بازگشت حباب سیاسی به بازار طلا
ابهام در تداوم مذاکرات، بازار طلا را به روند افزایشی بازگرداند
هفت صبح، اعظم پویان | در روزهایی که فضای سیاسی کشور بار دیگر در هاله‌ای از ابهام فرو رفته و مذاکرات کلیدی در حوزه سیاست خارجی با کندی یا توقف مواجه شده، بازارهای مالی کشور، به شکل متفاوتی واکنش نشان داده‌اند. شاخص کل بورس تهران با کاهش ۱.۹۸ درصدی به ۳.۱۱۶.۸۰۷ واحد عقب‌نشینی کرد و از سطح حمایتی خود فاصله گرفت. در همین حال، بازار جهانی طلا نیز تقریبا بدون تغییر یا با کاهش بسیار اندکی در محدوده ۳۲۴۰.۸۸ دلار برای هر اونس باقی ماند.
با وجود افت در هر دو بازار بورس و انس جهانی طلا، بازار داخلی طلا روندی خلاف جهت در پیش گرفت. بهای هر مثقال طلا با جهشی ۵.۴۹ درصدی به ۲۹۳.۶۱۰.۰۰۰ ریال رسید که این افزایش، در نبود محرک‌های بنیادی، نشان‌دهنده ورود یک عامل روانی یا سیاسی به معادله قیمت‌گذاری است.
حباب سیاسی چگونه شکل گرفت؟
بازار طلا در ایران، همواره آینه‌ای از انتظارات تورمی، سیاسی و ارزی بوده است. در شرایطی که سیگنال‌های سیاسی مبهم یا منفی می‌شوند -چه در قالب اظهارات ضدونقیض درباره مذاکرات، چه در قالب تنش‌های منطقه‌ای- بازارها به سرعت واکنش نشان می‌دهند. جهش قیمت طلا در داخل، به‌رغم افت انس جهانی، نشان‌دهنده بازگشت حباب سیاسی به بازار است؛ حالتی که طی آن، قیمت‌ها از مسیر عوامل اقتصادی خارج شده و با ترس یا گمانه‌زنی‌های سیاسی بالا می‌روند.
سرمایه‌گریزی از بورس، پناه به طلا
روند کاهشی شاخص بورس تهران نیز در همین چارچوب قابل تحلیل است. در روزهایی که بازار نیازمند حمایت روانی و اعتماد به سیاست‌گذاران است، نبود چشم‌انداز روشن از توافقات خارجی یا چشم‌انداز اقتصادی، به فرار سرمایه از دارایی‌های ریسک‌پذیر به سمت دارایی‌های امن می‌انجامد. در این میان، طلا مهم‌ترین گزینه سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش دارایی در برابر تورم و تلاطم‌های سیاسی است.
جهش بدون پشتوانه، هشدار برای سیاست‌گذار
افزایش شدید قیمت طلا در بازار داخلی، در شرایطی که بورس و انس جهانی هر دو افت کرده‌اند، نشان‌دهنده واکنش غریزی بازار به نااطمینانی سیاسی است. این وضعیت در صورت تداوم، به شکل‌گیری حباب‌های قیمتی و بی‌ثباتی‌های اقتصادی گسترده‌تر منجر می‌شود. اگرچه طلا برای بسیاری نقش پناهگاه امن را دارد، اما پناه بردن به آن از سر ترس، به‌جای تحلیل، نشانه‌ای از بحران اعتماد به چشم‌انداز سیاست‌گذاری در کشور به شمار می‌آید.
رشد پرسرعت صندوق‌های طلا
در کنار افزایش قیمت طلا در بازار فیزیکی، رشد قابل توجهی نیز در صندوق‌های مبتنی بر طلا مشاهده شد؛ رشدی که حتی از بازار واقعی نیز فراتر رفت و خود را به‌عنوان یک سیگنال مهم در فضای انتظاری این روزها نشان داد. صندوق طلای مفید با بیش از ۷ درصد رشد روزانه به قیمت ۱۸۷.۴۵۰ ریال رسید و در مقاطعی تا ۱۸۷.۸۶۰ ریال نیز معامله شد. صندوق طلای لوتوس نیز رشد ۶.۵ درصدی را ثبت کرد و به محدوده ۴۸۶.۶۰۰ ریال رسید. طلای مثقال با رشد ۷.۳۹ درصدی به قیمت ۵۵.۲۵۵ ریال و صندوق طلای گوهر نیز با رشد ۵.۹۳ درصدی به ۳۳۰.۶۴۳ ریال رسید.
این افزایش‌ها نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاران نسبت به ادامه‌دار بودن روند صعودی طلا خوش‌بین هستند و رشد بیش از بازار نقدی، در واقع نوعی پیش‌خور کردن این انتظارات در بازار صندوق‌هاست. استقبال از این ابزارها حاکی از آن است که تقاضا برای طلا همچنان در حال تقویت است و فعالان بازار با وجود نبود تحول در قیمت جهانی انس، چشم‌انداز داخلی را تورمی و نااطمینان تلقی می‌کنند.
رشد صندوق‌ها، برخلاف نوسان حدود صفر درصدی انس جهانی، نشان‌دهنده فشار روانی ناشی از تحولات سیاسی و ارزی داخل کشور است. بر همین اساس، می‌توان انتظار داشت که در صورت تداوم این فضای مبهم، جریان ورود نقدینگی به صندوق‌های طلا نیز ادامه یابد و به‌تبع آن، قیمت‌ها در بازار آزاد همچنان به روند افزایشی خود ادامه دهند.
