در کوچه پس‌کوچه‌های مسقط

روزنامه هفت صبح، ارسلان سلیمانیان| ‌ کشور عمان با نام رسمی «سلطان‌نشین عمان» در همسایگی جنوبی ایران و شرق شبیه‌جزیره عربستان قرار دارد. این کشور با حدود پنج میلیون نفر جمعیت، صدوبیست و پنجمین کشور پرجمعیت جهان و البته یکی از کم‌تراکم‌ترین کشورهای جهان به‌شمار می‌آید. این کشور که همواره روابط سیاسی و اقتصادی حسنه‌ای با کشورمان داشته، چند سالی می‌شود که در حال گذار به عصر مدرنیته بوده و در‌های کشور را ‌روی شرکت‌ها و برندهای معتبر جهانی باز کرده.

بر اساس آمارهای رسمی، تولید ناخالص داخلی عمان در سال گذشته میلادی 3/4 درصد رشد داشته و حجم اقتصاد این کشور به حدود یکصدمیلیارد دلار رسیده است. همچنین به گزارش مجله فوربز، چهار بانک عمانی در بین 50 بانک برتر خاورمیانه قرار دارد که این موضوع حاکی از توسعه نظام مالی و بانکی عمان در سال‌های اخیر است.

واحد پول این کشور «ریال عمانی» (OMR) بوده که سومین پول ارزشمند و قدرتمند جهان محسوب می‌شود. هر ریال عمان معادل با 2/6 دلار آمریکا دادوستد می‌شود. در ماه گذشته فرصتی دست داد تا ‌ با سفر به شهر مسقط، پایتخت عمان، از نزدیک با شرایط امروز این کشور ثروتمند آشنا شوم. ناگفته پیداست که مشاهده انواع خودروهای روز دنیا در خیابان‌های مسقط و بررسی بازار خودرو، یکی از جذاب‌ترین قسمت‌های این سفر بود.

‌خیابان‌های بدون پلیس! 
نگارنده در طول این سفر، از جنوبی‌ترین و سنتی‌ترین قسمت شهر تا گران‌ترین و به‌اصطلاح «بالاشهر» مسقط گشت و گذاری انجام داد. آنچه در نگاه نخست جلب توجه می‌کرد، آرامش کلی خیابان‌ها و بزرگراه‌های شهر و البته رعایت سفت و سخت قوانین توسط رانندگان بود. با توجه به نرخ بسیار گزاف جرایم رانندگی و همچنین فرهنگ‌سازی مناسب در این کشور، به ندرت شاهد تخلفات مرسوم در کشور خودمان، در شهر مسقط هستیم.

ضمن آنکه بوق زدن در عمان نیز امر متداولی نیست و حداقل نگارنده در طی چند روز صدای بوق خودرو نشنید! هرچند ترافیک (به معنای آنچه در تهران و کلانشهرهای ایران سراغ داریم) در مسقط وجود ندارد اما تراکم بالای خودرو در برخی از خیابان‌ها و تقاطع‌ها به چشم خورده و در برخی از ساعات شبانه‌روز، ترافیک نسبتا روان در شهر ایجاد می‌شود.

نکته جالب توجه دیگر حضور کمرنگ (یا حداقل نامحسوس) پلیس در خیابان‌های شهر بود. به نحوی که با دقت بسیار نهایتا سه بار خودروی پلیس و پرسنل انتظامی در طی چند روز در خیابان‌های مسقط مشاهده شد. به نظر می‌رسد انضباط شهری توسط سیستم‌های نظارتی مکانیزه و همچنین همت شهروندان به خوبی برقرار شده است.

بهشت تویوتا 
در همان چند ساعت نخست ورود به مسقط، متوجه یک موضوع خواهید شد؛ اینجا خاورمیانه است، بهشتِ تویوتا! کافی است تا در هر کوچه و خیابان سری بچرخانید تا با انبوهی از مدل‌های روز تویوتا مواجه شوید. هزینه‌های پایین تعمیر و نگهداری، استهلاک کم و البته دوام بالا در شرایط آب و هوایی عمان، سبب شده تا عمانی‌ها شیفته این برند ژاپنی باشند.

مدل‌های کمری، کرولا، لندکروزر و یاریس از جمله محصولات پرطرفدار در این کشور هستند که عمدتا ساخت سال‌های 2003 تا 2023 بودند. با توجه به قیمت پایین خودرو در عمان (که در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت) و همچنین عدم وجود مالیات و عوارض واردات، بازار خودروی عمان بازار نسبتا مدرنی بوده و خبری از خودروهای قدیمی نیست.

شبکه تاکسیرانی عمان نیز متشکل از خودروهای ژاپنی و کره‌ای است که باز هم حضور تویوتا پررنگ بوده و اکثر تاکسی‌های شهر مسقط را مدل‌های کمری و سی‌ینا تشکیل می‌دهند. خالی از لطف نیست اشاره کنیم که کشور عمان شبکه مترو نداشته و سیستم حمل و نقل عمومی از جمله تاکسی یکی از گران‌ترین خدمات در کشور عمان به حساب می‌آید. از همین رو به گردشگرانی که برای مدت چند روز قصد اقامت در مسقط را دارند، پیشنهاد می‌شود به جای استفاده مکرر از تاکسی، خودروی شخصی اجاره کنند.

تلاش چینی‌ها و مقاومت عمانی‌ها! 
وقتی در شهر مسقط و به خصوص در مال‌ها و مراکز تفریحی شهر قدم می‌زنید، یک موضوع توجه شما را جلب می‌کند. تبلیغات گسترده و تلاش عجیب و غریب برندهای چینی جهت ورود به بازار عمان. با آنکه در سطح شهر تعداد نسبتا کمی از انواع خودروهای چینی تردد می‌کند‌ اما آنچه مشخص است تلاش آنها جهت رخنه به بازار عمان است.

چینی‌ها با انواع شگردهای تبلیغاتی همچون نمایش محصولات‌شان در مراکز تفریحی لوکس همچون «عمان مال» و «اَونیوز مال»، عرضه محصولات با اقساط بلند‌مدت و نهایتا تاکید ‌روی آپشن‌های پرشمار، سعی دارند نگاه خریداران را به این محصولات تغییر دهند. با آنکه حداقل تا امروز همچنان سایه ژاپنی‌ها، کره‌ای‌ها و آمریکایی‌ها بر‌سر بازار خودروی عمان سنگینی می‌کند اما بعید نیست که طی چند سال آینده حضور چینی‌ها در خیابان‌های این کشور عرب‌زبان بیشتر و بیشتر شود.

برخلاف بازار کشورمان که پُر شده از برندهای گمنام و تازه‌کار چینی، در عمان خبری از این برندهای ناشناخته نیست و صرفا چند برند مطرح به دنبال سهم بیشتری از بازار هستند. برندهای «ام‌جی»، «چانگان» و «هاوال» از جمله برندهایی هستند که تکاپوی حضور در این بازار را دارند. هرچند ‌ فعلا عمانی‌ها روی خوش به آنها نشان نمی‌دهند!

خودنمایی خودروهای لوکس 
وقتی در مورد جامعه‌ای مثل عمان با میانگین درآمد قابل‌توجه و قدرت خرید بالا صحبت می‌کنیم، طبیعی است که باید خودمان را برای رویارویی با برندهای لوکس آماده کنیم. در کنار انبوه خودروهای اقتصادی و نیمه‌لوکس آسیایی و آمریکایی، حضور پررنگ خودروهای لوکس و گرانقیمت در خیابان‌های مرکز و بالای شهر جلب توجه می‌کند.

از لکسوس گرفته تا کادیلاک و از بنز و ب.ام.و گرفته تا آئودی و پورشه در عمان نمایندگی فعال دارند. به عنوان مثال لکسوس LX570 صفرکیلومتر با قیمت 37هزار ریال عمان یعنی معادل پنج میلیارد تومان قابل خریداری است. هرچند ‌ به لحاظ سنتی، عمانی‌ها همچنان عاشق برندهای آلمانی و ژاپنی هستند اما هرکجا که رفتیم، نشانی از برندهای لوکس انگلیسی دیدیم!

همین امر سبب شد تا نگارنده در روز آخر سفر، سری به نمایندگی لندروور و جگوار (واقع در خیابان سلطان قابوس) زده و از نزدیک شاهد فعالیت این برندهای انگلیسی باشد. نمایندگی مذکور در فضایی چشمگیر و مدرن احداث شده که شما می‌توانید آخرین محصولات انگلیسی را در این شوروم مشاهده کنید. از جدیدترین محصولات لندروور می‌توان به RANGEROVER SPORT مدل 2024 با قیمت پایه 32 هزار ریال عمان اشاره کرد. یعنی چهار میلیارد و 500 میلیون تومان! ضمن آنکه در نمایندگی جگوار، انواع مدل‌های E-PACE و F-TYPE خودنمایی می‌کردند.

قیمت‌های کف بازار 
در طول سفر، طی چند مرحله سری به اتوگالری‌های سطح شهر زدیم تا ببینیم قیمت‌های کف بازار از چه قرار است؟ واقعیت این است که کاش نمی‌رفتیم! چرا‌که با مشاهده و مقایسه قیمت‌ها با بازار ایران حسابی سرخورده شدیم! به عنوان مثال یک دستگاه هیوندای سانتافه 6 سیلندر مدل 2016 (که متفاوت از نسخه‌های 4 سیلندر بازار ایران است)

در بازار مسقط فقط 4900 ریال قیمت دارد و این یعنی حدود 700 میلیون تومان! در شرایطی که نمونه‌های 4 سیلندر این خودرو با همین سال ساخت در بازار ایران از 5/3 تا 5 میلیارد تومان قیمت دارند. همچنین شاسی‌بلندهای فول سایز «شورولت تراورس» مدل 2023 با قیمت 22800 ریال (معادل 3 میلیارد تومان) و نمونه‌های دست‌دوم «جی‌ام‌سی» و «جبپ رانگلر» مدل 2020 به ترتیب با قیمت 18000 و 14500 ریال به فروش می‌رسیدند.

البته که اگر اهل شاسی‌بلندسواری نباشید و به خودروهای هاچ‌بک و سدان شهری راضی باشید، می‌توانید با 3900 ریال یک دستگاه سوزوکی سوییفت مدل 2019 ‌یا با 14000 ریال یک دستگاه تویوتا آوالون فول‌آپشن مدل 2019 خریداری کنید. به‌طور کلی ایجاد بازار رقابتی، عدم وجود مالیات و عوارض سنگین و همچنین حضور بدون انحصار اکثر برندهای جهانی سبب شده تا مشتریان عمانی بدون تحمل هزینه‌های اضافه به جدیدترین محصولات روز دسترسی داشته باشند.