در بیت رهبری اینگونه از مهمانان پذیرایی می‌شود
در دیدارهای دوجانبه، پرچم کشور میزبان به نشانه احترام، در سمت راست قرار می‌گیرد.
به گزارش هفت صبح، در روزهای اخیر، سفر وزیر دفاع عربستان سعودی به ایران و دیدار او با رهبر معظم انقلاب، توجه زیادی را در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی به خود جلب کرده است.
نکته‌ای که بیشتر از هر چیز دیگر مورد توجه کاربران قرار گرفت، غیبت پرچم عربستان در محل دیدار و حضور تنها پرچم جمهوری اسلامی ایران در تصاویر این ملاقات بود؛ مسئله‌ای که برای بسیاری پرسش‌برانگیز شد و تحلیل‌های متعددی درباره آن مطرح شد.
اما این موضوع، صرفاً به یک سلیقه چیدمان یا بی‌توجهی تشریفاتی محدود نمی‌شود، پشت چنین تصمیم‌هایی، مجموعه‌ای از قواعد دقیق، عرف دیپلماتیک و پروتکل‌های خاص وجود دارد که به‌ویژه در دیدارهای سطح بالا، مانند ملاقات با مقام رهبری، با حساسیت ویژه‌ای رعایت می‌شوند.
به بهانه این حواشی، نگاهی جامع به قواعد تشریفاتی بیت رهبری می‌اندازیم؛ قواعدی که بر مبنای اصول دیپلماتیک جهانی از یک‌سو و ویژگی‌های خاص ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران از سوی دیگر، طراحی و اجرا می‌شوند.
پروتکل‌ها و تشریفات دیپلماتیک، مجموعه‌ای از استانداردها و رویه‌های رسمی‌اند که نحوه ارتباط و تعامل کشورها با یکدیگر را مشخص می‌کنند.
این قواعد شامل نوع استقبال، نحوه نشستن، ترتیب معرفی‌ها، جایگاه پرچم‌ها و حتی نوع پذیرایی می‌شوند.
هدف نهایی این چارچوب‌ها، حفظ احترام متقابل، جلوگیری از سوءتفاهم‌های سیاسی و تقویت تعاملات رسمی است.
کنوانسیون وین در سال ۱۹۶۱ پایه‌گذار رسمی این پروتکل‌هاست.
طبق ماده ۲۰ این کنوانسیون، نمایندگی‌های دیپلماتیک می‌توانند از پرچم و نماد رسمی کشور خود در مکان‌هایی مانند سفارتخانه، محل اقامت رسمی و وسایل نقلیه خود استفاده کنند.
با این حال، نحوه نمایش پرچم‌ها در دیدارهای سیاسی سطح بالا، عمدتاً تابع عرف، توافقات دوجانبه، و ملاحظات پروتکلی میزبان است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی به‌عنوان عالی‌ترین مقام کشور و سوپریم لیدر، جایگاهی فراتر از رئیس‌جمهور دارد و از منظر پروتکل‌های رسمی نیز، دیدار با ایشان سطح بالاتر و خاص‌تری نسبت به سایر مقامات تلقی می‌شود.
در چنین دیدارهایی، مجموعه‌ای از تشریفات منحصر‌به‌فرد رعایت می‌شود که نه‌تنها برگرفته از اصول دیپلماتیک جهانی، بلکه در هماهنگی با ارزش‌ها و فرهنگ ایرانی-اسلامی نیز طراحی شده‌اند.
این دیدارها معمولاً در بیت رهبری برگزار می‌شوند؛ مکانی که برخلاف برخی نهادهای رسمی، فاقد جلوه‌های پر زرق و برق است و سادگی آن، به‌نوعی بخشی از پیام فرهنگی و ارزشی آن تلقی می‌شود.
در مورد پرچم‌ها نیز، قاعده مشخصی وجود دارد: اگر رهبر انقلاب میزبان دیدار باشند، تنها پرچم جمهوری اسلامی ایران در سمت راست ایشان نصب می‌شود.
این جایگاه نه تنها جایگاه میزبان را تقویت می‌کند، بلکه نشانگر تمرکز نمادین بر حاکمیت کشور است.
البته اگر بنا باشد پرچم کشور مهمان هم در دیدار حضور داشته باشد، حتماً با رعایت تساوی کامل در اندازه، ارتفاع و مکان، به‌صورت متقارن قرار می‌گیرد.
در مراسم رسمی رهبر انقلاب، ضیافت‌های تشریفاتی به شکل مرسوم برگزار نمی‌شود.
در صورت وجود پذیرایی، صرفاً با رعایت اصول ساده، اسلامی و بدون تجمل انجام می‌شود؛ خبری از غذای غیرحلال یا نوشیدنی‌های الکلی در این دیدارها نیست.
برنامه‌ریزی برای چنین دیدارهایی، صرفاً به چند مأمور تشریفاتی سپرده نمی‌شود، تیم‌های حرفه‌ای از دفتر رهبر انقلاب و وزارت امور خارجه وظیفه دارند تا تمامی جنبه‌های مراسم، از محل استقرار پرچم‌ها گرفته تا تنظیم دقیق برنامه دیدار را به‌دقت بررسی و هماهنگ کنند.
کوچک‌ترین خطا در این فرآیند می‌تواند تبعات دیپلماتیک داشته باشد، به‌همین دلیل، تجربه، آگاهی از عرف بین‌الملل و شناخت دقیق ساختار سیاسی میزبان، همگی نقش تعیین‌کننده دارند.
پرچم، فراتر از یک تکه پارچه رنگی، نماد حاکمیت، هویت ملی و استقلال کشورهاست.
از همین رو، نحوه استفاده از آن در مراسم رسمی و دیدارهای دیپلماتیک، تابع آداب دقیقی است، پرچم کشور میزبان در سمت راست قرار می‌گیرد، پرچم‌ها باید هم‌اندازه و هم‌سطح باشند، و هیچ‌گاه نباید به زمین بخورند یا به‌صورت تزئینی و بی‌حرمت استفاده شوند.
در دیدارهایی که مقام میزبان از نظر سلسله‌مراتب دیپلماتیک در جایگاه بالاتری قرار دارد (مانند دیدار رئیس‌جمهور یا وزیر با رهبری، پادشاه یا ملکه)، ممکن است تنها پرچم کشور میزبان نمایش داده شود؛ اتفاقی که دقیقاً در دیدار اخیر وزیر دفاع عربستان با رهبر انقلاب نیز رخ داد.
همچنین، در مراسم رسمی جمهوری اسلامی، تصاویر رهبر انقلاب و امام خمینی (ره) نیز طبق پروتکل‌های داخلی باید در محل دیدار قابل مشاهده باشند؛ موضوعی که نشان‌دهنده جایگاه محوری این چهره‌ها در ساختار سیاسی و فرهنگی کشور است.
