های اتل متل توتوله (1353)، تداعی (1353)، دنیای دیوانه دیوانه دیوانه (1354)، امیرحمزه دلدار و گور دلگیر (1356)، چشم تنگ دنیادار (1361) و ابرقدرت‌ها (1367) را ساخت.
سندباد یکی از آخرین کارهای زرین‌کلک است که در هالیوود نیمه تمام رها شد و در آن سمت کارگردان هنری داشت.
پس از آن انیمیشن 17 دقیقه ای «بود» را ساخت و برای کتاب داستان‌های ملانصرالدین تصویرسازی کرد.
فیلم ها
- ۱۳۴۹، وظیفهٔ اول (بلژیک)
- ۱۳۵۰، زمین بازی بابوش (بلژیک)
- ۱۳۵۱، فیلیپو و قطاری از هنگ کنگ (بلژیک)
- ۱۳۵۲، تداعی
- ۱۳۵۲، اتل متل
- ۱۳۵۳، راهی به همسایه
- ۱۳۵۴، دنیای دیوانه دیوانه دیوانه
- ۱۳۵۵، امیر حمزه دلدار و گور دلگیر
- ۱۳۶۱، چشم تنگ دنیادار
- ۱۳۶۵، ابرقدرت‌ها
- ۱۹۸۷–۱۹۹۱، سند باد، (هالیوود، ناتمام)
- ۱۹۹۹، مسکو
- ۱۳۷۸، هویت
- ۱۳۷۸، پود
- ۱۳۸۶، شازده کوچولو
- ۱۳۸۶، در سازمات ملل (دردست تولید)
کتاب و کاریکاتور
- ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۰، کاریکاتور و تصویرسازی برای روزنامه‌ها و مجلات
- ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۸، کتاب‌های درسی ابتدائی (اول تا چهارم)
- ۱۳۴۲، چهارراه تمدن‌ها (بخش ایران)
- ۱۳۴۴، افسانهٔ سیمرغ
- ۱۳۴۶، امیرحمزه صاحب قران و مهتر نسیم عیار
- ۱۳۴۷، کلاغ‌ها
- ۱۳۵۱، زال و سیمرغ
- ۱۳۵۲، قصه گل قالی
- ۱۳۵۲، قصه کرم ابریشم
- ۱۳۵۳، نوروزها و بادبادک‌ها
- ۱۳۵۳، کورش شاه
- ۱۳۵۳، وقتی که من بچه بودم
- ۱۳۵۴، زال و رودابه
- ۱۳۵۵، افسانه‌های آسیائی
- ۱۳۶۱، اگر می‌توانستم
- ۱۳۶۵، آ اول الفباست
- ۱۳۶۸، کارخانهٔ همه‌کاره
- ۱۳۷۴، از آب‌ها
- ۱۳۸۶، قضیه فیل و فنجان
- ۱۳۹۵ دبیرستان اسدآبادی، نشر اچ اند اس مدیا، لندن
- ۱۳۹۵ فکاسی‌های خانگی، نشر اچ اند اس مدیا، لندن
- ۱۳۹۷ کتاب هزار بیشه ملانصرالدین
- نشر کارنامه متن منوچهر انور تصویرگری نورالدین زرین‌کلک
سایر فعالیت‌های هنری
- از ۱۹۷۱ (۱۳۴۹)، عضو انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن (آسیفا).
- از ۱۳۵۱، عضو هیئت داوران فستیوال‌ها و جشنواره‌های ملی و بین‌المللی انیمیشن و تصویرسازی.
- ۱۳۵۳، مؤسس و مدرس اولین مدرسه انیمیشن ایران.
- ۱۳۵۶، مؤسس و مدرس دانشکدهٔ انیمیشن (دانشگاه فارابی).
- ۱۳۵۶، بنیانگذار انجمن فیلمسازان انیمیشن ایران (آسیفا ایران).
- از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰ (میلادی)، عضو هیئت مدیرهٔ انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن (آسیفا).
- از۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ (میلادی)، رئیس انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن (آسیفای بین‌الملل).
جوایز
- ۱۳۴۸، کتاب برگزیده سالشورای کتاب کودک ایران برای کتاب افسانه سیمرغ.
- ۱۳۴۹، نشان بهترین کتاب سال یونسکوی ایران برای کتاب کلاغ‌ها.
- ۱۹۷۰، نشان بهترین کتاب سال یونسکو (توکیو/ژاپن) برای کتاب کلاغ‌ها.
- ۱۹۷۱، سیب طلائی بی ینال براتیسلاوا (چک اسلواکی) برای کتاب کلاغ‌ها.
- ۱۹۷۱، جایزه برای مدارس انیمیشن فستیوال بین‌المللی فیلم آنسی (فرانسه) برای فیلم وظیفه اول.
- ۱۹۷۱، جایزه کلوتید کوپی/ فستیوال ملی فیلم بلژیک برای فیلم وظیفه اول.
- ۱۳۵۴، نشان کتاب برگزیده سال (شورای کتاب کودک ایران) برای کتاب وقتی که من بچه بودم.
- ۱۹۷۵، دیپلم افتخار فستیوال بین‌المللی فیلم سان فرانسیسکو (آمریکا) برای فیلم تداعی.
- ۱۹۷۶، جایزه بهترین سناریو فستیوال بین‌المللی فیلم سالونیکی (یونان) برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، لوح افتخار فستیوال بین‌المللی فیلم شیکاگو، ایلینوی (آمریکا) برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، جایزه نقره فستیوال بین‌المللی فیلم انیمیشن پرتقالبرای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، لوح سپاس فستیوال بین‌المللی فیلم قاهره (مصر) برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، جایزه بهترین سناریو فستیوال بین‌المللی اوبرهاوزن (آلمان) برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، دیپلم افتخار فستیوال بین‌المللی فیلم پاریس (فرانسه) برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۸، دیپلم افتخار فستیوال بین‌المللی فیلم جیفونی (ایتالیا) برای فیلم امیر حمزه دلدار و گور دلگیر.
- دیپلم افتخار هانس کریستین آندرسن برای کوشش‌های عمرانه در تصویرسازی کتاب کودک.
- ۱۹۸۷، لوح تقدیر نمایشگاه کتاب بولونیا (ایتالیا) برای کتاب آ اول الفباست.
- ۱۳۶۸، جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره تهران برای فیلم ابرقدرت‌ها.
- ۱۳۷۸، جایزه ویژه هیئت داوران بی ینال بین‌المللی کتاب تهران برای کتاب ملا نصرالدین.
- ۲۰۰۰، جایزه موزه ایلوستراسیون توکیو (ژاپن) برای کتاب ملا نصرالدین.
- ۲۰۰۰، عنوان جواهر قرن (بیستم) از فستیوال بین‌المللی فیلم آنسی (فرانسه) برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
