هوش مصنوعی دیپ سیک باعث سقوط ارز دیجیتال شد
هوش مصنوعی چینی دیپ سیک (DeepSeek)، تحولی اساسی در بازار رمز ارزهای مبتنی بر هوش مصنوعی ایجاد کرده است.
به گزارش هفت صبح، هوش مصنوعی چینی دیپ‌سیک با پشت سر گذاشتن چت‌جی‌بی‌تی و سایر رقبا، به محبوب‌ترین برنامه رایگان در بازار اپل در ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و چین تبدیل شده است. در همین حال، ارزش سهام شرکت‌های مرتبط با هوش مصنوعی مستقر در آمریکا صبح امروز کاهش یافت که قیمت سهام اروپا را نیز تحت تأثیر قرار داد.
محبوبیت نسخه سوم این اپلیکیشن از زمان عرضه در یک ماه پیش مرتب افزایش یافته است و این باور رایج را که آمریکا رهبر بلامنازع صنعت هوش مصنوعی است به چالش می‌کشد.
این مدل با استفاده از مدل هوش مصنوعی دیپ‌سیک-وی۳ کار می‌کند و سازندگانش می‌گویند با هزینه‌ای کمتر از ۶ میلیون دلار توسعه یافته است که بسیار کمتر از میلیاردها دلاری است که برای دیگر برنامه‌های رقیب هزینه شده است.
اما دیگران در فضای هوش مصنوعی این رقم را زیر سوال برده‌اند.
پس از اینکه دیپ‌سیک-آر۱ اخیرا راه‌اندازی شد، این شرکت عملکرد آن را «همتراز» یکی از جدیدترین مدل‌های اوپن‌ای‌آی، شرکت سازنده چت‌جی‌بی‌تی، در کارهایی مانند ریاضیات و کدنویسی و زبان دانست.
مارک آندرسن، سرمایه‌گذار سیلیکون‌ولی و مشاور دونالد ترامپ، دیپ‌سیک-آر۱ را «اسپوتنیک هوش مصنوعی» توصیف کرد؛ اشاره به اولین قمر مصنوعی جهان که اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۵۷ پرتاب کرد.
تراشه‌های پیشرفته، آموزش مدل‌های هوش مصنوعی مانند چت‌جی‌بی‌تی و دیپ‌سیک را تقویت می‌کند. اما آمریکا از سال ۲۰۲۱ محدودیت فروش تراشه‌های پیشرفته را به چین افزایش داده است.
توسعه‌دهندگان چینی هوش مصنوعی به منظور ادامه فعالیت خود بدون عرضه تراشه‌های پیشرفته وارداتی، کار خود را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و رویکردهای جدیدی را برای این فناوری آزمایش کرده‌اند.
این اقدام به توسعه مدل‌های دیگر هوش مصنوعی منجر شده است که به توان محاسباتی بسیار کمتری نیاز دارند، یعنی با هزینه بسیار کمتری از آنچه قبلا تصور می‌شد می‌توان آنها را ساخت. از این رو چنین قابلیتی می‌تواند صنعت هوش مصنوعی را متحول کند.
ارزش سهام شرکت‌های مرتبط با هوش مصنوعی مستقر در ایالات متحده آمریکا، مانند انویدیا و مایکروسافت و متا، صبح امروز کاهش یافت که قیمت سهام اروپا را نیز تحت تأثیر قرار داد.
ای‌اس‌ام‌ال، سازنده تجهیزات تراشه هلندی، هم شاهد کاهش بیش از ۱۰ درصدی قیمت سهام خود بود در حالی که سهام زیمنس انرژی، که سخت‌افزارهای مرتبط با هوش مصنوعی را تولید می‌کند، ۲۱ درصد سقوط کرد.
فیونا سینکوتا، تحلیلگر ارشد بازار در سیتی‌ایندکس، می‌گوید: «ایده یک نسخه چینی کم‌هزینه تا کنون مد نظر نبوده است، بنابراین بازار کمی غافلگیر شده است. در نتیجه عرضه ناگهانی این مدل هوش مصنوعی ارزان قیمت باعث نگرانی در مورد سود رقبا به‌ویژه با توجه به میزان سرمایه‌گذاری آنها در زیرساخت‌های هوش مصنوعی گران‌تر شده است.
وی-سرن لینگ، مشاور سهام فناوری مستقر در سنگاپور، هم به بی‌بی‌سی گفت که این تحول «به طور بالقوه می‌تواند پرونده سرمایه‌گذاری برای کل زنجیره تأمین هوش مصنوعی را از مسیر خارج کند».
اما سیتی، غول بانکی وال استریت، هشدار داد در حالی که دیپ‌سیک می‌تواند موقعیت غالب شرکت‌های آمریکایی مانند اوپن‌ای‌آی را به چالش بکشد، مشکلاتی که شرکت‌های چینی با آن مواجه هستند ممکن است توسعه آنها را مختل کند.
تحلیلگران سیتی در گزارشی گفتند: ما برآورد می‌کنیم که در یک محیط به طور ناگزیر محدودتر، دسترسی آمریکا به تراشه‌های پیشرفته‌تر یک مزیت است.
هفته گذشته، کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های فناوری آمریکایی و سرمایه‌گذاران خارجی پروژه استار‌گیت را اعلام کردند. این شرکت ۵۰۰ میلیارد دلار در زیرساخت‌های هوش مصنوعی در تگزاس سرمایه‌گذاری می‌کند.
چه کسی دیپ‌سیک را تأسیس کرد؟
این شرکت را لیانگ ونفنگ در سال ۲۰۲۳ در هانگژو، شهری در جنوب شرقی چین، تاسیس کرد.
این مرد ۴۰ ساله که فارغ‌التحصیل مهندسی اطلاعات و الکترونیک است، همچنین صندوقی را برای حمایت از دیپ‌سیک تأسیس کرد.
بر اساس گزارش‌ها، او مجموعه‌ای از تراشه‌های انویدیا-ای۱۰۰ (Nvida A100) را ایجاد کرد که اکنون صادرات آن به چین ممنوع است. کارشناسان بر این باورند که این مجموعه که برخی تخمین‌ها آن را ۵۰ هزار عدد می‌دانند، او را به راه‌اندازی دیپ‌سیک با جفت کردن این تراشه‌ها با تراشه‌های ارزان‌تر و پایین‌تری سوق داد که هنوز می‌توان آنها را وارد کرد.
آقای لیانگ اخیراً در جلسه‌ای با کارشناسان صنعتی و لی کیانگ، نخست‌وزیر چین، دیده شد.
آقای لیانگ در ماه ژوئیه ۲۰۲۴ در مصاحبه‌ای با آکادمی چین گفت که از واکنش به نسخه قبلی مدل هوش مصنوعی خود شگفت‌زده شده است.
او گفت: انتظار نداشتیم قیمت‌گذاری چنین موضوع حساسی باشد. ما به سادگی بر اساس سرعت خود پیش می‌رفتیم، هزینه‌ها را محاسبه می‌کردیم و قیمت‌ها را بر اساس آن تعیین می‌کردیم.
هوش مصنوعی دیپ سیک که نیاز به GPUهای سنگین ندارد و هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهد، موجب شده ارزش کلی رمز ارزهای بخش هوش مصنوعی نزدیک به ۱۱.۵ درصد سقوط کند. سرمایه‌گذاران نگران‌اند که این فناوری نو، جایگاه پروژه‌های متکی بر توان پردازشی بالا را متزلزل کند.
توکن‌های هوش مصنوعی مهم تقریباً همگی با فشار فروش مواجه شده‌اند. به‌ویژه، NEAR حدود ۱۰.۸ درصد افت کرد، اینترنت کامپیوتر (ICP) حدود ۸.۳ درصد کاهش یافت، رندر (Render) ۱۲.۶ درصد سقوط کرد و فچ‌ای‌آی (FET) هم ۹.۷ درصد افت پیدا کرد. بسیاری بر این باورند که چرخش بازار ناشی از بیم آن است که با ظهور دیپ سیک و کاهش نیاز به سخت‌افزار سنگین، ارزش‌گذاری پروژه‌های پرمصرف GPU در خطر باشد.
دیپ سیک چگونه جایگاه مدل‌های GPUمحور را تهدید می‌کند؟
مزیت اصلی دیپ سیک توانایی آن در اجرای مدل هوش مصنوعی با GPUهای کمتر، در قیاس با مدل‌هایی مانند آنچه OpenAI توسعه داده، است. با هزینه کمتر و مصرف انرژی پایین‌تر، این فناوری می‌تواند تصورات گذشته را درباره ضرورت زیرساخت پردازشی عظیم زیر سوال ببرد. اگر هزینه و فناوری مهم‌تر از بودجه هنگفت باشد، منطقی است که پروژه‌های سنگین GPU در معرض کاهش تقاضا قرار بگیرند.
در چنین شرایطی، پروژه‌های کریپتویی که به زیرساخت‌های GPUمحور تکیه می‌کنند، ممکن است ارزش پیشنهادی خود را از دست بدهند. همین امر منجر به بحران اطمینان در میان سرمایه‌گذاران این توکن‌ها شده و نمودارهای قیمتی سقوطی قابل توجه را نشان می‌دهند.
وضعیت توکن‌های هوش مصنوعی نیازمند GPU
کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به‌وضوح در عملکرد توکن‌های بزرگ این حوزه مشهود است. برای نمونه، NodeAI طی هفت روز گذشته ۳۷.۲ درصد ریزش داشته و تنها در ۲۴ ساعت اخیر حدود ۲۲.۹ درصد دیگر پایین آمده است. همچنین Aethir که در هفته ۱۷.۲ درصد افت کرد، طی یک روز گذشته ۸.۸ درصد ارزشش را از دست داد. این آمار بیانگر آسیب‌پذیری پروژه‌هایی است که به سبک قدیمی بر زیرساخت‌های گران و GPUمحور تکیه می‌کنند.
چالش‌های موازی در بازار گیم‌فای
بازار گیم‌فای (GameFi) نیز وضعیتی مشابه دارد. تحلیلگران بر این باورند که همان مشکلات ساختاری که در توکن‌های هوش مصنوعی متکی بر GPU به چشم می‌خورد، در گیم‌فای نیز رخ داده است. پروژه‌های بازی مبتنی بر بلاکچین کمتر از انتظارات عمل کرده‌اند و با رقابت شدیدتر بازی‌های سنتی مواجه‌اند
گزارش‌ها نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در بخش گیم‌فای در سال ۲۰۲۴ تنها به ۱.۸ میلیارد دلار رسیده که نشان‌دهنده افت علاقه سرمایه‌گذاران است. بازار گیم‌فای نیز در ۲۴ ساعت اخیر ۹.۲ درصد افت کرد و ارزهایی مانند Immutable X (IMX)، سندباکس (SAND)، گالا (GALA)، اکسی اینفینیتی (AXS) و فلوکی (FLOKI) همگی بین ۱۱ تا ۱۵ درصد سقوط کرده‌اند.
آینده توکن‌های هوش مصنوعی و بازی‌های بلاکچینی
ظهور دیپ سیک آشکار ساخت که فضای هوش مصنوعی می‌تواند بیشتر به سوی مدل‌های کم‌هزینه و نوآورانه پیش رود تا اتکا بر ساختارهای پرهزینه GPU. در نقطه مقابل، گیم‌فای نیز برای جذب سرمایه و کاربران جدید ناچار است مشکلات تجربه کاربری و کمبود جذابیت در برابر بازی‌های سنتی را حل کند.
در مجموع، آنچه در این تحولات هویداست، نقش کلیدی نوآوری پایدار در رمز ارزها و ایجاد ارزش واقعی به‌جای تکیه صرف بر شاخص‌های فنی پرخرج است. برای پروژه‌های هوش مصنوعی و بازی‌های بلاکچینی، سازگاری با نیازهای بازار و ارائه راهکارهای جذاب و مقرون‌به‌صرفه، مسیر اصلی بقا و پیشرفت در دنیای رو به تکامل رمزارز خواهد بود.