معجزهای در میان چرخهای مرگ

مقامات هندی این حادثه را نقض جدی پروتکلهای امنیتی در فرودگاه کابل دانستند
هفت صبح| در اقدامی که تنها میتوان آن را معجزه نامید، یک پسر ۱۳ساله اهل کندز افغانستان با پنهان شدن در محفظه چرخ هواپیمای شرکت کام ایر، سفری مرگبار از کابل به دهلی را پشت سر گذاشت و به طرز باورنکردنی زنده ماند. این ماجرا که در رسانههای بینالمللی، از جمله «هندوستان تایمز»، بازتاب گستردهای یافت، نهتنها داستان بقای یک کودک در شرایطی غیرممکن است، بلکه زنگ خطری برای امنیت فرودگاهها و نشانهای از عمق بحران انسانی در افغانستان به شمار میرود.
جزئیات حادثه: سفری در دل خطر
صبح یکشنبه، پرواز RQ-۴۴۰۱ شرکت کام ایر پس از سفری یک و نیم ساعته از کابل، در فرودگاه بینالمللی ایندیرا گاندی دهلی به زمین نشست. در جریان بازرسی معمول پس از فرود، مدیر ارشد امنیت کام ایر متوجه حضور غیرمنتظره یک پسر در نزدیکی محفظه چرخ عقب هواپیما شد.
این پسر که در شرایطی نامناسب اما زنده از محفظه خارج شده بود، به مرکز کنترل عملیات امنیتی فرودگاه منتقل شد. در بازرسیهای اولیه، یک اسپیکر قرمز کوچک که متعلق به او بود، کشف شد؛ شیئی که شاید تنها همراه او در این سفر خطرناک بود.
این پسر در بازجوییها فاش کرد که قصد داشته به ایران سفر کند اما به دلیل ناآشنایی یا شاید اضطراب و شتابزدگی، به اشتباه سوار پروازی به مقصد دهلی شده بود. او توضیح داد که مخفیانه وارد فرودگاه بینالمللی حامد کرزی در کابل شده و خود را در محفظه چرخ عقب هواپیما پنهان کرده بود.
این محفظهها که در ارتفاع ۳۰ تا ۴۰ پایی با دمای منفی ۵۰ درجه سانتیگراد و کمبود شدید اکسیژن مواجهاند، به ندرت مکانی برای بقا هستند. بر اساس گزارشهای هوانوردی، تنها ۲۳درصد از افرادی که در چنین شرایطی پنهان میشوند، زنده میمانند. این آمار، شگفتی زنده ماندن این پسر را دوچندان میکند.
نقض امنیتی یا فریاد ناامیدی؟
مقامات هندی این حادثه را نقض جدی پروتکلهای امنیتی در فرودگاه کابل دانستند. محفظههای چرخ هواپیماها که به طور معمول برای بازرسیهای امنیتی غیرقابل دسترس فرض میشوند، در این مورد به سادگی توسط یک کودک ۱۳ ساله نقض شده بود. این موضوع پرسشهای جدی درباره امنیت فرودگاه کابل و کارایی سیستمهای نظارتی آن مطرح کرد.
برخی کارشناسان معتقدند که این حادثه نتیجه سهلانگاری در بازرسیهای پیش از پرواز است، در حالی که دیگران آن را نشانهای از وضعیت بحرانی و ناامیدی عمیق در میان جوانان افغانستان میدانند. افغانستان در سالهای اخیر با چالشهای عمیقی مواجه بوده است.
خروج نیروهای آمریکایی در اوت ۲۰۲۱ و تسلط دوباره طالبان بر این کشور، موجی از ناامیدی، فقر و ناامنی را به همراه داشت. بسیاری از خانوادهها، بهویژه در مناطق محروم مانند کندز، با فقدان فرصتهای شغلی، آموزشی و چشمانداز روشن برای آینده روبهرو هستند. این شرایط، بهویژه برای نسل جوان، انگیزهای برای فرار به هر قیمتی ایجاد کرده است، حتی اگر به معنای به خطر انداختن جانشان باشد.
یادآوری یک تراژدی: تصاویر ماندگار اوت ۲۰۲۱
این حادثه بیاختیار ذهنها را به سوی تصاویر دلخراش اوت ۲۰۲۱ میبرد، زمانی که نیروهای آمریکایی در حال خروج از کابل بودند. در آن روزها، فرودگاه بینالمللی کابل شاهد صحنههای بیسابقهای بود: صدها نفر در تلاش برای فرار از کشور، به بدنه و چرخهای هواپیمای C-۱۷ نیروی هوایی آمریکا آویزان شدند.
تصاویر ویدئویی از افرادی که حین پرواز از هواپیما سقوط کردند، به سرعت در سراسر جهان منتشر شد و به نمادی از بحران انسانی در افغانستان تبدیل شد. دستکم دو نفر در آن روز جان خود را از دست دادند و این تصاویر همچنان بهعنوان یکی از دردناکترین لحظات تاریخ معاصر افغانستان در اذهان باقی مانده است.