واکسن در محاصره دروغ | بازگشت سرخک به آمریکا
بیش از ۱۴ میلیون کودک در سال ۲۰۲۴ از دریافت واکسن محروم ماندند
هفت صبح| بحرانی که با افزایش بیماری‌هایی چون سرخک و سیاه‌سرفه و بیماری‌های قرن بیستم و همچنین گسترش اطلاعات نادرست، سلامت جهانی را به خطر انداخته است. بر اساس گزارش مشترک یونیسف و سازمان جهانی بهداشت، در سال گذشته ۱۴.۵ میلیون کودک در جهان حتی یک دوز واکسن هم دریافت نکردند؛ آماری هشداردهنده که پیامد مستقیم کاهش بودجه‌های بین‌المللی سلامت و طغیان اطلاعات جعلی درباره واکسن‌ها در فضای مجازی است. در اروپا و آسیای مرکزی، پوشش واکسیناسیون یا راکد مانده یا کاهش یافته است، وضعیتی که می‌تواند به بازگشت بیماری‌های فراموش‌شده منجر شود.
آمارهایی که ما را به عقب برمی‌گردانند
در اروپا، موارد سیاه‌سرفه در سال ۲۰۲۴ سه برابر شده و به ۳۰۰ هزار نفر رسیده؛ ابتلا به سرخک نیز دو برابر شده و از ۱۲۵ هزار نفر گذشته است. این‌ها بیماری‌هایی‌اند که تصور می‌کردیم مهار شده‌اند، اما اکنون به‌دلیل کاهش واکسیناسیون بازگشته‌اند. یونیسف ۹ کشور را به‌عنوان کانون‌های اصلی این بحران معرفی کرده: نیجریه، هند، سودان، کنگو، اتیوپی، اندونزی، یمن، افغانستان و آنگولا که بیش از نیمی از کودکان واکسینه‌نشده جهان در آنها زندگی می‌کنند.
بازگشت سرخک به آمریکا
در ایالات متحده، ۲۵ سال پس از اعلام ریشه‌کنی سرخک توسط سازمان جهانی بهداشت، این بیماری بازگشته و در سال ۲۰۲۵ بیش از ۱۲۸۰ نفر را مبتلا کرده است. علت؟ نه فقدان امکانات پزشکی، بلکه بحران اعتماد عمومی. هرچند واکسن‌ها سالانه جان ۳.۵ تا ۵ میلیون نفر را نجات می‌دهند اما فضای مشوش رسانه‌ای و افزایش روایت‌های توطئه‌محور، این دستاورد را زیر سؤال برده است.
چهره‌هایی که آتش بی‌اعتمادی را شعله‌ور کردند
یکی از عوامل بحران فعلی، ظهور چهره‌هایی مانند رابرت اف. کندی جونیور است که با روایت‌های ضدعلمی و سیاسی‌شده، اعتماد عمومی به واکسن‌ها را تضعیف کرده‌اند. او و چهره‌های مشابه، به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی، تئوری‌هایی چون «واکسن موجب اوتیسم می‌شود» یا «ابزار کنترل جمعیت است» را ترویج داده‌اند. این تبلیغات، گرچه اغلب در کشورهای توسعه‌یافته منتشر می‌شوند اما قربانیان اصلی آن کودکان در کشورهای فقیرند که حالا با کاهش شدید بودجه‌ها، به واکسن‌های پایه نیز دسترسی ندارند.
بازی مرگ و بی‌اعتمادی
در نبود واکسن، بیماری‌هایی ساده می‌توانند کودکان را به کام مرگ ببرند. در این شرایط، هرچه واکنش جهانی کندتر و بی‌برنامه‌تر باشد، دامنه فاجعه گسترده‌تر می‌شود. بخش بزرگی از این بحران، نه ناشی از کمبود فناوری، بلکه ناشی از کمبود اعتماد، آموزش عمومی و اراده سیاسی برای مقابله با اطلاعات غلط است.
