درزی که ترامپ بر بازار مد انداخت
تاثیر جنگ تعرفه‌ها بر صنعت مد و دنیای هنر
هفت صبح| زمانی فقط صنعت فولاد و خودرو در تیررس سیاست‌های اقتصادی دونالد ترامپ قرار داشتند. حالا اما نوبت به صنعت مد رسیده است. صنعتی پر زرق و برق و جهانی که به شدت به زنجیره‌های پیچیده تأمین وابسته است. با آغاز جنگ تعرفه‌ها موجی از نگرانی و شوک در سراسر بازارهای مد و کالاهای لوکس پیچید.
تعرفه‌هایی که بسیاری آن را آغاز یک بازگشت تاریخی به مرزهای ملی، تولید بومی و موانع تجاری می‌دانند. این بسته تعرفه‌ای شامل ده درصد عوارض پایه برای همه واردات به ایالات متحده است، اما کشورهایی که به تعبیر ترامپ «بدترین متخلفان تجاری» شناخته می‌شوند، با نرخ‌های بسیار بالاتری مواجه‌اند. در میان این کشورها، تعدادی از مهم‌ترین گره‌های زنجیره تولید مد جهانی قرار دارند. از چین و ویتنام گرفته تا پاکستان و اتحادیه اروپا.
اختلالی که تمام جهان را تحت‌تاثیر قرار داد
چین، کارخانه عظیم مد جهان که برندهایی همچون «زارا» و «پرادا» بخش بزرگی از تولید خود را به آن سپرده‌اند، حالا با تعرفه‌ای معادل ۵۴ درصد روبه‌رو است. ویتنام، تولیدکننده نیمی از کفش‌های «نایک»، با ۴۶ درصد و پاکستان، تولیدکننده کلیدی جین، با ۲۹ درصد مواجه شده‌اند. تعرفه‌ها برای بنگلادش ۳۷ درصد و برای اتحادیه اروپا که حدود ۷۰ درصد بازار جهانی کالاهای لوکس را در اختیار دارد، ۲۰ درصد تعیین شده است.
در این میان، حتی کشورهایی که در نگاه اول نقش کلیدی در صنعت مد ندارند نیز تحت‌تأثیر قرار گرفته‌اند. کامبوج که سهم کوچکی در تأمین البسه دارد، حالا با نرخ ۳۳ درصدی درگیر شده است. فیلیپین که در تولید نخ و برخی قطعات جانبی نقش دارد باید با نرخ ۳۷ درصد دست‌وپنجه نرم کند.
این بدان معناست که نه فقط لباس تولید شده که به دست مشتری می‌رسد، بلکه تک‌تک اجزای تولید آن از دوک نخ گرفته تا دکمه و برچسب، ممکن است به تورم مبتلا شوند. اثر این تعرفه‌ها اما فقط به تولیدکنندگان آسیایی یا برندهای اروپایی محدود نمی‌شود. همان‌قدر که «پرادا»، «زارا» یا «گوچی» تحت تأثیرند، برندهای آمریکایی نیز با اختلال مواجه شده‌اند. چرا که بیش از ۹۸ درصد پوشاک آمریکا وارداتی است. در دنیای مد، دیگر کمتر محصولی وجود دارد که کاملا در یک کشور تولید شود.
زنجیره‌ای که پاره شد
استفانو مارتینتو، مدیرعامل پلتفرم مد تومورو، با تحلیل این وضعیت می‌گوید: «محصولات در یک مکان تولید نمی‌شوند. ممکن است پارچه از ایتالیا، زیپ از چین، دکمه از کره، و سپس مونتاژ در ترکیه باشد. زنجیره تولید جهانی است و اکنون این زنجیره در معرض گسست قرار گرفته است.»
او تأکید می‌کند که هنوز هیچ شفافیتی درباره اینکه دقیقا کدام بخش از زنجیره تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، وجود ندارد. بی‌اعتمادی به چشم‌انداز اقتصادی، ترکیب مبهم تعرفه‌ها و نبود دستورالعمل اجرایی روشن، سردرگمی را در صنعت مد افزایش داده است.
لکه سیاه بر چهره لویی‌ویتون
برخی تولیدکنندگان آمریکایی که در سال‌های گذشته با امید به حمایت داخلی کارخانه‌هایی در خاک ایالات متحده راه‌اندازی کرده بودند، اکنون در وضعیت پیچیده‌ای قرار دارند. در میان این کارخانه‌ها، واحدهای تولیدی «لویی ویتون» در تگزاس و کالیفرنیا، با چالشی جدی مواجه شده‌اند. این برند لوکس فرانسوی در دوران نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، کارخانه‌هایی در آمریکا افتتاح کرد تا نشان دهد که می‌توان کالای لوکس را در خاک ایالات متحده هم تولید کرد.
با این حال، گزارشی که اخیرا منتشر شده نشان می‌دهد برخی از کارگران این کارخانه‌ها با درج برچسب‌های «ساخت فرانسه» بر کیف‌هایی که در آمریکا تولید می‌شدند، قوانین مبدا کالا را دور زده‌اند. در مواردی حتی شنیده شده که کارگران با استفاده از قطعات اضافی، کیف‌هایی خارج از شیفت رسمی تولید کرده و در بازار سیاه فروخته‌اند. این گزارش‌ها، هرچند تأیید رسمی نشده‌اند، اما سایه‌ای سنگین بر تصویر «ساخت آمریکا» انداخته‌اند.
برندهایی که از چین به ویتنام مهاجرت کردند
همزمان با اعلام تعرفه‌ها، بازارها واکنش تندی نشان دادند. سهام برند بریتانیایی «بربری» در همین روزهای ابتدایی جنگ تعرفه‌ها تنها در دو روز ۱۶ درصد سقوط کرد. شرکت‌های بزرگی مانند کرینگ (مالک گوچی و سن‌لوران) و ال‌وی‌ام‌اچ (مالک لویی ویتون و دیور) نیز با افت شدید ارزش مواجه شدند. برندهای ورزشی مانند «نایک»، «پوما» و «لولولمون» که در دور قبلی تعرفه‌های ترامپ تولید خود را از چین به ویتنام و کامبوج منتقل کرده بودند، بار دیگر دچار تلاطم شدند.
بازارهایی که فرو ریختند
در این میان، برخی شرکت‌ها سعی کرده‌اند خود را با این فضای جدید همسو نشان دهند. «ال‌وی‌ام‌اچ» سال‌هاست که با دولت ترامپ روابط نزدیکی دارد. این غول فرانسوی مد، سه کارخانه در خاک آمریکا دارد که ۵۰ درصد محصولاتش برای بازار داخلی را تولید می‌کنند.
حضور برنار آرنو، مدیرعامل این شرکت، در مراسم تحلیف دوم ترامپ همراه با اعضای خانواده‌اش، نشانه‌ای از همین نزدیکی است. در پی همین ارتباطات، بسیاری گمان داشتند که ال‌وی‌ام‌اچ در برابر موج تعرفه‌ها مصون خواهد ماند اما واقعیت خلاف آن بود. بازار نه به روابط سیاسی بلکه به شاخص‌های اقتصادی پاسخ می‌دهد و حتی این برند قدرتمند نیز از سقوط ارزش سهام بی‌نصیب نماند.حتی برای این شرکت‌ها هم آینده مبهم است. شایعاتی از تعویق احتمالی خرید «ورساچه» توسط «پرادا» منتشر شده، و هنوز هیچ‌کس مطمئن نیست که بازار چه واکنشی نشان خواهد داد.
مد در جبهه جنگ تجاری
تعرفه‌های «روز رهایی» ترامپ نه تنها اقتصادی‌اند، بلکه رگه‌های سیاسی روشنی دارند. تحلیلگران با نگاهی به تجربه دور اول ریاست‌جمهوری ترامپ می‌گویند که چین و اتحادیه اروپا در گذشته نیز در واکنش به تعرفه‌های آمریکا، تعرفه‌هایی تلافی‌جویانه را بر کالاهایی وضع کرده‌اند که از مناطق سیاسی حساس مثل ایالت‌های کشاورزی یا صنعتی حامی ترامپ در آمریکا صادر می‌شوند.
این‌بار هم نشانه‌هایی از تکرار همین الگو دیده می‌شود. اتحادیه اروپا تهدید کرده که بر کالاهای لوکس آمریکایی، مانند «رالف لورن»، تعرفه‌هایی اعمال خواهد کرد. چین نیز ابتدا تعرفه‌هایی تا ۱۴۷ درصد را اعلام و سپس تا ۳۲ درصد کاهش داده است. به گفته کارشناسان، این سیاست‌ها نه فقط اقتصادی که بخشی از تقابل ژئوپلیتیک میان قدرت‌هاست.
قیمت‌ها در انبارها جابه‌جا می‌شوند
در داخل آمریکا نیز، اعتراض بالا گرفته است. مدیران زنجیره‌های بزرگ خرده‌فروشی مانند والمارت و تارگت به طور مستقیم با ترامپ دیدار کرده و درباره تأثیر فاجعه‌بار این سیاست‌ها بر بازار مصرف هشدار داده‌اند. در سطح خرده‌فروشی، برخی فروشگاه‌ها از هم‌اکنون در حال تنظیم قیمت‌گذاری‌های جدید هستند. برچسب‌های قیمتی در انبارها در حال تعویض‌اند و پیش‌بینی می‌شود بسیاری از اجناس تابستانی، با افزایش ۱۰ تا ۳۰ درصدی وارد بازار شوند. این وضعیت برای والدینی که در آستانه خرید لباس‌های مدرسه هستند یا زوج‌هایی که قصد خرید لباس عروسی دارند، شوکه‌کننده خواهد بود.
شیک‌پوشی محدود یا بهره‌کشی بیشتر کارگری
در میان این توفان، وضعیت برندهای کوچک‌تر و طراحان مستقل وخیم‌تر است. آن‌ها نه قدرت لابی دارند و نه توان مالی لازم برای انتقال تولید به نقاط جدید یا جذب شوک‌های ارزی. کارشناسان می‌گویند افزایش قیمت اجتناب‌ناپذیر است و مصرف‌کنندگان، به ویژه در طبقات متوسط، مستقیما آن را احساس خواهند کرد.
در همین حال، داده‌ها نشان می‌دهد که از سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۹) تاکنون، قیمت کالاهای لوکس به طور متوسط بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. حالا با تعرفه‌های جدید، این روند تندتر هم خواهد شد. گرچه ثروتمندان همچنان قادر به خرید خواهند بود اما مشتریانی که دوست دارند شیک باشند، یا طبقه متوسط به تدریج از بازار کنار می‌روند. نگرانی دیگری نیز وجود دارد: جذابیت فزاینده کالاهای تقلبی که با بهره‌کشی کارگری و قاچاق انسان گره خورده‌اند.
فرداهای نامعلوم صنعت مد
همزمان، فعالان حقوق کار و ناظران بین‌المللی هشدار می‌دهند که افزایش قیمت‌ها در بازار رسمی، ممکن است تقاضا برای کالاهای تولید شده در کارگاه‌های غیررسمی و پرخطر را افزایش دهد. جایی که نه خبری از استاندارد است، نه دستمزد منصفانه. این سیاست‌ها می‌توانند صنعت مد را ده‌ها سال به عقب برگردانند. طراحان اروپایی ممکن است مجبور شوند فقط در اروپا فعالیت کنند و آمریکایی‌ها هم فقط در داخل کشور خود بفروشند. اگر این سناریو تحقق یابد، جهانی‌سازی مد، آن‌گونه که ما در دو دهه گذشته می‌شناختیم، پایان خواهد یافت.
نخ صنعت مد پاره می‌شود؟
تعرفه‌های جدید ترامپ یک نقطه عطف تاریخی برای صنعت مد و هنر جهان‌اند. اگرچه هدف از آن‌ها تقویت تولید داخلی آمریکا و کاهش کسری تجاری عنوان شده اما آن‌چه تا اینجا دیده‌ایم، زنجیره‌ای از شوک‌ها و تنش‌هاست که نه فقط بازار را لرزانده، بلکه روابط بین‌المللی را نیز تیره‌تر کرده است.
در این میان، صنعت مد با همه زرق و برقش، شاید یکی از آسیب‌پذیرترین بخش‌ها باشد. صنعتی که در آن، نخ یک پیراهن ممکن است از هند بیاید، طرح آن در ایتالیا کشیده شود، دوخت در ترکیه انجام شود، و سرانجام، برای فروش به نیویورک برود. حالا در جهانی که هر کشور در حال بالا بردن دیوارهای تعرفه‌ای‌اش است، این پارچه جهانی دارد پاره می‌شود.
تعرفه‌هایی که بازار هنر را لرزاندند
آرت‌نیوزپیپر: جورجینا آدام
در حالی که ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ سهمی معادل ۴۲ درصد از فروش جهانی هنر را در اختیار داشت، تعرفه‌های پیشنهادی ترامپ با افزایش ۱۰ تا ۲۵ درصدی بر واردات آثار هنری از چین، اروپا، مکزیک و کانادا، لرزه‌ای بر اندام این بازار انداخته است. دلالان هنری پیش‌بینی می‌کنند فشار هزینه‌ای بر دوش خریداران، به ویژه در بازار میان‌رده، منجر به کاهش تقاضا شود.
فرانسیس پتی از شرکت گندر وایت توصیه می‌کند مجموعه‌داران، پیش از اجرایی شدن این سیاست‌ها، خریدهای خود را در رویدادهایی چون آرت بازل میامی نهایی کنند. در این میان، بخش آمریکای لاتین نیز در تیررس قرار گرفته. نقاشی ۲۸.۵ میلیون دلاری «لئونورا کارینگتون» و مجسمه‌ای با بهای ۱۱.۴۶ میلیون دلار، شاهدانی هستند بر رونق هنر مکزیکی. رونقی که اکنون در سایه‌ای از بیم فرو رفته است.
لویی ویتون، هرمس و زارا؛ برندهایی در شوک تعرفه
ترکیب گزارش‌های بیزینس اینسایدر، nss magazine، رویترز
تب تعرفه‌ها از دنیای هنر فراتر رفته و صنعت مد را نیز درگیر کرده است. برندهای لوکس همچون «لویی ویتون» و «هرمس» برای جبران هزینه‌های ناشی از تعرفه‌های ۱۰ درصدی بر واردات اروپایی، قیمت محصولات محبوبی چون کیف Neverfull GM و Speedy 30 را افزایش داده‌اند. در سوی دیگر طیف، برندهای فست‌فشن نظیر «شین» و «تمو»، که پیش‌تر با معافیت‌هایی در واردات روبه‌رو بودند، حالا مجبور به بالا بردن قیمت‌های خود شده‌اند.
تصمیمی که زنگ خطری برای مصرف‌کنندگان آمریکایی با بودجه محدود است. برندهایی همچون «زارا» و «مانگو» نیز که زنجیره تأمین‌شان به کشورهای آسیایی متکی است، از فروردین ۱۴۰۴ تحت فشار تعرفه‌های ۴۶ تا ۴۹ درصدی قرار گرفته‌اند. تعرفه‌هایی که نه تنها قیمت نهایی را بالا برده بلکه طرح‌های توسعه‌ای آن‌ها در بازار آمریکا را نیز متوقف کرده است.
زنجیره تأمین زارا و مانگو زیر تیغ تعرفه‌ها
ترکیب گزارش ووگ بیزینس، WWD و بیزینس آو فشن
با افزایش تعرفه‌های آمریکا بر واردات از کشورهای جنوب‌شرقی آسیا، برندهایی چون «زارا» و «مانگو» با افزایش قابل‌توجه هزینه‌های تولید مواجه شده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که این فشارها، به افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت نهایی در فروشگاه‌های آمریکا انجامیده است. برنامه‌های توسعه فروشگاه‌های این برندها در ایالات متحده به حالت تعلیق درآمده و زنجیره‌های تأمین جهانی‌شان با تأخیر، هزینه‌های بالاتر و عدم قطعیت روبه‌رو شده‌اند. این وضعیت نه تنها برای صنعت مد، بلکه برای کارگران کارخانه‌های آسیایی نیز نگران‌کننده است.
هشدار میسی، نوردستروم و سنای آمریکا به سیاست‌های ترامپ
برگرفته از نیویورک‌تایمز و پولیتیکو
در بحبوحه افزایش تعرفه‌های وارداتی آمریکا، خرده‌فروشان بزرگ مانند میسی و نوردستروم، در نامه‌ای هشدارآمیز به ترامپ، پیامدهای افزایش قیمت و کمبود کالا را گوشزد کردند. در این میان، چاک شومر، رهبر دموکرات‌ها در سنا، از افزایش ۴۰۰۰ دلاری هزینه سالانه زندگی برای خانوارهای آمریکایی سخن گفت و سیاست‌های تجاری ترامپ را زیر تیغ انتقاد برد. لابی‌های مد اکنون در مرکز تنشی قرار گرفته‌اند که توازن میان رقابت‌پذیری اقتصادی، حمایت از تولید داخلی و قدرت خرید مصرف‌کننده را بر هم زده است. تنشی که نه فقط بر فروشگاه‌ها بلکه بر نتایج انتخابات نیز اثرگذار خواهد بود.
بازار هنر در سایه‌روشن سیاست
آرت‌نیوزپیپر: دانیل گرنت
با شدت گرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره تعرفه‌های جدید، بسیاری از مجموعه‌داران بازار آثار عتیقه و هنری میان‌رده، خریدهای خود را به تعویق انداخته‌اند. هرچند کلکسیونرهای بزرگ هنوز فعال‌اند، اما حتی آنان نیز به ناچار با استراتژی‌هایی محافظه‌کارانه و هزینه‌های بالاتر پیش می‌روند. نوسان در تصمیم‌گیری، بازار هنر را وارد مرحله‌ای از رکود موقت کرده است. رکودی که پیش‌بینی می‌شود در صورت تصویب تعرفه‌ها، پایدارتر شود.
افزایش قیمت کیف‌های لویی ویتون و گوچی در واکنش اروپایی
ترکیب رویترز و بیزینس آو فشن
در پاسخ به سیاست‌های تجاری ترامپ، اتحادیه اروپا نیز از آوریل ۲۰۲۵ تعرفه‌های جدیدی بر محصولات آمریکایی وضع کرده است. برندهای لوکس فرانسوی، از جمله «لویی ویتون»، «هرمس»، «گوچی» و «سن لوران»، برای مقابله با این شرایط، قیمت محصولات خود در آمریکا را افزایش داده‌اند. در حالی‌که بازار آمریکا حدود ۲۵ درصد از درآمد برندهای اروپایی را تشکیل می‌دهد، تهدید اروپا به اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر صادرات پوشاک آمریکا، چشم‌انداز روابط تجاری را بیش از پیش تیره کرده است.
