آلیس مونرو که بود؟
نویسنده کانادایی و برنده نوبل ادبیات درگذشت
شب گذشته آلیس مونرو، نویسنده کانادایی که در سال ۲۰۱۳ برنده جایزه نوبل ادبیات شد، در سن ۹۲ سالگی درگذشت.
مونرو برای بیش از ۶۰ سال سرگرم نگارش داستانهای کوتاهی بود که اغلب در آنها به زندگی مردم در نواحی روستایی کانادا میپرداخت.
خانواده و ناشر خانم مونرو تایید کردند که او دوشنبه شب در خانه خود در «پورت هوپ» آنتاریو درگذشت.
مونرو که بود؟
آلیس مونرو را یکی از تواناترین نویسندگان داستان کوتاه امروز میدانند. بسیاری بر این عقیدهاند که مونرو جامعه کتابخوان آمریکای شمالی را با داستان کوتاه آشتی داده است. البته خودش میگوید هرگز قصد نداشته صرفاً نویسنده داستان کوتاه باشد؛ فکر میکرده مثل همه رمان خواهد نوشت؛ ولی حالا دیگر میداند نگاهش به مسائل برای نوشتن رمان مناسب نیست. دوست دارد پایان داستان را در ذهنش مجسم کند، و مطمئن باشد مثلاً تا کریسمس آن را تمام خواهد کرد، و نمیداند نویسندهها چطور روی پروژههای طولانی مثل رمان با پایان باز کار میکنند.
مونرو اغلب به خاطر عمق نگاه و نوعدوستی با آنتون چخوف نویسنده شهیر روس مقایسه میشد.
اولین موفقیت او در سال ۱۹۶۸ به دست آمد، زمانی که یک مجموعه داستان کوتاه، به نام «رقص سایههای شاد» را منتشر کرد.
آن کتاب درباره زندگی در نواحی غرب استان آنتاریو برنده مهمترین جایزه ادبی کانادا به نام «جایزه فرماندار کل» شد. این اولین از سه جایزه «فرماندار کل» بود که در طول حیات دریافت کرد.
مونرو ۱۳ مجموعه داستان کوتاه، یک رمان به نام «زندگیهای دختران و زنان» و دو جلد داستانهای برگزیده منتشر کرد.
مجله نیویورکر در سال ۱۹۷۷ یکی از داستانهای مونرو به نام «کتکهای شاهانه» را منتشر کرد که الهام گرفته از کتکهایی بود که در جوانی از پدرش خورده بود. او بعد از آن همواره برای این نشریه داستان مینوشت.
مونرو، دختر یک پرورشدهنده روباه و یک معلم مدرسه، در سال ۱۹۳۱ در وینگهام آنتاریو به دنیا آمد. بسیاری از داستانهای او در همین ناحیه میگذرد و زندگی، فرهنگ و سبک زندگی مردم آنجا را ترسیم میکند.
او در دبیرستان شاگرد ممتاز شد و برای تحصیل در دانشگاه آنتاریوی غربی در لندن بورسیه گرفت. مونرو در میان متقاضیان تحصیل در این دانشگاه بالاترین نمره زبان انگلیسی را داشت.
مونرو میگفت که هنگام تحصیلات عالی، نصف وقتش را صرف مطالعه و نصف دیگر را صرف نگارش میکرد.
برخی از داستانهای او شرایط قبل و بعد از انقلاب اجتماعی دهه ۱۹۶۰ را مقایسه میکند.
او گفت: «من که در سال ۱۹۳۱ به دنیا آمده بودم، کمی پیر بودم، اما نه خیلی، و زنانی مثل من بعد از دو سه سال شروع به پوشیدن دامن کوتاه و بازیگوشی کردند.»
فیلم «دور از او» محصول سال ۲۰۰۶ با بازیگری جولی کریستی و گوردون پینسنت براساس یکی از داستانهای معروف او، «خرس از کوه پایین آمد»، ساخته شد.
مونرو در سال ۲۰۰۹ به پاس یک عمر دستاورد هنری برنده «جایزه بینالمللی من بوکر» شد.
داوران آن جایزه نوشتند: «هر بار خواندن الیس مونرو یعنی آموختن چیزی که قبلا به آن فکر نکرده بودید.»
آنها «عمق، عقلانیت و ظرافت تک تک داستانهای او» را ستودند.
او بعدا در سال ۲۰۱۳ برنده نوبل ادبیات شد. رودیارد کیپلینگ، تونی موریسون و ارنست همینگوی از دیگر غولهای ادبی برنده این جایزه هستند.
کمیته نوبل مونرو را «استاد داستان کوتاه معاصر» توصیف کرد.
مونرو در همان سال در مصاحبه با روزنامه گاردین گفت که «تمام عمر سرگرم نوشتن داستانهای شخصی بودهام.»
«شاید داستانهایی مینویسم که خوانندگان حسابی در آنها گم میشوند، شاید پیچیدگی و زندگی نمایش داده شده در آنها برای خوانندگان جذاب است. امیدوارم جذاب باشند. امیدوارم خوانندگان را تکان دهند.»
آخرین مجموعه داستانهای او «زندگی عزیز» در سال ۲۰۱۲ منتشر شد که برخی از آنها کم و بیش شرح حال شخصی بود.
او به «نشنال پست» گفت که این مجموعه ویژه است چون دیگر نخواهد نوشت.
او گفت: «نه اینکه دیگر دوست نداشته باشم بنویسم، اما فکر میکنم به جایی میرسید که نگاهتان به زندگی خودتان به نوعی عوض میشود.»