آتش در روستای چوبی

هفت صبح| ساعت یازده و نیم شب پنجشنبه بود که آتش از یکی از مغازه‌های روستای امامزاده ابراهیم شهرستان شفت شروع شد و خیلی زود، در عرض نیم ساعت بخش بزرگی از این روستای توریستی زیارتی را در بر گرفت. احتمالا تا به امروز درباره میزان خسارت و جزئیات دیگر آتش‌سوزی شنیده‌اید. اینطور که گفته می‌شود حداقل 150 خانه، مغازه و اقامتگاه در این حادثه یا به طور کامل سوخته و یا به طرز شدیدی تخریب شده‌اند.

فرماندار شفت گفته است آتش‌سوزی از سیم کشی برق یک نانوایی تعطیل شروع شده اما برخی اهالی می‌گویند اجاق خانگی یکی از اهالی منطقه شروع کننده این فاجعه بوده است. حالا هم برای بررسی این آتش‌سوزی پرونده قضایی تشکیل شده است. از این‌ها که بگذریم دلیلی که این آتش‌سوزی تا این اندازه خسارت به بار آورد و گسترده شد، همان چیزی است که این روستا به آن معروف است و سالانه توریست‌های زیادی را به سمت خود می‌کشاند؛ خانه‌هایی از جنس چوب راش.

داستان ساخت خانه‌های چوبی روستای امامزاده ابراهیم مربوط به چند سال اخیر نیست. ماجرایش برمی‌گردد به سال‌ها پیش، زمانی که هنوز امامزاده ابراهیم توریستی نبود و مردم برای زیارت از جاده‌های کوهستانی این روستا می‌گذشتند تا به امامزاده برسند. رفت و آمد زائران به این منطقه باعث شد تا این روستا در اطراف امامزاده شکل بگیرد و همه خانه‌ها عمدتا از چوب ساخته شدند. به مرور زمان رفت و آمدها به این روستا بیشتر شد و بسیاری همین خانه‌های چوبی را به زائران برای شب ماندن اجاره می‌دادند تا جایی که امامزاده ابراهیم به خاطر همین خانه‌های چوبی، تبدیل به یکی از مقاصد توریستی استان گیلان شد. البته اسمشان را نمی‌توان خانه گذاشت. در این روستا به خانه‌هایی چهار، پنج و حداکثر شش طبقه چوبی بر‌می‌خورید که هر طبقه چند اتاقک دارد. اما بسیاری از این سوئیت‌ها با تمام سوئیت‌هایی که تا به حال دیده‌اید فرق می‌کنند.

این اتاقک‌ها از چهار طرف دیوار، در و یا پنجره ندارند و با پرده‌های رنگی یا گونی از هم جدا شده‌اند. اصلا یکی از جذابیت‌های این روستا همین است، وسعت دیدتان به طبیعت روستا بیشتر می‌شود و در فصل تابستان و بهار هوای خنک در اتاق جریان دارد. خانه‌هایی هم هستند که مثل یک سوئیت چوبی عادی در و پنجره دارند اما نسبت به اتاقک‌های بدون دیوار تازه ساخت‌تر هستند. با این حال نقطه مشترک همه آن‌ها چوب راش است. همین خصوصیت هم تا به حال پنج بار باعث آتش‌سوزی شده و به گسترش سریع آن کمک کرده است.

نمای چوبی اجباری

اولین بار خانه‌های چوبی این روستا در سال 75 آتش گرفتند و دوباره سه سال بعد یعنی در سال 78 همین اتفاق تکرار شد. چهارده سال این روستا در آرامش بود تا اینکه در سال 92، شصت باب مغازه و منزل آتش گرفت و یک نفر جان خود را از دست داد. دلیل شروع این آتش‌سوزی همین پرده‌ها و اتاقک‌های بی دیوار چوبی بودند. مثل اینکه شب آتش‌سوزی چند جوان در یکی از این اتاقک‌ها مهمان بودند و وقتی می‌خواستند بساط زغال قلیانشان را فراهم کنند، پرده‌ها آتش می‌گیرند و خیلی سریع به اتاق‌ها و مغازه‌های چوبی اطراف سرایت می‌کند. سال 96 هم دوباره به دلایل مشابه 9 مغازه و هفت خانه در آتش سوختند. خانه‌ها کاملا چوبی و فرسوده بودند و آماده سوختن.

البته تمام تقصیر بر گردن چوب‌ها نبود. رئیس شورای امامزاده ابراهیم بعد از آتش سوزی سال 96 گفت ماشین آتش‌نشانی که در اختیار آن‌ها قرار داده شده خراب بوده و حتی روشن نمی‌شده. در آتش سوزی شب پنجشنبه هم مشکلات این چنینی وجود داشت. اهالی می‌گویند به خاطر مشکلاتی که در جاده‌های منتهی به محل حادثه وجود داشته ماشین‌های آتش‌نشانی به سختی به آنجا وارد شدند و یا به اجبار آب دیسک خود را تخلیه کردند. یکی از اهالی روستا هم در مصاحبه‌ای گفته که در روستا ماشین آتش‌نشانی وجود داشته اما راننده نداشته است. همچنین ایستگاه‌های آبی اطفای حریق که در اطراف منطقه وجود داشتند، به دلیل فرسودگی و از کارافتادگی عمل نکردند.

بعد از آتش سوزی سال‌های قبل و در جریان بازسازی این روستا، بسیاری از خانه‌ها با بتن بازسازی شدند اما نمای خانه‌ها همچنان چوبی ماندند. دلیلش هم این بود که این روستا به چوبی بودنش معروف است و به هم خوردن منظره یک دست خانه‌های چوبی از جذابیت توریستی آن کم می‌کرد. بعد از آتش‌سوزی سال 92 فرماندار شفت گفت خانه‌ها می‌توانند به جای پایه چوبی با پایه بتنی ساخته شوند اما سازندگان باید برای نما از چوب استفاده کنند. در آتش‌سوزی شب پنجشنبه هم یک ساختمان بتنی و یک دیوار به طرف حرم امامزاده جلوی انتشار بیشتر آتش سوزی را گرفت و نگذاشت تمام بازار تبدیل به خاکستر شود.

شفتی‌های تالش زبان

روستای چوبی امامزاده ابراهیم در 23 کیلومتری جنوب شرقی شهر شفت قرار گرفته و از رشت 57 کیلومتر فاصله دارد. برای رسیدن به این روستا باید از شفت وارد جاده سرگوراب شوید و در میانه راه از سمت چپ وارد جاده فرعی شده تا به روستا برسید. تقریبا 90 درصد ساکنین روستای امامزاده ابراهیم تالشی صحبت می‌کنند و باقی گیلک زبان هستند. تعداد خانوارهای ساکن این روستا آنچنان زیاد نیست و اکثرا ییلاق و قشلاق می‌کنند. در فصل سرد هوا آنچنان سرد و برفی می‌شود که تقریبا 80 خانوار بیشتر در آن باقی نمی‌مانند.

در فصل‌های گرم هم تعداد خانوارهای ساکن به 500 عدد می‌رسد. اتاقک‌‌های بی در و دیوارش هم برای فصول گرم ساخته شده و سفر به این منطقه در زمستان فایده‌ای ندارد. وسط این روستا یک بازار مرکزی قرار گرفته و شغل اکثر اهالی روستا به همین منطقه محدود می‌شود. اکثرا یا به توریست‌ها خانه و اتاقک اجاره می‌دهند، یا در مغازه‌هایی که در مسیر سنگ‌فرش روستا قرار دارد مشغول به کار هستند. هر چیزی هم که فکرش را بکنید در این بازار می‌فروشند؛ از تسبیح و جانماز گرفته تا انواع صنایع دستی و غذا و محصولات تولیدی خود محلی‌ها. با این حال در حال حاضر این روستا تا حد زیادی از بین رفته و ممکن است برای تکرار این فاجعه دیگر نماهای چوبی جمع شوند و سایه لقب «روستای چوبی» از سر این روستا برداشته شود.