تصویر روز ناسا از مرگ باشکوه یک ستاره
ناسا تصویری خیره‌کننده از یکی از ستارگان غول‌پیکر و درخشان که در آستانه پایان عمر خود قرار دارد، منتشر کرده است.
این تصویر که توسط تلسکوپ فضایی هابل ثبت شده، ستاره‌ای از نوع ولف-رایه با نام WR 124 را نشان می‌دهد که در فاصله‌ای حدود ۱۵ هزار سال نوری از زمین و در راستای صورت فلکی پیکان (Sagitta) قرار دارد. این جرم کیهانی طی ۲۰ هزار سال گذشته به‌آرامی در حال متلاشی شدن بوده و با پرتاب توده‌های عظیمی از گاز داغ و غبار به فضا، سحابی زیبایی به نام M1-67 را پیرامون خود شکل داده است. اخترشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این ستاره در نهایت با انفجاری ابرنواختری به زندگی خود پایان دهد و تأثیری عمیق بر محیط کیهانی اطرافش بگذارد.
ستاره‌ای در آستانه نابودی، اما سازنده عناصر کیهانی
WR 124 یکی از ستارگان نادر از نوع ولف-رایه است که در مراحل پایانی تکامل خود قرار دارد. این دسته از ستارگان، که به‌طور معمول جرم بسیار بالایی دارند، پیش از آنکه به ابرنواختر تبدیل شوند، حجم زیادی از مواد خود را از طریق بادهای ستاره‌ای بسیار قدرتمند به بیرون پرتاب می‌کنند. این بادهای ستاره‌ای با سرعتی بیش از ۱۵۰ هزار کیلومتر بر ساعت حرکت کرده و مواد را به فضای میان‌ستاره‌ای پراکنده می‌کنند. این فرآیند نه‌تنها سبب غنی‌سازی محیط میان‌ستاره‌ای با عناصر سنگین می‌شود، بلکه در شکل‌گیری نسل‌های بعدی ستارگان و حتی منظومه‌های سیاره‌ای نقش دارد.
تصویری از هابل که پرده از اسرار تکامل ستارگان برمی‌دارد
تصویر منتشر شده توسط ناسا، نمایی دقیق از این پدیده کیهانی را ارائه می‌دهد. این عکس با استفاده از دوربین سیاره‌ای میدان وسیع ۲ تلسکوپ فضایی هابل ثبت شده و نخستین بار در سال ۲۰۱۵ منتشر شد. WR 124 در مرکز تصویر به‌وضوح دیده می‌شود و در اطراف آن توده‌های غبار و گاز داغ قرار گرفته‌اند که با نور ستاره در حال درخشش هستند. این توده‌ها که توسط ستاره به بیرون پرتاب شده‌اند، بخشی از سحابی M1-67 را تشکیل می‌دهند که وسعت آن به حدود ۶ سال نوری می‌رسد.
سرنوشت نهایی WR 124: انفجار ابرنواختری عظیم
ستاره‌های ولف-رایه به دلیل جرم بسیار زیاد و فعالیت‌های شدیدشان، معمولاً مدت زمان کوتاهی در این مرحله باقی می‌مانند. اخترشناسان تخمین می‌زنند که WR 124 در آینده‌ای نامشخص – شاید طی هزاران یا حتی میلیون‌ها سال آینده – در یک انفجار ابرنواختری عظیم فروپاشیده و بقایای آن به فضا پراکنده خواهد شد. این انفجار نه‌تنها مواد سنگین‌تری مانند طلا و اورانیوم را در کهکشان توزیع می‌کند، بلکه می‌تواند موجب شکل‌گیری ستارگان جدید و حتی سیارات شود.
اهمیت مطالعه چنین پدیده‌هایی در درک تکامل کیهانی
مطالعه این گونه ستارگان و فرآیندهای نابودی آن‌ها، نقش مهمی در درک چرخه حیات ستارگان و شکل‌گیری عناصر شیمیایی در جهان هستی دارد. داده‌هایی که از طریق مشاهدات تلسکوپ‌های فضایی مانند هابل و جیمز وب به دست می‌آید، به دانشمندان کمک می‌کند تا نحوه تحول ستارگان پرجرم، تأثیر آن‌ها بر محیط اطراف و چگونگی شکل‌گیری کهکشان‌ها را بهتر درک کنند.
تصاویری مانند آنچه ناسا از WR 124 منتشر کرده، نه‌تنها از نظر علمی ارزشمند هستند، بلکه زیبایی خیره‌کننده و شگفتی بی‌پایان کیهان را نیز به نمایش می‌گذارند. چنین تصاویری به ما یادآوری می‌کنند که جهان هستی پر از رویدادهای عظیم، پرقدرت و در عین حال زیبا است که سرنوشت آن‌ها، به نوعی با سرنوشت کهکشان‌ها و حتی سیاراتی مانند زمین گره خورده است.