حمله به ایران، بحران قانونی و اخلاقی برای آمریکا
اقدام دونالد ترامپ در حمله غیرقانونی به تأسیسات هسته‌ای ایران با خشم گسترده سیاسی و رسانه‌ای در آمریکا مواجه شد
هفت صبح| در روزهای پایانی ژوئن ۲۰۲۵، جهان شاهد چرخشی ناگهانی و خطرناک در سیاست خارجی آمریکا بود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، که پیش‌تر از مهلت دو هفته‌ای برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک با ایران سخن گفته بود، در بامداد ۲۱ ژوئن (اول تیر) با پستی غیرمنتظره در شبکه اجتماعی تروث سوشال، از حملات هوایی به سه تأسیسات هسته‌ای ایران در نطنز، فردو و اصفهان خبر داد.
به گزارش سی‌ان‌ان، این حملات با بمب‌های عظیم‌الجثه سنگرشکن معروف به «بونکر باستر»، انجام شد و جهان را در بهت و حیرت فرو برد. ترامپ پیش‌تر، پس از بازگشت از باشگاه گلف خود در نیوجرسی، نشستی با شورای امنیت ملی در کاخ سفید برگزار کرده بود تا به ادعای مقامات، گزینه‌های دیپلماتیک را بررسی کند. کاخ سفید تأکید داشت که خط قرمز آمریکا، توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران است، خواسته‌ای که تهران بارها و به طور قاطع آن را غیرقابل‌قبول خوانده بود.
اما این نمایش دروغین دیپلماتیک آقای قمارباز به‌سرعت رنگ باخت. پست تروث سوشال ترامپ، نه‌تنها با واقعیت‌های دیپلماتیک همخوانی نداشت، بلکه فریبی برای گمراه کردن افکار عمومی و متحدان آمریکا به نظر می‌رسید. ند پرایس، سخنگوی سابق وزارت خارجه در دولت جو بایدن، دروغ‌های گمراه‌کننده ترامپ را ضمن تقبیح آن، فریبی برای القاء آرامش کاذب به ایران خواند و افزود: «ترامپ مردم آمریکا و متحدانمان را گمراه کرد.»
خشم گسترده مخالفان سیاسی در آمریکا
حمله غیرقانونی آمریکا با فرمان ترامپ به ایران موجی از خشم و انتقاد را در میان چهره‌های سیاسی این کشور، از دموکرات‌های پیشرو تا برخی جمهوری‌خواهان محافظه‌کار، برانگیخت. الکساندریا اوکاسیو-کورتز، نماینده برجسته و ترقی‌خواه دموکرات، این اقدام را «نقض فاحش قانون اساسی» خواند و خواستار استیضاح ترامپ شد و گفت: «او شتاب‌زده خطر جنگی را به جان خریده که نسل‌ها را گرفتار خواهد کرد.»
حکیم جفریز، رهبر دموکرات‌های مجلس نمایندگان، تأکید کرد که «ترامپ مسئولیت کامل عواقب این فاجعه را بر عهده دارد» و او را به فریب افکار عمومی متهم کرد. سناتور کریس مورفی، که در نشست‌های توجیهی دولت درباره ایران حضور داشت، به صراحت گفت: «ترامپ درباره ایران دروغ می‌گوید.» او افزود: «ایران هیچ تهدید فوری برای آمریکا نداشت و به ساخت سلاح هسته‌ای نزدیک نبود و مذاکراتی که اسرائیل آن را تخریب کرد، شانس موفقیت داشت.» ایلهان عمر، نماینده مسلمان و دموکرات، این حمله را «تشدید خطرناک درگیری‌ها» خواند و خواستار توقف «جنون جنگ‌طلبی» شد.
رشیده طلیب، نماینده مسلمان و فلسطینی‌تبار کنگره نیز با اشاره به «اعتیاد آمریکا به جنگ»، از همکارانش خواست با حمایت از قطعنامه اختیارات جنگی، جلوی اقدامات بیشتر ترامپ را بگیرند. برنی سندرز، سناتور مستقل، در یک گردهمایی در اوکلاهما، حملات را «به‌شدت غیرقانونی» خواند و تأکید کرد: «تنها کنگره می‌تواند مجوز ورود به جنگ را صادر کند نه دونالد ترامپ.»
چاک شومر، رهبر اقلیت سنا، نیز خواستار اجرای قانون اختیارات جنگی شد و گفت: «هیچ رئیس‌جمهوری حق ندارد با تهدیدات نسنجیده، ملت را به جنگی بدون استراتژی بکشاند.» رو خانا، نماینده دموکرات، با اشاره به لایحه مشترکش با توماس مسی مبنی بر ممنوعیت ورود به جنگ بدون مجوز کنگره، خواستار بازگشت فوری به واشنگتن برای رأی‌گیری این لایحه شد.
جیم مک‌گاورن، دیگر نماینده دموکرات، نیز این اقدام را «دیوانگی محض» خواند و از کنگره خواست جلوی آن را بگیرد. نورما تورس، نماینده کنگره، با ابراز نگرانی برای جان سربازان آمریکایی، گفت: «ترامپ به‌طور غیرقانونی جان نیروهای ما و خانواده‌هایمان را به خطر انداخت.» بانی کولمن، نماینده دیگر، این حمله را «تجاوزی بی‌پروا» به تحریک نتانیاهو خواند و افزود: «سربازان ما ابزار چانه‌زنی سیاسی نیستند.»
در میان جمهوری‌خواهان نیز صداهای مخالف بلند شد. مارجوری تیلور گرین، نماینده محافظه‌کار و از یاران نزدیک ترامپ، با انتقاد از دخالت آمریکا در جنگ اسرائیل و ایران، گفت: «این جنگ ما نیست. اسرائیل خود آغازگر بود.» توماس مسی، نماینده لیبرتارین، حملات را «غیرقانونی» خواند و هریسون اسمیت، فعال رسانه‌ای محافظه‌کار، با ابراز ناامیدی نوشت: «به ما خیانت شده.
فکر می‌کردم عقل ترامپ بیشتر از این کار کند.» حتی تد کروز، که از حملات حمایت کرد، با فشار هم‌حزبی‌هایش برای محدود کردن اختیارات جنگی مواجه شد. این گستردگی مخالفت‌ها، از چپ‌گرایان تا راست‌گرایان، نشان‌دهنده عمق بحران سیاسی ناشی از تصمیم شتاب‌زده و غیرقانونی ترامپ علیه ایران است.
واکنش رسانه‌ها و چهره‌های عمومی آمریکا
رسانه‌های برجسته و چهره‌های عمومی آمریکا نیز به شدت به این اقدام واکنش نشان دادند. نیویورک تایمز نوشت: «ترامپ ارتش آمریکا را به رویارویی آشکار با ایران کشاند، چیزی که از زمان جیمی کارتر روسای جمهور از آن اجتناب کرده بودند.» کریس هیز، مجری ام‌اس‌ان‌بی‌سی، حملات را «به طور کلی غیرقانونی» خواند، و جاد لگام، سردبیر سابق تینک‌پراگرس، آن را «ورود به جنگی غیرضروری» توصیف کرد.
سنک اویگور، مدیر شبکه تی‌وای‌تی، با خشم نوشت: «لعنت به ترامپ! کسی که جنگ را شروع می‌کند، ضدجنگ نیست.» مهدی حسن، سردبیر زتئو و مجری سرشناس آمریکایی، این حملات را «جنایت جنگی» و نقض منشور سازمان ملل و معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای دانست و گفت: «ایران قربانی است. اسرائیل آغازگر این جنگ بود.»
باسم یوسف، کمدین مشهور، با طنزی گزنده پیشنهاد کرد که ایران به جای آمریکا، اسرائیل را هدف قرار دهد، زیرا «جان یک اسرائیلی برای آمریکا مهم‌تر از سرباز آمریکایی است.» تامی ویتور، از پادکست محبوب و مشهور «سیو آمریکا»، نیز گفت: «ترامپ به خاطر نفرتش از اوباما، ما را به جنگ با ایران کشاند.»
در گردهمایی برنی سندرز در اوکلاهما، هنگامی که خبر حملات اعلام شد، جمعیت شعار «نه به جنگ‌های بیشتر» سر دادند و به طور یکصدا ترامپ را به خاطر این اقدام مذبوحانه هو کردند، نشانه‌ای از خشم عمومی نسبت به این جنگ‌طلبی.
قانونی یا غیرقانونی؟
از منظر حقوقی، حمله ترامپ به ایران بدون مجوز کنگره، نقض آشکار ماده اول قانون اساسی و قانون اختیارات جنگی ۱۹۷۳ است. این قانون رئیس‌جمهور را ملزم می‌کند که ظرف ۴۸ ساعت کنگره را از اقدامات نظامی آگاه کند و ظرف ۶۰ روز مجوز دریافت کند.
آخرین مجوز کنگره برای استفاده از نیروی نظامی به سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ بازمی‌گردد و هیچ ربطی به ایران ندارد. دموکرات‌هایی مانند اوکاسیو-کورتز، جفریز و شومر این حمله را «غیرقانونی» خواندند و خواستار پاسخگویی کاخ سفید شدند. سناتور تیم کین نیز برای محدود کردن اختیارات جنگی رئیس‌جمهور تلاش می‌کند. حتی برخی جمهوری‌خواهان، مانند توماس مسی، با این نظر هم‌رأی‌اند.
از نظر قانونی، نقض اختیارات جنگی می‌تواند مبنای استیضاح باشد، اما با توجه به حمایت اکثریت جمهوری‌خواهان، مانند مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا که از یاران سرسپرده ترامپ به شما می‌رود و این حملات را «ضروری» خواند، این امر بعید است.
جانسون مدعی شد که «خطر قریب‌الوقوع» نیازی به مجوز کنگره نداشت، ادعایی که با اظهارات کریس مورفی و منابع اطلاعاتی در تضاد است و تاکنون هیچ مدرکی دال بر اینکه ایران قصد ساخت سلاح هسته‌ای را داشته وجود ندارد. البته باید به این نکته هم اشاده کرد که طبق قانون، کنگره می‌تواند به‌طور قانونی عملیات نظامی را متوقف کند.
فاجعه‌ای در خدمت اسرائیل
حمله غیرقانونی دونالد ترامپ به تأسیسات هسته‌ای ایران، خیانتی به وعده‌های دروغین و مزورانه صلح‌طلبانه‌اش و نقض قوانین آمریکا و بین‌المللی بود. این اقدام، که به تحریک اسرائیل و بدون توجیه استراتژیک انجام شد، خطر جنگی تمام‌عیار را در خاورمیانه افزایش داده است.
ایران، امضاکننده ان‌پی‌تی و قربانی این جنگ‌طلبی است. در مقابل، اسرائیل، با زرادخانه هسته‌ای و امتناع از بازرسی‌های بین‌المللی، بار دیگر آمریکا را به جنگی نیابتی کشاند. فارغ از آنچه در محدوده سیاست داخلی آمریکا رخ خواهد داد، ایران پاسخ این تجاوز را خواهد داد.
