موجی که از پنجشنبه صبح آغاز شد| نگاهی مختصر به زندگی آیت‌الله مکارم شیرازی
به بهانه ماجرای یادداشت پر بازتاب ایشان؛ هشدار این مرجع تقلید به مسئولان
هفت صبح| روز دوشنبه اول بهمن، مقاله‌ای در سایت آیت‌الله مکارم شیرازی منتشر شد با عنوان« مبانی حکمرانی در آموزه‌های علوی از منظر آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی مدّظلّه العالی». این مطلب با پژوهش و تهیه و تنظیم معاونت تحریریه خبر پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر این مرجع تقلید منتشر شده بود. این نوشتار بخشی داشت با عنوان «رضایت مردم» که در زمان مراجعه برای تهیه این گزارش در غروب روز جمعه از این مطلب حذف شده بود.
اما همین یادداشت روز پنجشنبه چهارم بهمن ساعت ۷ و ۳۴ دقیقه صبح در سایت خبرگزاری حوزه بازنشر می‌شود و می‌توان این بخش را از آنجا خواند. در این بخش آمده است: امام علیه‌السلام به نکتۀ مهمی می‌پردازد که در حیات امروز بشر و شکل‌گیری حکومت‌ها، اثرش از هر زمان آشکارتر است؛ می‌فرماید: «وَلْیکنْ أَحَبَّ الْأُمُورِ إِلَیک أَوْسَطُهَا فِی الْحَقِّ، وَأَعَمُّهَا فِی الْعَدْلِ، وَأَجْمَعُهَا لِرِضَی الرَّعِیةِ؛ باید محبوب‌ترین کارها نزد تو اموری باشد که در جهت رعایت حقّ از همه کامل‌تر و از نظر عدالت شامل‌تر و از نظر رضایت عمومی مردم جامع‌تر باشد.» بدیهی است هنگامی‌که خداوند از حکومتی راضی و خلق خدا از آن خشنود باشند، دوام و بقای آن تضمین شده است.
آنچه در جملۀ کوتاه بالا آمد در واقع زیربنای حکومت‌‌های پایدار را تشکیل می‌دهد. اگر [رضایت] اکثریت مردم که چرخ‌‌های زندگی اجتماعی با دست و بازوی آن‌ها در حرکت است، بیش از همه زحمت می‌کشند و بیش از همه به کشورشان علاقه مندند [حاصل نشود] آن هنگام است که پایه‌های حکومت به لرزه درمی‌آید، و به گفته شاعر:
نفس‌ها ناله شد در سینه آهسته آهسته/ فزون تر گر شود این ناله‌ها فریاد می‌گردد
چنانچه نارضایتی‌ها ادامه پیدا کند، منتهی به قیام و انقلاب‌ها خواهد شد. لذا امام علیه السلام به نکتۀ مهمی اشاره می‌کند که سبب بقای دولت‌ها، حکومت‌ها و مدیریت‌هاست. می‌فرماید: «وَإِنَّ أَفْضَلَ قُرَّةِ عَینِ الْوُلَاةِ اسْتِقَامَةُ الْعَدْلِ فِی الْبِلَادِ، وَظُهُورُ مَوَدَّةِ الرَّعِیةِ؛ [بدان] برترین چیزی که موجب روشنایی چشم زمامداران می‌شود، برقراری عدالت در همۀ بلاد و آشکار شدن علاقه و محبّت رعایا به آن‌هاست.
این موضوع باعث شد تا خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری در روز پنجشنبه از هشدار این مرجع تقلید به مسئولان صحبت کنند و پای رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور هم به میان بیاید. موضوعی که احتمالا انگیزه اصلی حذف آن بخش از مطلب سایت آیت‌الله مکارم هم بوده است. در این میان سایت اصولگرای مشرق‌نیوز در این زمینه نوشت:
«رسانه صهیونیستی اینترنشنال اما ۳ روز پس از انتشار این یادداشت، بعد از درج تیتر نقل‌قولی یک خبرگزاری داخلی از این یادداشت، تلاش کرده تا بخشی از متن آن پیرامون لزوم جلب نظر و رضایت مردم و عواقب نارضایتی آنان که با ذکر منبع از کتاب «پیام امام امیرالمومنین» نقل شده را با تقطیع به عنوان سخنرانی آیت‌الله مکارم و آن را ناظر به شرایط روز ایران قلمداد کند. در حالی که این کتاب از سال‌های ۷۱ تا ۹۱ به تدریج چاپ و منتشر شده است. گفتنی است تاکید بر اهمیت نقش مردم و لزوم حمایت و پیگیری مطالبات مردمی همواره از دغدغه‌های مراجع عظام تقلید مثل آیت‌الله مکارم شیرازی است.» به هر حال این شرایط باعث شد نام آیت‌الله مکارم شیرازی در کانون توجه افکار عمومی قرار بگیرد و همین بهانه‌ای شد برای اینکه زندگی او را یک بار دیگر با هم مرور کنیم:
1. آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی متولد سال 1305 شمسی است و این روزها 98 ساله. او متولد شیراز است.
2. او در خانواده‌ای تاجر زاده شده بود ولی به سراغ تحصیلات دینی رفت و از حدود ۱۴ سالگی بعد از مدتی تحصیل در مدرسه، به حوزه علمیه رفت. او چهار سال در شیراز درس خواند و در اوایل دهه بیست وارد حوزه علمیه قم شد.
3. آیت‌الله مکارم حالا حدود هشتاد سال است که در حوزه علمیه فعال است و در این مدت:
۱. اولا به درجه مرجعیت رسیده است. نام او در بیانیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال 1373 بعد از درگذشت آیت‌الله محمد علی اراکی بود و به این ترتیب او تقریبا در ۳۰ سال از این هشتاد سال، مرجع تقلید بوده است. مرجع تقلیدی که مقلدان بسیار کثیری دارد و به سهل‌گیری در برخی موارد مانند احکام شرعی در مورد زنان مشهور است.
2. ثانیا فردی بوده که برخی اقدامات مدرن را در حوزه علمیه انجام داده است. مثلا در سال ۱۳۳۶ به همراه جمعی دیگر ماهنامه مکتب اسلام را به عنوان یک نشریه مدرن راه اندازی کرد. مکارم شیرازی هم‌چنین یکی از پیشگامان استفاده از امکانات رایانه‌ای در حوزه است و هم‌چنین یک مدرسه به نام امیرالمومنین زیر نظر خود تاسیس کرده است. او هم‌چنین یک شبکه ماهواره ای نیز به نام ولایت دارد.
3. آیت‌الله مکارم هم‌چنین کتب زیادی را تدوین و منتشر کرده که برخی از این کتب با ادبیات مدرن و با مخاطب جوان قبل از انقلاب نوشته شده است. او هم‌چنین یک تفسیر قرآن به نام «نمونه» به نام خود دارد.
با این حال از آیت‌الله مکارم فتاوایی نیز منتشر شده که برخی کارشناسان و نیز طبقه متوسط شهری معتقدند در مسیر برخی تحولات کشور نبوداست. مثلا او با ورود زنان به ورزشگاه و نیز با تماس تصویری با استفاده از اپراتور رایتل مخالف بوده است. علاوه بر این‌ها باید دانست که آیت‌الله مکارم یکی از افراد فعال پیش از انقلاب در مبارزه با رژیم پهلوی بوده و پس از انقلاب نیز یکی از اعضای مجلس خبرگان رهبری بوده است.