پلتفرم نوبرانه کن؛ خرید با‌کیفیت و مستقیم از کشاورزان
در راستای مسئولیت اجتماعی مجموعه پابلیکا با همکاری انجمن صنفی کسب‌وکارهای آنلاین، به دنبال معرفی کسب‌وکارهای فعال در حوزه دیجیتال هستیم تا #داستان_ما داستان یک شروع، یک موفقیت، را با مدیران و موسسین یک کسب‌وکار مرور کنیم و مشکلات موجود را بررسی نماییم. امید است تجربه‌های مطرح شده به کسب‌وکارهای نوپا و کارآفرینان جوان در مسیر موفقیت کمک کند.
در این گفتگو، با آقای محمدرضا نوری ، موسس و مدیر سایت « نوبرانه کن» ، درباره این کسب‌وکار و چالش‌های آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.
1.آقای نوری لطفا خودتان و مجموعه‌ای که راه‌اندازی کردید را معرفی کنید. بفرمایید چطور شد که چنین ایده‌ای را اجرایی کردید؟
من محمدرضا نوری، فارغ‌التحصیل رشته کشاورزی هستم. کار ما در اصل کشاورزی، باغ‌داری و تولید میوه است. از آنجاییکه در فروش میوه چه به صورت عمده‌فروشی و چه به صورت خرده‌فروشی بی‌واسطه با مردم در ارتباط هستیم، این ایده ایجاد شد که میوه‌های این منطقه که تولید می‌شوند و خود ما هم تولیدکننده هستیم، به صورت اینترنتی در اختیار مردم قرار دهیم. چون مردم بارها اذعان داشتند که راه‌ها طولانیست یا از شهرهای دیگر نمی‌توانند از منطقه ما خرید کنند.
به همین خاطر تصمیم گرفتیم امکان خرید اینترنتی را ایجاد کنیم. البته مشکلات متعددی دراین راه وجود دارد که ما یک به یک مشکلات را حل می‌کنیم. یکی از مهم‌ترین مشکلات بحث حمل‌ونقل است که خوشبختانه با مرکز نوآوری پست و دوستانی که در این مرکز مستقر هستند، این مشکل را رفع می‌کنیم.
2. فرمودید با مشکلات متعددی روبرو هستید. غیر از حمل‌ونقل درمورد تهیه و تولید و نگهداشت محصولات با چه محدودیت‌هایی روبرو هستید؟
محصولات با هم متفاوت هستند یعنی محصولات تابستانی وقتی با گرمای شدید مواجه می‌شوند، بسیار فسادپذیر هستند. جابه‌جایی محصولات پاییزی راحت‌تر است. پس در اینجا باید زنجیره حمل ونقل سرد تشکیل دهیم که متاسفانه هنوز این مشکل به جای خود باقیست. وقتی گفتم بحث حمل‌ونقل را با دوستان مرکز نوآوری پست حل می‌کنیم چون میوه‌های این فصل فسادپذیری کمتری دارند و می‌توان به راحتی جابه‌جایشان کنیم. وقتی به فصل بهار و تابستان برسیم،باید فکر کنیم که به چه صورت این حمل‌ونقل را انجام دهیم.
حالا صحبت‌های اولیه انجام شده و دوستان در مورد شکل‌گیری زنجیره حمل‌ونقل سرد قول مساعدت دادند.
3.مزیت‌های رقابتی شما با فروشگاه‌ها و سایت‌های اینترنتی که فعالیت مشابه شما را دارند، چیست؟
ما ۲ مزیت رقابتی نسبت به بقیه داریم؛ اول اینکه خود ما تولیدکننده هستیم و از کسی محصول خریداری نمی‌کنیم. یعنی محصولی که تولید و بسته‌بندی و فروخته می‌شود، مال خودمان است.
دوم اینکه ما در منطقه‌ای به نام کن هستیم و میوه‌های کن را تولید می‌کنیم. این میوه‌ها به نوعی برای خودشان برند هستند. با کارهایی که قبلا انجام دادیم مثل برگزاری جشنوارهها و معرفی محصول و غیره، این برندسازی انجام شده است و میوه‌ها در اختیار خودمان است. البته همین‌الان هم که مشتری از ما خرید می‌کند، باور ندارد که اصل جنس است. چون به اسم میوه کن خیلی کلاهبرداری می‌شود. باز هم مشتری برای خرید شک دارد، اما این میوه‌ها برند شدند اما نه به آن صورت که باید باشد و باید کارهای متعددی برای برندسازی میوه‌ها انجام دهیم؛ اما تا حدودی این مسیر را طی کردیم.
4.بحث برندینگ شد. شما برای هویت برند چه کارهایی انجام دادید و چه اقداماتی صورت گرفت تا برندتان شناخته‌‌‌شده‌تر شود؟
قبل از تشکیل سایت، ما می‌دیدیم که میوه‌های ما هنوز نرسیده اما در فروشگاه‌ها میوه‌ها را به اسم منطقه کن می‌فروشند. فکر کنم از سال ۹۸ تصمیم گرفتیم محصولات را با یک اقدام تجاری معرفی کنیم. پس جشنوارهها را برگزار کردیم. این موضوع برای قبل از شیوع کرونا بود.
وقتی کرونا شیوع پیدا کرد،این فعالیت‌ها محدودتر شد؛ اما جشنوارهها مورد استقبال قرار گرفت. در حال رایزنی با شهرداری وسازمان‌های دیگر هستیم تا در آبان‌ماه یا آذرماه دوباره جشنوارهها را برگزار کنیم.
جشنوارهها بسیار تاثیرگذار بودند. هم از صدا وسیما برنامه‌ای درباره این موضوع پخش شد و همچنین در محصولات دیگر هم تسری پیدا کرد. برگزاری جشنوارهها از اقدامات اولیه بود؛ اما برای ثبت آنها، اداره ثبت مشکلاتی ایجاد کرد. چون این محصولات زیرشاخه برندهای جغرافیایی هستند. ثبت برندهای جغرافیایی باید از طرف نهادی صورت گیرد که متعلق به کشاورزان است. این نهاد در ایران با مشکلات زیادی مواجه است و نمی‌توان الان کاری انجام داد. به همین خاطر برندینگ میوه‌ها کامل نشده است: اما به صورت کامل این محصولات به مردم معرفی شده است.
5.انتظار شما برای حمایت و کمک از سوی مسئولان کن و سازمان‌های مرتبط چیست؟
به طور مستقیم اولین مسئولیت مسائل کشاورزی با وزارت جهاد کشاورزی است. براساس جداولی که در اختیار ما قرار دادند و طبق اولویت‌بندی استان‌ها، یکسری میوه‌ها و محصولات باغی استان تهران در اولویت هستند و باید روی ارزش افزوده کار کنند و باید زنجیره ارزش را تکمیل کنند. این مسئولان حتی به جشنواره‌ای که دعوتشان کردیم، نیامدند. در کنار اینکه کمکی به کشاورزان نکردند،حتی در جشنوارهها حضور حداقلی هم نداشتند. سازمان‌های دیگر که زیرمجموعه وزارت‌خانه هستند هم جز اینکه مشکلات برای ما ایجاد کنند، کار دیگری انجام ندادند. یعنی انتظاری که از آنها داریم این است که اگر رفیق راه ما نیستند، سنگ راه ما هم نباشند. اجازه دهند ما فعالیت خود را داشته باشیم.
خوشبختانه درمرکز نوآوری آقای دکتر قادری حضور دارند و دیدشان متفاوت است. کمک‌هایی به ما کردند و باعث شدند با دوستانی ارتباط برقرار کنیم.
البته کمک‌هایی از سمت دولت مثل تسهیلات به ما تعلق نگرفته است، باز هم خودمان مشکلاتمان را حل خواهیم کرد.
6.در تابستان و پاییز که محصولات تابستانی و پاییزی دارید، چند تن محصول برداشت می‌کنید و فروش آنها به چه صورت است؟
محصولات پاییزی انار و خرمالو هستند. انار کن بسیار کم است و آفت، بسیاری از آنها از بین برده است. البته امسال کمی اوضاع انارها بهتر شده است. الان باغ‌هایی هستند که اندک محصول انار دارند و آن مقدار محصولی که دست ما هست، ۲۰ تا ۳۰ تن انار است.
همه این انارها هم درجه یک نیستند، مقداری کمی باقی مانده و بقیه به شکل‌های مختلف فروخته شد.
اما در مورد خرمالو، در اواخر برداشت آنها به سر می‌بریم و پیش‌بینی می‌کنیم که حدود ۳۰۰ تن برداشت کنیم؛ اما این مقدار فقط شامل محصول ماست. برای منطقه کن آنچیزی که در جشنواره برآورد کردیم این بود که ۴هزار و ۵۰۰ تن خرمالو داریم و به تدریج وارد بازار می‌شود.
7.فکر می‌کنید چه اندازه از این محصولات را از طریق پلتفرم بتوانید به دست مشتری برسانید؟
مردم عادت کردند که هم برای گردش به منطقه ما بیایند و هم میوه‌ای خریداری کنند که این موضوع بحث گردشگری است؛ اما درمورد فروش از طریق پلتفرم، به خاطر اینکه جوابگوی مشتری باشیم، از مقدار خیلی کم می‌خواهیم شروع کنیم چون این موضوع باید به تدریج پا بگیرد. می‌خواهیم اول منطقه به منطقه انجام دهیم تا بحث حمل ونقل شکل بگیرد.
طبق صحبت‌هایی که با دوستان حوزه حمل‌نقل صورت گرفته است، تعیین کردیم که در ابتدا در هفته روی ۱۰۰ کیلو کار کنیم و بعد آرام آرام افزایش دهیم. چون واقعا برآوردی از کار نداریم. البته فعالیت ما مشخص است و روزانه حدود ۲ وانت یعنی حدود یک‌تن محصول به بازار تهران ارسال می‌شود یا محصولات را به صورت بسته‌بندی‌شده از ما خریداری می‌کنند.
اما اینکه از طریق پلتفرم چقدر فروش داشته باشیم، چون نمی‌دانیم در بحث حمل‌ونقل چقدر می‌توانیم موفق باشیم،پس برآوردی نداریم. اما سعی می‌کنیم این موضوع را جا بیاندازیم و از مقدار کم آغاز می‌کنیم و به تدریج افزایش می‌دهیم.
8.این پلتفرم فقط داخل تهران کار می‌کند یا به شهرهای دیگر هم محصولات خود را عرضه می‌کنید؟ کشاورزان منطقه کن آیا با شما همکاری می‌کنند یا نه؟
همانطور که به شما گفتم فروش از مقدار کم است؛ یعنی از یک منطقه جغرافیایی خاص کوچک این کار را آغاز می‌کنیم. شروع این فعالیت هم از منطقه پنج تهران است و به تدریج افزایش می‌دهیم. قاعدتا اگر بخواهیم در شهرستان هم فروش داشته باشیم، دوستان در حوزه حمل ونقل باید به ما کمک کنند.
البته هم‌اکنون بار را به صورت سنتی و عمده به میادین شهرستان‌های دیگر می‌فرستیم و آنجا فروخته می‌شود؛ اما هنوز از طریق پلتفرم به شهرستان‌ها فروش و ارسال نداریم.
درمورد کشاورزها هم از سال‌ها قبل، آنها به صورت سنتی با ما همکاری داشتند. چون بعضی از کشاورزها نمی‌توانند محصولات خود را به صورت مستقل بفروشند. پس محصولات را برای ما می‌فرستند و ما به صورت عمده از آنها می‌خریم.
درمورد اینکه آیا از طرح استقبال کردند، این طرح به یک‌شکل خاصی به دولت پیشنهاد شد و پلتفرم بخشی از این طرح است. وقتی من طرح را برای کشاورزان توضیح می‌دادم، استقبال خیلی خوبی از آن داشتند. در این طرح به نوعی کشاورزی قراردادی مطرح می‌شود اما هنوز از دولت جوابی نگرفتیم و نمی‌دانیم می‌خواهند با این طرح چه کنند.
بخش کن شامل ۱۳ روستا است. این روستاها یکسری محصولات خاص دارند که تابستانه است. این تابستانه‌ها را باید طبق همان محصول خریداری و فروخته شوند. نمی‌توانیم همه را در یک قالب بگنجانیم. امیدواریم طرح زودتر پیاده‌سازی شود و منتظر جواب دولت هستیم.
9.برای جذب مشتریان جدید چه استراتژی‌هایی برای فروش و بازاریابی و تبلیغات سایت و پلتفرمتان در نظر گرفتید؟
ما با دوستانی که کار تبلیغات انجام می‌دهند، صحبت کردیم و در صحبت‌هایمان بیشتر بحث رپورتاژ آگهی و بعد شبکه‌های اجتماعی مطرح شد. جشنوارهها را به این بخش اضافه می‌کنیم. در واقع هنوز سایت و پلتفرم را زیاد تبلیغ نکردیم فقط در حد گفت‌وگوهای دوستانه در جاهایی مطرح کردیم. چون بحث حمل‌ونقل خیلی ما را درگیر کرده بود و تا حدودی الان در حال حل‌شدن است.
10.فکر می‌کنید در چه بازه زمانی در آینده پلتفرم خود را معرفی و تبلیغ کنید؟
تا اواسط آذر برداشت محصول به پایان می‌رسد. ما فعلا درگیر برداشت هستیم. برداشت که تمام شود،فرصت خیلی خوب ۲ ماه داریم تا محصولاتی که در انبار یا سردخانه هستند را بفروشیم. در این ۲ ماه هم بحث جشنواره، هم رپورتاژ آگهی و هم شبکه‌های اجتماعی را داریم. زیرساخت‌ها را آماده کردیم. دوستانی که در حوزه حمل‌ونقل فعالیت می‌کنند قول مساعدت از طریق پلتفرم‌هایشان را داده‌اند.
یک مجموعه برنامه کامل برای آذر و دی‌ماه چیدیم تا حداقل روی میوه خرمالو بتوانیم قشنگ این پلتفرم را ترویج و تبلیغ کنیم.
11.فرهنگ سازمانی خود را چگونه تعریف می‌کنید؟چه نکات مثبتی را در تیم خود می‌بینید که این کار را بتوانید به نحوه احسنت انجام دهید؟
سازمان ما زیاد رسمی نیست و بیشتر دوستانه است. افرادی که با ما فعالیت می‌کنند، بیشتر به خاطر دوستی این کار را انجام می‌دهند. به همین‌خاطر نمی‌توان گفت فرهنگ سازمانی آنچنانی داریم. ما دور هم جمع شدیم و صحبت کردیم تا این کار را انجام دهیم و با همکاری هم کار را تا اینجا پیش بردیم. ما هنوز یک پلتفرم کوچک هستیم و سازمان رسمی نیستیم. چند نفر دوست دور هم جمع شدیم و این‌کار را انجام می‌دهیم.
12.حمایت سازمان‌هایی مانند انجمن صنفی کسب‌وکارهای آنلاین به چه صورت بوده است و آیا فرصتی ایجاد کردند تا شما بهتر دیده شوید؟
انجمن‌های صنفی در ایران به خوبی نتوانستند فعالیت کنند یا به آنها اجازه داده نشد فعالیت کنند. البته همینقدر که این انجمن‌ها حضور دارند و عضویت می‌گیرند و زبان ما در نهادهای دیگر هستند، یعنی به نوعی به صورت معنوی کمک می‌کنند، خیلی خوب و موثر است تا اینکه من بخواهم تنها با نهادهای دولتی صحبت کنم.
من بارها و بارها به خاطر کارهای دیگر با دستگاه‌های دولتی جنگیدم و به نتیجه نرسیدم یا به رسمیت شناخته نشده‌ایم. به همین خاطر وجود این انجمن نشان می‌دهد که ما به عنوان یک صنف کار می‌کنیم و یک نفر نیستیم و یک تشکل هستیم.
13.به عنوان یک کارآفرین برای افرادی که می‌خواهند وارد این حوزه شوند، چه پیشنهادی دارید؟
دیدگاه من نسبت به کارآفرین متفاوت است. کارآفرینی در ایران سخت است. برداشت مسئولان از کارآفرینی هم زیاد خوب نیست. متوجه نیستند کارآفرینی چه راهی را می‌رود. هرکسی طرح می‌دهد که ظاهرا ایده نویی است؛ اما ریشه ندارد و کپی‌برداری از خارج است. مانند شتابدهنده‌هایی که چه دولتی و چه غیردولتی به وجود آمدند.
بنابراین کارآفرینی در ایران کار دشواری است. من قصد داشتم در مجموعه بزرگ کارآفرینی کنم اما نشد. پس تصمیم گرفتم از مجموعه کوچک شروع کنم و بعد گسترش دهم.
درایران همچنین کارآفرینی را با ایجاد پلتفرم اشتباه گرفتند. کسی که کار حقیقی و فیزیکی نکرده باشد نمی‌تواند وارد حوزه دیجیتال شود. حتما افراد باید وارد کار شوند و تجربه کنند و به قول قدیمی‌ها شاگردی کرده باشند و بعد آن کار را با مختصات خودش دیجیتالی کند. اینکه فقط بخواهیم پلتفرم بزنیم و وارد حوزه‌ای شویم، نه اسم آن کارآفرینی است و نه اشتغالزایی. بلکه وقت تلف‌کردن است.
