این راه قبلا طی شده است

روزنامه هفت صبح| معاونت سینمایی با غرور از فروش 27 میلیون و 500 هزار قطعه بلیت تا میانه اسفندماه یاد کرده و این که رکوردهای 23 ساله سینمای ایران در جلب تماشاگر را شکسته است. خب  در نگاه اول جای افتخار و غرور هم دارد.

مطمئنم سینماداران بسیار خوشحال هستند و تهیه کننده‌ها هم با لذت به این چرخه اقتصادی نگاه می‌کنند. آن هم پس از رکود و سکونی که در سینما  از سال 98 و با ظهور کرونا رخ داده بود و بعد با اعتراضات سال 1401، همه راه‌ها را بن‌بست نشان می‌داد. سینمایی که از برخی مهم‌ترین ستاره‌هایش محروم شده بود.

فهرست فیلم‌های پرفروش را مرور می‌کنیم: فسیل، ‌هتل، شهر هرت، سه‌کام حبس، گیجگاه، ویلای ساحلی، کت چرمی، ‌بچه زرنگ، نارگیل 2، آهنگ دو نفره. پنج فیلم کمدی دو تا فیلم کودکان، سه تا فیلم غیرکمدی. بخش بزرگ فروش و جذب تماشاگر به دو کمدی فسیل و هتل مربوط است و در مرحله بعد هم شهر هرت و بچه زرنگ. 

به هرحال تا حدی حق با سازمان سینمایی است. سینمای ایران در سال‌های پس از 88 دچار بی‌اعتمادی تماشاگران شده بود و آمار فروش بلیت در طول سال 92 به عدد بسیار نازل 9 میلیون نفر سقوط کرده بود اما ساخت و راه‌اندازی پردیس‌های سینمایی و ظهور یک تولید کننده با سلیقه حاکمیتی یعنی گروه سینمایی اوج و در کنار آن جوانان تازه نفسی که سینمای ایران را از فرمول‌های همیشگی‌اش خارج کردند موجب شد تا تماشاگران دوباره با سینمای ایران آشتی کنند و به رکورد بالای 28 میلیون تماشاگر در اواخر دهه نود دست پیدا کنند.

پس این چیزی که سازمان سینمایی با افتخار به آن می‌بالد در میانه دهه نود یک اتفاق  عادی و روتین بود. اما با یک تفاوت عمده.  بیایید سال‌های 95 تا 98 را  مرور کنیم. طبق سالنامه آماری سینما که توسط خود ارشاد منتشر شده است. طبق این سالنامه 28 میلیون و 500 هزار تماشاگر در سال 1397 به سینماها رفته‌اند(مته به خشخاش نمی‌گذارم که این عدد از آمار سال جاری بیشتر است. احتمالا آمار ارشاد از رکورد سال 1402 تا اسفند امسال بوده و ماه دوازدهم را دربر نگرفته است)یکی از دوران اوج سینما.

دورانی که تماشاگران به فیلم دیدن عادت کرده‌اند و پردیس‌های سینمایی و کیفیت متنوع فیلم‌ها اقشار مختلف را به سالن‌های سینما کشانده است. ده فیلم پرفروش این سال عبارتند از: ‌هزارپا، تگزاس، لاتاری، فیلشاه، به وقت شام، مصادره، مغزهای کوچک زنگ زده، ‌قانون مورفی، لونه زنبور و لس‌آنجلس تهران. فیلم‌های جدی و درام‌های با کیفیت اجتماعی مثل لاتاری و به وقت شام و مغزهای کوچک جزو ده فیلم پرفروش سال هستند هرچند کمدی‌ها هم سهم خود را دارند. 
 

سال 98 تا اسفند ماه که کرونا ناگهان بساط سینما را  برچید‌،‌26 میلیون و700هزار نفر به سینماها رفته‌اند‌. ده فیلم پرفروش‌:‌ مطرب، ‌تگزاس 2،‌ متری شیش و نیم،‌ ‌رحمان 1400، شبی که ماه کامل شد، سرخپوست،‌ چشم و گوش بسته، ‌‌ما همه با هم هستیم، چهار انگشت و منطقه پرواز ممنوع. چه ترکیب سالم و قدرتمندی است.

سه درام عالی در فهرست ده تایی هستند:‌ متری شیش و نیم، ‌شبی که ماه کامل شد، ‌سرخپوست. کیفیت فیلم‌ها حسرت برانگیز نیستند؟ ‌کیفیت بازی‌ها، کیفیت کارگردانی‌ها. آن سال‌ها سالن‌دارها منتفع می‌شدند اما تولیدات هم عالی بودند. حتی مقایسه مطرب و یا مصادره با فیلم مشابه امسال یعنی فسیل نتایج جالبی برای شما به ارمغان نمی‌آورد؟ 
 

95را هم با هم ببینیم. ده فیلم پرفروش با رکورد بیش از 27 میلیون بلیت‌. فروشنده‌، ‌ابد و یک روز‌، ‌من سالوادور نیستم‌‌، 50 کیلو آلبالو، بادیگارد، بارکد، زاپاس، سلام بمبئی، لانتوری، خوب بد جلف. در این سه نمونه فیلم‌های ارزشی مثل بادیگارد، به وقت شام و شبی که ماه کامل شد در فهرست پرفروش‌ها بوده‌اند. در حالیکه در سال محبوب سازمان سینمایی چنین فیلم‌هایی به چشم نمی‌خورند.
 

سال دیگر چه؟‌ تکرار رکورد 28 میلیون تماشاگر بعید خواهد بود. کمدی‌ها ساخته خواهند شد اما وفور فیلم‌های ارزشی و سفارشی که تعداد بی‌شمارشان را در جشنواره امسال دیدیم زمان اکران چنین کمدی‌هایی را کوتاه خواهد کرد. فقدان فیلم‌های متنوع برای سلیقه‌های خاص نیز کار را سخت‌تر خواهد کرد. 
 

سینمای دهه نود در مسیری درست در حال حرکت بود با ساخت مجموعه‌ای متنوع ازآثار برای همه ذائقه‌ها و فیلم‌های خوب به راحتی فرصت فروش خوب هم داشتند. اما بولتن نویس‌های این سمت و پرونده سازان آن سمت با اسم رمز وسط بازی تمام این سرمایه را برباد دادند. همه دستاوردها با بدبینی ارزیابی شد و از تهران و پراگ، ‌در عملیاتی مشترک این سینما قلع و قمع شد.  و سپس درخصومت ایجاد شده،‌ اتفاقاتی افتاد که پرونده سینمای درجه یک دهه نود را بست.
 

جناب آقای خزاعی، موفقیت شما در احیای سینمای ایران قابل تحسین است اما شما در راهی قدم می‌زنید که قبلا به بهترین کیفیت و با استواری طی شده است.