بازتاب‌های یک گزارش جنجالی درباره رویافروشی وارداتی‌ها

هفت صبح| ‌روز گذشته هفت‌صبح گزارشی منتشر کرد با تیتر «واردات خودرو یا رویافروشی بلاگرها» که بازتاب‌‌ بسیاری ‌در حوزه خودرو داشت‌ اما ‌‌نکته خوب ماجرا اینجا بود که نکات مبهم بسیاری درباره واردات خودرو در واکنش به این گزارش شفاف شد. نقش پُررنگ وزارتخانه و سازمان توسعه و تجارت در واردات خودرو. از یک سو، عده‌ای معتقدند، بلاگرهای خودرویی درباره ماشین‌هایی تبلیغ می‌کنند که اصلا به دست مردم نرسیده است.

از سوی دیگر، بلاگرها هم پاسخ دادند ما نهاد متولی این امر نیستیم. تست‌ و بررسی خودروها با ماست اما بررسی وضعیت واردکنندگان و شرکت‌ها، معضلات واردات خودرو و مجوزها باید توسط وزارتخانه پیگیری شود. همین موضوع باعث شد تا مواردی که باعث مانع‌تراشی بر‌سر واردات خودرو شده، وضعیت مجوزهای واردات خودرو، خدمات پس از فروش و غیره را در این گزارش مورد بررسی قرار دهیم.

معضلاتی که در حوزه واردات خودرو با آن مواجه هستیم و بلاگرها معتقدند باید وزارتخانه و شرکت‌ها آن را حل و فصل کنند و ربطی به تبلیغات آنها ندارد. حالا بررسی کنیم موانع واردات خودرو و مشکلاتی که باید وزارتخانه به آن ورود کند، چیست؟ تقریبا حدود دو ماه از تنفیذ وزرا گذشته است. در این دو ماه انتظار می‌رفت آقای اتابک به عنوان وزیر صمت لااقل در یک نشست خبری درباره بزرگترین معضل وزارت صمت که حوزه خودرو است، برای اصحاب رسانه توضیحاتی می‌دادند تا ابهامات برطرف شود. 

* چندین واردکننده برای یک برند و صدور مجوز!

یکی از انتقاداتی که ‌به روند واردات خودرو وارد می‌شود، دادن مجوز همزمان از یک برند به چند شرکت واردکننده خودرو است. در گذشته به‌طور مثال شرکت ایرتویا، نماینده رسمی تویوتا در ایران بود. در آن زمان تکلیف خریدار با شرکت واحد مشخص بود که اگر تاخیر در تحویل وجود داشت یا خدمات پس از فروش مشکل داشت؛ با یک شرکت سروکار داشتیم.

حالا فقط برای تویوتا اگر اسم شرکت‌هایی که مجوز واردات دارند را بیاوریم، مغزتان سوت می‌کشد. ( آریاک کار، برساوش، توسعه ارتباطات هما، تیوا خودرو رایکا، راسا موتور خاورمیانه، ماهان صنعت پارس، معین خودرو ایرانیان، مهام خودرو و نامی خودرو پیشرو) تازه ممکن است اسم برخی شرکت‌ها از قلم افتاده باشد. سازمان توسعه و تجارت، یعنی ‌روی همه این شرکت‌ها از لحاظ خدمات پس از فروش نظارت دارد؟ هر کدام از این شرکت‌ها با توجه به معضل ارز اصلا چند دستگاه توانسته‌اند وارد کنند؟ یا برای برند نیسان، چند شرکت مجوز واردات دارند.

( آمیتیس گستر نگاه، پارس خودرو، جهان نوین آریا، رنو پارت، معین خودرو اروند، نامی خودرو پیشرو). اصلا مشخص است هرکدام از این شرکت‌ها چه تعداد خودرو وارد کرده‌اند که فقط در لیست واردات می‌آیند تا فقط بگوییم واردات انجام شده و این هم نام برندهای معروف!

منطق وزارتخانه در صدور مجوز واردات خودرو به صادرکننده گوجه‌فرنگی!

یکی دیگر از بحث‌های انتقادی که متوجه وزارت صمت و سازمان توسعه و تجارت است، موضوع صدور مجوز واردات خودرو برای همه اقشار است که اتفاقا تجربه‌ای در زمینه خودرو ندارند و بعد خریدار باید با مشکلات بی‌تجربگی این افراد مواجه شود. شرکتی که تجربه واردات خودرو ندارد و با یک مجوز به این حوزه وارد می‌شود، در آینده هم بر‌سر خدمات پس از فروش و تامین قطعات به مشکل می‌خورد. ولی هیچ نهاد متولی‌ وجود ندارد که بر این موضوع نظارت کند ماشین‌هایی که شرکت‌های واردکننده وعده آمدنش را داده‌اند، در کجای مسیر است که وعده‌اش را مردم می‌شنوند اما خودرویی نمی‌بینند.

مسئله تخصیص ارز را چه کسی پیگیری می‌کند؟

مدت‌های مدیدی است که رسانه‌ها درباره تخصیص و عدم تخصیص ارز به حوزه واردات خودرو می‌نویسند؛ حتی چندی قبل وقتی وزیر صمت جدید بر‌سر کار آمد، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی گفت تا پایان سال تخصیص ارز به میزان یک میلیارد دلار به واردات خودرو انجام می‌شود. اما شواهد و قرائن چیز دیگری را نشان می‌دهد. شرکت‌ها میزان خودروهایی که توانایی وارد کردنش را دارند، باید اعلام کنند. همچنین علت اینکه نمی‌توانند در تعداد زیاد خودرو، ثبت سفارش و وارد کنند را نیز عدم تخصیص ارز عنوان ‌‌کنند. 

*مانعی به نام معضل استاندارد خودروهای وارداتی

گفته می‌شود برخی شرکت‌های واردکننده ماشین‌ها را هم اتفاقا آورده‌اند و به گمرک هم رسیده است اما در مرحله ترخیص به مشکل خورده‌اند. یک شرکت حدود 700 دستگاه از برند ژاپنی به کشور آورده ‌ اما در انتظار پلاک‌گذاری مانده است. مشخص نیست این خودرو، استانداردها را پاس نکرده یا پای مشکلی دیگر در میان است. 

مواردی که در بالا ذکر شد، برآیند واکنش‌ها به گزارش دیروز روزنامه هفت‌صبح است. واکنش بخشی که تبلیغات خودروهای وارداتی را برعهده دارند، ماشین‌ها را تست و بررسی می‌کنند و معتقدند بررسی خودروها در حیطه وظیفه ماست البته که به ماجرای واردات هم ورود می‌کنیم اما نهادی که باید پاسخگوی این معضلات در حوزه واردات خودرو باشد، ما نیستیم.