پایان ایکس باکس نزدیک است‌؟

هفت صبح، امیر پایدار | جنگ کنسولی میان ایکس باکس و پلی استیشن از دو دهه پیش آغاز شده، اما چه باور کنید و چه نکنید، به نظر می‌رسد که این جنگ سرانجام به پایان رسیده است. البته، این بدان معنا نیست که مایکروسافت شکست خود در برابر سونی را پذیرفته و از عرصه رقابت‌ها کنار می‌رود، بلکه با یک استراتژی نو در مسیر تحول ایکس باکس قدم گذاشته تا این بار قواعد سنتی و چندین ساله صنعت بازی‌ها را به طور کلی تغییر دهد.

این سیاست جدید همان رویکرد چندپلتفرمی ایکس باکس است که از این پس دیگر بازی‌های انحصاری مفهومی برای این پلتفرم نخواهند داشت. در واقع، اگر به آمار و ارقام فروش کنسول‌ها در نسل هشتم نگاهی بیاندازید، متوجه می‌شوید که فروش کنسول‌های ایکس باکس بسیار پایین‌تر از فروش کنسول‌های پلی‌استیشن است. طبق آخرین گزارش‌ها، فروش پلی استیشن ۵ تا اواخر سال گذشته میلادی نزدیک به ۶۹ میلیون دستگاه تخمین زده شده و این در حالی است که احتمالا مجموع فروش ایکس باکس سری ایکس و ایکس باکس سری اس حتی به ۳۰ میلیون واحد نیز نمی‌رسد.

نکته قابل توجه این است که مایکروسافت فروش ضعیف کنسول‌های ایکس باکس را انکار نمی‌کند. بر این اساس، ردموندی‌ها برای پیشبرد موفقیت‌های Xbox، این بار مسیر متفاوتی را در پیش می‌گیرند؛ انتشار بازی‌های فرست پارتی و انحصاری خود برای پلتفرم‌های رقیب! البته، مایکروسافت هیچ برنامه‌ای برای توقف ساخت کنسول‌های بازی ندارد و همچنان تولید پلتفرم‌های بازی، گسترش سرویس‌ها و توسعه بازی‌های فرست پارتی را در اولویت کار خود قرار داده است.

سوالی که اکنون مطرح می‌شود، این است که پس دقیقا چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ ماجرا از این قرار است که بازی Forza Horizon 5، جدیدترین بازی ریسینگ جهان باز استودیو پلی گراند گیمز، که همواره یکی از برگ برنده‌های ایکس باکس در برابر پلی استیشن به شمار می‌رفت، در بهار سال ۲۰۲۵ میلادی برای کنسول پلی استیشن ۵ منتشر خواهد شد. بعد از انتشار این خبر، شایعه‌هایی نیز مبنی بر عرضه بازی‌های Halo The Master Chief Collection و Gears of War Trilogy Collection و Starfield و Fable برای پلی استیشن ۵ مطرح شد و حتی به نظر می‌رسد که ریبوت سری پرفکت دارک نیز از این قاعده مستثنا نیست.

حال چرا عرضه بازی فورتزا هورایزن ۵ برای PS5 از اهمیت بالایی برخوردار است؟ در وهله اول، شاید به این دلیل که تا چند وقت پیش، انتشار این بازی برای پلتفرم رقیب غیرممکن به نظر می‌رسید. در واقع فورتزا هورایزن یکی از شاخص‌ترین فرنچایزهای ایکس باکس بوده که بسیاری از گیمرها را به خرید کنسول‌های ایکس باکس ترغیب کرده است. به عبارتی، اگر تا پیش از این تصور می‌شد مایکروسافت همه بازی‌های خود را برای پلی استیشن عرضه نمی‌کند، اما اکنون این پیش‌بینی نیز به کلی رد شده و ایکس باکس به معنی واقعی کلمه هیچ خط قرمزی برای آثار فرست پارتی خود در نظر نگرفته است.

البته، انتشار عناوین هیلو و گیرز آف وار برای کنسول‌های رقیب نیز اتفاق بسیار بزرگی است. از طرفی، باید این موضوع را نیز در نظر داشت که احتمالا بازی‌های انحصاری و فرست پارتی سونی از جمله God of War و The Last of Us و Horizon برای ایکس باکس عرضه نخواهند شد. با توجه به این‌ها، برخی‌ها معتقد هستند که مایکروسافت سرانجام شکست را پذیرفته و به خوبی می‌داند که حتی با وجود ارائه عناوین ارزشمندی، گیمرها حاضر به خرید ایکس باکس نیستند و در عوض، پلی استیشن یا حتی نینتندو سوییچ را به عنوان پلتفرم‌های بازی خود انتخاب می‌کنند.

برخلاف این تصورها، مایکروسافت طرز فکری متفاوتی دارد. فیل اسپنسر، مدیرکل بخش گیمینگ شرکت مایکروسافت بارها تاکید کرده که این شرکت به ساخت کنسول‌‎های بازی ادامه می‌دهد و پشتیبانی از گیم پس و گسترش آن در اولویت اصلی آن‌ها قرار دارد؛ به ویژه که این سرویس همواره به عنوان یک سرویس اختصاصی برای Xbox و ویندوز باقی خواهد ماند.

در همین حین، مایکروسافت در حال گسترش پلتفرم ابری خود بوده و در حال حاضر می‌توان بازی‌های ایکس باکس را بدون نیاز به کنسول، به راحتی از طریق سرویس کلاود روی تلویزیون‌های جدید و هوشمند LG و Samsung و حتی هدست متا کوئست ۲ و متا کوئست ۳ نیز تجربه کرد. این استراتژی باعث شده تا اهمیت کنسول‌های ایکس باکس کمتر جلوه داده شوند که گویا هدف اصلی مایکروسافت نیز همین است.

به نظر می‌رسد که این استراتژی موفق بوده است. در واقع، فروش اشتراک پی سی گیم پس در سه ماهه دوم سال مالی جاری مایکروسافت بیش از 30 درصد رشد داشته و مایکروسافت به لطف انتشار بازی‌های ارزشمندی از جمله Call of Duty Black Ops 6 و Indiana Jones and the Great Circle، به عنوان بزرگ‌ترین شرکت ناشر در ماه دسامبر سال 2024 میلادی انتخاب شد.

بدین ترتیب، وضعیت مایکروسافت مشابه وضعیت شرکت سگا نیست که به خاطر شکست تلخ کنسول‌های Dreamcast و Saturn، با خروج از عرصه ساخت کنسول، به رویکرد چندپلتفرمی روی آورد. برند ایکس باکس در حال عبور از محدودیت‌های سخت‌افزاری است و با ابتکار خود، مفهوم کنسول، جنگ کنسولی و بازی‌های انحصاری در دنیای امروزی را تغییر داده است.