دوئل بانک مرکزی و طلافروش‌ها | ۸۰ میلیارد تومان ضرر در ۴۵ روز
زرگرها می‌گویند که در یک سال گذشته چهار بار حساب آنها مسدود شده است
هفت صبح| هفت روز از مسدود شدن حساب طلافروشان می‌گذرد. ابتدا فقط 100 حساب بانکی مسدود شده بود ولی بررسی «هفت‌صبح» نشان می‌دهد که تعداد آنها تا روز گذشته به 600 حساب در سراسر کشور رسیده است. 600 حساب که دو هزار طلافروش مستقیما با آن مشغول به کار بودند. این اتفاق یک‌بار آذرماه امسال و بار دیگر آبان و بهمن‌ماه سال گذشته هم تکرار شده بود. دو روز پیش، رئیس اتحادیه طلا و جواهرات مشهد گفته بود که این روند مسدودکردن ناگهانی حساب آنها پیش از این باعث شده بود یک جوان طلافروش به دلیل بدهی به زندان بیفتد.
بانک مرکزی و طلافروش‌ها در یک سال گذشته رابطه حسنه‌ای با هم نداشته‌اند. یک‌بار آبان‌ماه سال پیش، بانک مرکزی آنها را به ثبت‌نام در یک سامانه ملزم کرد و وقتی عده‌ای از این کار سر باز زدند با حساب‌های مسدود روبه‌رو شدند. تنبیه بعدی سه ماه بعد بود که بانک مرکزی به اتهام دلالی حساب 400 طلافروش را بست. سپس دولت تغییر کرد اما رئیس بانک مرکزی ثابت باقی ماند و تاریخ یک‌بار دیگر تکرار شد. باز هم آبان‌ماه امسال صدها طلافروش همزمان با صرافی‌های آنلاین با حساس بلوکه روبه‌رو شدند و حالا این‌بار دفعه چهارم در یک سال است که صنف و بانک مرکزی با هم سرشاخ می‌شوند.
همان‌طور که بانک مرکزی خوب می‌داند، حساب‌های بانکی طلافروش‌ها پاشنه آشیل آنهاست. این صنف بر اساس قیمت روز، کار می‌کنند و از روز اولی که حساب‌هایشان مسدود شده، قیمت طلا، گرمی یک میلیون و 970 هزار تومان افزایش یافته است. همچنین یک میلیون و 770 هزار تومان هم به قیمت سکه بهار آزادی اضافه شده. یعنی اگر همین امروز حساب بانکی‌ها باز شود، طلافروشی که قرار بوده هفته پیش 5 کیلو طلا بخرد باید فقط برای همان یک معامله، 800 میلیون تومان بیشتر بپردازد. به‌جز این آسیب مالی، آنها یک ضرر دیگر هم می‌بینند. مسدود شدن حساب طلافروش‌ها به معنی قفل شدن پول آنهاست و وقتی یک بازاری نتواند از حساب خود استفاده کند، معاملاتش لغو می‌شود. درنتیجه باید هزینه‌ای هم بابت ضرر و زیان فسخ معاملات بپردازند.
هم مجوز داریم، هم مالیات می‌دهیم اما...
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران به روزنامه «هفت‌صبح» می‌گوید: «95 درصد از افرادی که حساب‌هایشان بسته شده، مجوز دارند و از افراد خوشنام صنف هستند و قبل از اینکه با مسدودی حساب روبه‌رو شوند هیچ اطلاعی به آنها داده نشده و سوالی درباره تراکنش‌های آنها پرسیده نشده است.» توضیح بانک مرکزی این بوده که همه این کارها را برای جلوگیری از پولشویی انجام داده است.
همین دیروز هم رئیس بانک مرکزی به خبرنگار صدا و سیما گفته در این مدت سفته بازی بین دارایی‌های مختلف مانند ارز، رمزارز، طلا، مسکن و ... افزایش یافته است. به خاطر همین هم 600 حساب را مسدود کرده‌اند. سفته‌بازی در بازار طلا به معنای خرید و فروش طلا به منظور کسب سود از تغییرات قیمت است که در زمان کوتاه اتفاق می‌افتد. به خاطر همین هم مدیران ساختمان شیشه‌ای در میرداماد می‌گویند که تراکنش‌های مشکوک را رصد می‌کنند و هر کدام مظنون به اخلال در بازار بودند، مسدود می‌شوند.
تراکنش طلافروش‌ها هم روزانه به چند ده و یا چند صد میلیارد تومان می‌رسد. چطور چنین اتفاقی می‌افتد؟ برای مثال اگر یکی از آنها امروز یک کیلو طلای آب‌شده به مبلغ حدود 6 میلیارد و 500 میلیون تومان بخرد تا این طلا را بفروشد ممکن است 70 میلیارد تومان چرخش مالی در حسابش داشته باشد و به همین دلیل این عددهای بزرگ به نظر مشکوک می‌رسد. نادر بذرافشان می‌گوید: «الان یک هفته است که معاملات همکاران ما به حداقل رسیده است. علت را هم به ما نمی‌گویند.
اگر فردی با حساب فرد دیگری کار کند، می‌گویند فرار مالیاتی اتفاق افتاده است. اگر فرد با حساب خودش کار کند، تراکنش بالا مظنون به پولشویی می‌شود و حسابش را می‌بندند. این طلافروش‌ها نه‌تنها مجوز داشتند، بلکه خوشنام هم هستند و مالیات‌هایشان را هم می‌دهند. به فرض یک حساب یا یک واریزی هم مشکوک است، اول باید فرد را صدا بزنند، صحبت کنند، به مراجع قضایی اطلاع دهند و بعد از بررسی در صورت لزوم حسابش مسدود شود. نه اینکه یک‌دفعه حساب هزاران نفر را درگیر کنند.»
80 میلیارد تومان ضرر در 45 روز
آبان‌ماه پیش هم این اتفاق تکرار شده بود. زمانی که بانک مرکزی تصمیم گرفت درگاه پرداخت وبسایت‌های صرافی رمزارز را ببندد، دامن‌گیر طلافروش‌ها هم شد و حساب آنها یک ماه و نیم بلوکه باقی ماند. بعد از نامه‌نگاری‌های مختلف به جز سه یا چهار نفر، بالاخره بقیه حساب‌ها باز شد. اما هیچ وقت توضیحی داده نشد که علت اصلی این کار با بقیه 400 نفر دیگر چه بوده.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در 45 روزی که حساب آنها مسدود شده بود طلا گرمی 700 هزار تومان و سکه 4 تا 6 میلیون تومان گران‌تر شده بود. بذرافشان می‌گوید:«آن زمان قیمت طلا در بازارهای جهانی در حال افزایش بود و باعث شد که برخی از افراد تا 80 میلیارد تومان هم ضرر کنند.» به گفته او دفعه پیش حتی طلافروشان با حساب مسدود شده را به مراجع قضایی هم دعوت نکردند که این یعنی اتهام‌هایی که به فعالیت آنها زده شده بوده احتمالا مستند نبوده است.
اقتصاددان وارد کنید
التهاب‌ها فقط محدود به تهران نبوده. دو روز پیش فروشندگان طلای آب‌شده مشهد با هیات مدیره صنف طلا و جواهر و نقره این استان جلسه داشتند. رئیس این اتحادیه گفته است: «آقای همتی که دولتمرد است در مصاحبه می‌گوید که طلا افزایش قیمت خواهد داشت. به دنبال اظهارات او هم مردم به خرید طلا رومی‌آورند. فرد ماشین و خانه‌اش را می‌فروشد که طلا بخرد اما چرا واحد صنفی را می‌بندند؟
سال گذشته پسر طلافروشی را می‌شناختم که سالم‌ترین فردی بود که دیده بودم. یک دفعه در مثقال 8 میلیون تومان حساب او را بستند و زمانی که طلا به مثقالی 13 میلیون تومان رسید حساب را باز کردند. طلبکارها طلایشان را می‌خواستند اما او نتوانست جبران کند برای همین زندانی شد. به چه دلیل؟ چه جرمی مرتکب شده بود؟ مسئولان اگر اقتصاد بلد نیستند، چهار نفر اقتصاددان وارد کنند.»
طلافروش‌ها می‌گویند که بازار در شرایط رکود بود و فروش طلای آنلاین به ما آسیب زده بود اما این مسدود کردن هم باعث شد به جز رفتن آبرو و اعتبار و پول ما، مجددا یک التهاب دیگر هم به وجود آید. چاره بانک مرکزی چه بود؟ قانون جواب این سوال را می‌دهد. بانک مرکزی باید براساس ماده قانونی که سال پیش در ساختمان شیشه‌ای میرداماد تصویب شده باید موارد مظنون به پولشویی را اول به وزارت اقتصاد اعلام کند.
بعد از تایید شدن حساب‌ها مسدود شوند. بانک مرکزی سه روز فرصت دارد که به اعتراض‌ها رسیدگی کند و در صورتی که پرونده مشکوک بود به دادسرا فرستاده شود. این در حالی است که تازه روز گذشته بعد از گذشت یک هفته از مسدودسازی، بانک مرکزی پوستری منتشر کرد که اگر طلافروشی اعتراض دارد در یک سامانه معرفی شده ثبت‌نام کند تا به اعتراض او رسیدگی شود.