قیمت نان فانتزی ۵۰ درصد افزایش یافت؛ سهمیه‌بندی نادرست آرد علت گرانی نان فانتزی
قیمت نان فانتزی تا سقف ۵۰ درصد افزایش یافته است. دلیل اصلی افزایش قیمت‌ها این است که به واحدهای تولیدی نان فانتزی سهمیه آرد تعلق نمی‌گیرد.
به گزارش هفت صبح افزایش قابل توجه قیمت نان فانتزی در دو ماه گذشته، بار دیگر نگاه‌ها را به سمت وضعیت نابه‌سامان این صنف معطوف کرده است. در شرایطی که تولیدکنندگان نان فانتزی با فشار روزافزون هزینه‌ها مواجه‌اند، ناترازی در نظام تأمین آرد، نبود حمایت‌های مؤثر و رشد قیمت مواد اولیه باعث شده که فعالیت در این صنف دیگر توجیه اقتصادی نداشته باشد.
همزمان با این شرایط، موجی از اعتراض‌ها در میان نانوایان سنتی شکل گرفته است. در ۲۷ اردیبهشت، نانواها در شهرهای مختلف ازجمله اصفهان، اهواز، بیرجند، کرمانشاه، قم، شاهین‌شهر و مشهد دست به اعتصاب زدند و خواستار رسیدگی به وضعیت صنفی خود شدند.
این اعتراض‌ها در روزهای بعد ادامه پیدا کرد و در ۳۱ اردیبهشت، نانوایان فانتزی یزد هم به آن پیوستند. مجموعه این تحولات، از بحرانی حکایت دارد که اگر چاره‌جویی فوری برای آن صورت نگیرد، می‌تواند به رکود و تعطیلی گسترده در یکی از حلقه‌های مهم تأمین غذایی مردم منجر شود.
بررسی بازار نان فانتزی نشان می‌دهد که قیمت یک بسته نان باگت که در اسفند ۱۴۰۳ معادل ۱۹ هزار تومان بود، در خرداد ۱۴۰۴ به ۲۹ هزار تومان رسید و اکنون به ۳۵ هزار تومان افزایش یافته است.
قیمت نان فانتزی باید تا ۱۰۰ درصد افزایش می‌یافت
محمد‌جواد کرمی، رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی (حجیم و نیمه‌حجیم) درباره علت افزایش قیمت نان‌های فانتزی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: علت اصلی افزایش قیمت نان فانتزی، رشد نرخ آرد است. با وجود افزایش ۵۰ درصدی قیمت نان فانتزی، این نرخ هنوز واقعی نیست؛ چراکه اگر قرار بود نان فانتزی با نرخ واقعی عرضه شود، باید قیمت‌ها تا ۱۰۰ درصد افزایش می‌یافت.
قیمت هر کیسه آرد به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسید
این فعال صنفی درباره تغییرات نرخ آرد در یک سال اخیر گفت: قیمت آرد سال گذشته ۵۰ هزار تومان بود که ابتدا به ۶۰۰ هزار تومان و سپس به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان به ازای هر کیسه رسید.
او افزود: در واقع، طی یک سال گذشته قیمت نان در دو مرحله افزایش پیدا کرد و با وجود پیگیری‌های انجام‌شده، هنوز پاسخی از سوی مسئولان دریافت نشده است.
رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی با اشاره آزاد بودن آرد واحدهای تولیدی نان فانتزی عنوان کرد: به ماکارونی آرد نیمه سهمیه‌ای تعلق می‌گیرد، اما آرد واحدهای تولیدی نان فانتزی به صورت آزاد تأمین می‌شود و به همین دلیل، نان فانتزی شامل قیمت‌گذاری نمی‌شود.
امکان رقابت در بازار از بین رفته است
کرمی درباره اختلاف میزان سهمیه آرد واحدهای تولیدی تصریح کرد: برای مثال، در حال حاضر آرد مورد نیاز واحدهای نان سنتی با نرخ ۶۰ هزار تومان به ازای هر کیسه تأمین می‌شود. اختلاف در میزان تخصیص سهمیه آرد بین نان سنتی و نان فانتزی باعث برهم خوردن رقابت در بازار شده است.
او گفت: از سوی دیگر، آرد واحدهای تولیدی ماکارونی هم به ازای هر کیسه حدود یک میلیون تومان عرضه می‌شود. به دلیل این شرایط، امکان رقابت بین این صنوف سلب شده است.
فعالیت در صنف نان فانتزی صرفه اقتصادی ندارد
رئیس اتحادیه نان فانتزی با اشاره به وضعیت فعالیت این صنف عنوان کرد: به دلیل شرایط ایجاد شده، ریزش قابل توجهی در این صنف اتفاق افتاده و فعالیت واحدهای تولیدی نان فانتزی صرفه اقتصادی ندارد. این وضعیت فشار مضاعفی به فعالان این حوزه وارد کرده است.
اختلاف نرخ آرد چه پیامدهایی به دنبال دارد؟
کرمی درباره پیامد اختلاف سهمیه آرد واحدهای نان سنتی و فانتزی عنوان کرد: این اختلاف نرخ باعث افزایش قاچاق در این حوزه شده است. در چنین شرایطی، آرد سهمیه‌ای به‌جای استفاده برای پخت نان، به واحدهای تولیدی نان فانتزی فروخته می‌شود.
او تأکید کرد که این اختلاف‌ها تأثیر منفی بر صنف تولید نان فانتزی گذاشته است، اما مسئولان همچنان به شرایط موجود توجهی ندارند.
این فعال صنفی در پاسخ به این پرسش که در صورت تداوم بحران فعلی، چه سناریوهایی برای آینده بازار نان فانتزی می‌توان متصور بود؟ گفت: علاوه بر مشکل افزایش قیمت آرد، واحدهای تولیدی با مشکلاتی نظیر افزایش قیمت روغن، شکر، بحران ناترازی انرژی و … هم دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در صورت ادامه این وضعیت، امکان فعالیت برای فعالان این صنف وجود ندارد.
برای خرید موتور برق تسهیلات لازم است
کرمی با اشاره به وضعیت ناترازی انرژی در واحدهای تولید نان فانتزی تشریح کرد: با توجه به اینکه برق واحدهای تولیدی نان فانتزی، سه‌فاز است، پیشنهاد شده تا این واحدها از موتور برق سه‌فاز استفاده کنند.
او اضافه کرد: یک واحد تولیدی نان فانتزی باید برای خریدن موتور برق سه‌فاز باید بیش از ۵۰۰ میلیون تومان هزینه کند. با این حال بسیاری از واحدهای تولیدی توان خرید موتور برق را ندارند. از طرفی تسهیلاتی هم برای خرید موتور برق از سوی دولت در نظر گرفته نشده است.
راهکار اصلی برون‌رفت از این بحران چیست؟
کرمی برای رفع مشکلات این صنف پیشنهاد داد: با توجه به این وضعیت، یا باید قیمت آرد یکسان‌سازی شود یا به واحدهای تولیدی نان فانتزی هم سهمیه تعلق گیرد. با این تصمیم‌ها، این صنف در مدار ورشکستگی قرار می‌گیرد و امید است مشکلات این صنف برطرف شود.
بر اساس این گزارش، بحران فعلی صنف نان فانتزی، نشان‌دهنده شکاف عمیق و نابرابری در نظام توزیع یارانه‌ها و سیاست‌گذاری‌های حمایتی در بازار آرد است. در حالی که واحدهای تولیدی نان سنتی از سهمیه آرد یارانه‌ای بهره‌مند هستند و این حمایت نسبی تا حدودی هزینه‌های تولید این صنف را پوشش می‌دهد، اما واحدهای تولیدی نان فانتزی به‌دلیل تأمین آرد آزاد و گرانی شدید مواد اولیه، در شرایطی نامساعد و غیررقابتی قرار گرفته‌اند.
ادامه روند فعلی می‌تواند به تضعیف هر دو بخش نان سنتی و فانتزی منجر شود؛ زیرا وقتی نان فانتزی توان رقابت نداشته باشد، نه‌تنها کیفیت و تنوع محصولات کاهش می‌یابد، بلکه نان سنتی هم به واسطه قاچاق آرد و نوسان قیمتی با چالش‌های جدی مواجه می‌شود.
برای جلوگیری از این بحران، لازم است دولت به جای ادامه سیاست‌های نابرابر، سهمیه آرد نان فانتزی را به گونه‌ای تنظیم کند که این صنف امکان فعالیت پایدار و رقابت منصفانه داشته باشد. علاوه بر این، حمایت مالی و فنی برای کاهش هزینه‌های انرژی و سایر نهاده‌ها باید در دستور کار قرار گیرد تا بهبود وضعیت تولید نان به سود مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تمام شود. در غیر این صورت، ادامه این شرایط نه‌تنها به ضرر واحدهای تولیدی نان فانتزی بلکه به زیان کل صنعت نان و مصرف‌کنندگان است.
