بیروت؛ صلات ظهر | تحلیلی بر همه اتفاقات مراسم تشییع سیدحسن نصرالله
آیا تشییع شهید حسن نصرالله یک سکوی پرتاب برای حزب‌الله است؟
هفت صبح| نمایش قدرت در بیروت. این تعبیر غالب از اتفاقی است که روز یکشنبه در بیروت افتاد. پایتخت لبنان دیروز در تب‌وتاب برگزاری مراسم تشییع سیدحسن‌نصرالله و سیدهاشم صفی‌الدین بود. جمعیت عظیمی از مردم لبنان و دیگر کشورها از چند روز قبل به بیروت سفر کرده و از بامداد روز یکشنبه وارد استادیوم کمیل شمعون شدند.
تصاویری که از پایتخت لبنان مخابره می‌شد، نشان می‌داد که دستکم بخش‌های مهمی از شهر خود را برای وداع با سیدحسن نصرالله آماده کرده بودند. حزب‌الله در روز مراسم تشییع رهبر فقید خود، صحنه‌ای را مقابل چشمان جهان به نمایش گذاشت که می‌تواند به‌نوعی تعیین‌کننده رویکرد آینده این گروه باشد.
یک: پس از وقوع آتش‌بس میان اسرائیل و لبنان، جنگ قدرت در این کشور آغاز شد. جنگی که بسیاری را به یاد روزهای پس از جنگ داخلی در سال 1990 می‌انداخت. با روی کارآمدن دولت جدید در این کشور، مقاماتی چون میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان مدعی شدند که قصد خلع‌سلاح حزب‌الله را داشته و می‌خواهند قدرت دفاع از خاک را تنها به ارتش بسپارند.
همچنین هفته گذشته، کابینه تازه منصوب شده لبنان وقت خود را پای بیانیه‌ای گذاشت که مستقیما حزب‌الله را هدف قرارداد و تصریح کرد که فقط دولت، حق دفاع از قلمرو لبنان را دارد. در چنین وضعیتی، برگزاری مراسم تشییع سیدحسن نصرالله، با شکوه فراوان و با حضور مقامات ایرانی و یمنی زورآزمایی سیاسی در لبنان را بیش از پیش به نمایش گذاشت.
دو: با وجود آنچه مخالفان حزب‌الله در ماه‌های گذشته تلاش به نشان دادنش داشتند، این گروه تلاش کرد تا تصویری از محبوبیت خود را به جهان مخابره کند. پیش از این در بخش‌هایی از حزب‌الله تمایل برای تبدیل شدن به گروهی سیاسی و شرکت در روندهای دموکراتیک وجود داشت و اتفاق روز یکشنبه هم نشان داد حزب‌الله قصد ندارد میدان سیاست را خالی کرده و آن را به دست رقبایش بسپارد. حزب‌الله که با برگزاری مراسم تشییع، پنج ماه بعد از ترور سیدحسن‌نصرالله توانست جمعیت بزرگی را در بیروت گردهم آورد، پیامی واضح داشت: با وجود ترور رهبران کاریزماتیک‌مان، در شرایط افزایش فشارهای سیاسی و با وجود کاهش منابع مالی ما هنوز اینجا هستیم و صحنه را ترک نخواهیم کرد.
سه: آیا تشییع شهید حسن نصرالله یک سکوی پرتاب برای حزب‌الله است؟ پاسخ به این سوال کار ساده‌ای نیست. پیچیدگی‌های سیاسی در این کشور، تاریخ آن و تلاش‌های اسرائیل برای نفوذ در لبنان، هرگونه پیشگویی را در مورد آینده حزب‌الله دشوار می‌کند.
اما آنها نشان دادند که آماده تولد دوباره یا بازآفرینی خود هستند. از سوی دیگر این گروه تلویحا اعلام کرد که کماکان امکان بسیج و گردهم آوردن دوستدارانش را، حتی در شرایطی که جنگنده‌های اسرائیلی با فاصله کمی از زمین در بیروت دیده شدند، دارد. بسیاری از حاضران از ایران، عراق و یمن آمده بودند که یادآور نقش برجسته سیدحسن نصرالله در متحد کردن شیعیان منطقه علیه اسرائیل بود. نقشی که حزب‌الله قصد ندارد آن را به گروه‌های دیگر واگذار کند.
چهار: حزب‌الله در مراسم تشییع سیدحسن نصرالله خوش درخشید اما مقامات لبنانی، تلاش کردند تا فاصله خود را با این گروه حفظ کنند. آنها اخیرا معامله با غرب را ترجیح می‌دهند. میشل عون و نخست‌وزیر تازه منصوب شده نواف سلام، هر دو نمایندگانی را به جای خود فرستادند. از سوی دیگر عون به دیدار با مقامات ارشد ایرانی نشست و خواهان بهترین روابط با تهران شد. او که روزی روابط دوستانه و محترمانه‌ای با سیدحسن نصرالله داشت اما؛ باکنایه در همین دیدار گفت که لبنانی‌ها از جنگ‌های دیگران خسته شده‌اند.
از بین مقامات دولتی دو چهره شناخته‌شده مانند نبیه بری و سلیمان فرنجیه، مهمانان تشییع سیدحسن نصرالله بودند. رفتار مقامات دولت لبنان که تامین امنیت مراسم روز یکشنبه را برعهده داشتند، پیام‌های ویژه‌ای دارد. می‌توان گفت بدنه دولت جدید، با وجود اینکه مایل است تا حزب‌الله را خلع‌سلاح کند، به‌خوبی می‌داند که توان حذف حزب‌الله را از معادلات سیاسی لبنان ندارد و ترجیح می‌دهد تا نوعی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز بر پایه منافع سیاسی و ملی مشترک را با آنها رقم بزند.