لوزان؛ پایتخت پنهان نفت | نقش این شهر در آینده نفت
درباره لوزان، شهر آرام سوئیس که مقر تصمیم‌گیری‌های بزرگ نفتی جهان و مرکز معاملات پنهان و تاثیرگذار بر اقتصاد جهانی است
هفت صبح| برای خیلی‌ها، لوزان فقط یک شهر توریستی در نقشه اروپاست؛ شهری با پنیرهای خوشمزه، دوچرخه‌سواران بی‌صدا و کتابخانه‌هایی آرام. اما برای مدیران صنعت نفت، این شهر همان‌جایی‌ست که آرامش ظاهری‌اش بستری برای پیچیده‌ترین تصمیم‌های اقتصادی قرن بیست‌ویکم است. تصمیم‌هایی که شاید قیمت بنزین استانبول را بالا ببرد، یا واردات نفت چین را متحول کند؛ این تصمیم‌ها پشت میزهایی گرفته می‌شود که غذایشان با طلای خوراکی تزیین شده، اما نتیجه‌اش بر سفره میلیون‌ها نفر فقیر و غنی در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد.
در نگاه اول لوزان شهری‌ست برای عاشقان طبیعت، تاریخ و نظم. جایی میان کوه‌های پوشیده از برف و آینه آرام دریاچه ژنو؛ که بیش از آن‌که مرکز تصمیم‌گیری‌های نفتی جهان باشد، شبیه یک تابلوی نقاشی‌ست. اما درست همین‌جا، در ساختمان‌های سنگی با پنجره‌های چوبی و رستوران‌هایی با ستاره‌های میشلن، میلیاردهای نفتی درباره سرنوشت انرژی جهان تصمیم می‌گیرند. لوزان برای خیلی‌ها فقط شهری‌ست با خیابان‌های تمیز، پنیرهای خوش‌طعم و قطارهای دقیق. اما برای صنعت نفت، این شهر چیزی شبیه پناهگاه استراتژیک است؛ محلی که در آن ثروت، سکوت و سیاست با هم آمیخته می‌شوند.
ویتال و دوستان؛ ناپیدا اما همه‌جا حاضر
دفتر مرکزی شرکت نفتی «Vitol» که بزرگ‌ترین معامله‌گر مستقل نفت جهان است، درست در لوزان واقع شده؛ شرکتی با درآمد سالانه بیشتر از تولید ناخالص داخلی بسیاری از کشورها. این دفتر سنگی ساده، مثل خانه‌ای در یک قصه خیابانی معمولی‌ست، بی‌هیچ علامت یا آگهی. اما در دل آن، معاملات چندمیلیارد دلاری انجام می‌شود که آینده نفت، گاز، بنزین و حتی خورشید را تغییر می‌دهد.
در یک دهه گذشته، بازار نفت با تغییرات عظیمی مواجه بوده: از سقوط قیمت نفت در سال ۲۰۱۵ تا اوج‌گیری دوباره در بحران اوکراین، از ظهور جدی‌تر نفت شیل آمریکا تا فشارهای جهانی برای کنار گذاشتن سوخت‌های فسیلی. هر کدام از این رخدادها رد پای پنهانی در نشست‌های داخلی همین ساختمان در لوزان دارند.
شام‌هایی که نقشه بازار را می‌کشند
در لوزان، جلسات مهم اغلب در رستوران‌ها برگزار می‌شود، نه در اتاق‌های رسمی. برای مثال، رستوران معروف La Table du Lausanne Palace با چشم‌اندازی بی‌نظیر دریاچه و غذاهایی چون استیک واگیو با سس ترافل و ماهی کاد سرخ‌شده با سس کاپری، میزبان دیدارهایی است که شاید نتیجه‌اش تغییر یک قرارداد نفتی در خاورمیانه یا آفریقا باشد.
در این شهر، «نوشیدنی‌های ممنوعه»ای که به سبک شرقی‌ها جایگزین شده‌اند، مانند شربت‌های انگور قرمز تخمیر نشده یا دمنوش‌های مخصوص کوهستان آلپ، به سبک خاصی سرو می‌شوند و بخش مهمی از این نشست‌های شامگاهی‌اند. بر سر همین میزهاست که تصمیم گرفته می‌شود بشکه‌های نفت به کدام بندر بروند، قیمت پایه در معاملات آسیایی چقدر باشد یا چگونه با رقبای سعودی یا آمریکایی رقابت کنند.
پیاده‌روی‌هایی در امتداد تصمیم
اما جلسه‌ها همیشه پشت میز برگزار نمی‌شوند. بسیاری از لحظه‌های کلیدی در پیاده‌روی‌های دو نفره در امتداد دریاچه ژنو شکل می‌گیرند. در مسیر Quai d’Ouchy، کنار صدای اردک‌ها و سکوت کوه، دو مرد در کت‌های پشمی بلند با کفش‌های دست‌دوز، درباره سهمیه‌های صادرات نفت ایران یا بازار جدیدی در هند حرف می‌زنند. در لوزان، تصمیم‌ها گاهی روی نیمکت‌های چوبی گرفته می‌شود؛ نیمکت‌هایی که در طول روز میزبان عاشقان طبیعت‌اند و شب‌ها شاهد بحث‌های میلیاردی.
فرود، هتل، معامله
ورود به لوزان آسان و بی‌صداست. فرودگاه ژنو که تنها ۴۵ دقیقه با قطار تا مرکز لوزان فاصله دارد، میزبان پروازهای خصوصی و جت‌های شخصی بسیاری از رؤسای شرکت‌های نفتی دنیاست. اغلب آنها در هتل افسانه‌ای Beau-Rivage Palace اقامت دارند؛ جایی که اتاق‌هایش با پنجره‌های بزرگ به دریاچه مشرف‌اند و راه‌پله‌هایش طنین آرام سالنی بزرگ را تداعی می‌کند که پیش از این میزبان المپیکی‌ها بوده‌است.در طبقه پنجم این هتل، اتاقی هست که برخی آن را «اتاق تصمیم» می‌نامند. جایی که طبق شایعات، در آن قراردادهای ده‌ها میلیارد دلاری امضا شده‌اند؛ از مشارکت در میادین نفتی خلیج فارس گرفته تا خرید نفت آفریقایی.
در میان این دفترها، یک ساختمان ساده اما نمادین دیگر نیز دیده می‌شود. دفتر شرکت نیکو اینترنشنال، بازوی فرامرزی شرکت ملی نفت ایران. در یکی از کوچه‌های آرام نزدیک دریاچه، ساختمانی با پرده‌های سپید و گیاهان شمشاد در بالکن، میزبان کارمندانی‌ست که روز خود را با نسیم خنک ژنو آغاز می‌کنند. آنها شاید پشت میزهای ساده بنشینند، اما نقش‌شان در نقشه انرژی ایران و ارتباط با بازارهای اروپا کلیدی‌ست. صبحانه‌ای که فرض می‌کنیم با پنیر محلی و چای ایرانی باشد، آغاز روزی‌ست که ممکن است به یک تفاهم نفتی مهم ختم شود.
شهری با غذای لوکس، اما هوای انسانی
یکی از دلایلی که لوزان را به مقصد محبوب مدیران نفتی بدل کرده، ترکیب هوای پاک، غذای عالی و آرامش ذهنی است. در رستوران‌های لاکچری آن، غذاهایی مثل «ریبای گاو آلپی» با سس زرشک کوهی یا «مرغ پرورشی با قارچ سفید وحشی» سرو می‌شود که کمتر جای دیگری در دنیا می‌توان مشابهش را یافت. اما برخلاف دبی یا نیویورک، لوزان فاقد تجملات پررنگ است. اینجا پول، در سکوت خرج می‌شود؛ مثل گفت‌وگویی آهسته در شب‌هنگام کنار شمع. در عین حال، قیمت غذا در رستوران‌های لوکس بین ۱۲۰ تا ۳۰۰ فرانک سوئیس برای هر نفر است و اجاره دفاتر در مناطق تجاری حدود ۵۰۰ فرانک در متر مربع در سال برآورد می‌شود.
نقش لوزان در آینده نفت
در جهانی که به‌سمت انرژی‌های پاک در حرکت است، لوزان می‌کوشد خود را از عنوان پایتخت غیررسمی نفت، به مکانی برای بازاندیشی در سیاست‌های انرژی معرفی کند. در چند سال گذشته، شرکت‌هایی مثل Gunvor و Trafigura نیز بخشی از دفاتر و نیروهای خود را به این شهر منتقل کرده‌اند.نشست‌های پنهانی درباره سرمایه‌گذاری در هیدروژن سبز، انتقال تکنولوژی کربن‌گیری از هوا یا عرضه نفت بدون سوخت فسیلی، در اتاق‌های کنفرانس کوچک هتل‌هایی در خیابان Rue du Grand-Chêne یا Avenue d’Ouchy برگزار می‌شود.
