مشهد بیشتر خرج دارد یا قم؟
مقایسه بودجه سالانه شهرداری‌ها نشان می‌دهد قم، مشهد و تهران شهرهای استراتژیکی بوده‌اند
هفت صبح| وضعیت بودجه شهرداری‌ها هر سال نزدیک اسفندماه نهایی می‌شود و شهرداری‌ها متوجه می‌شوند که قرار است سال بعد شهرشان را با چه پولی اداره کنند. در روزهای گذشته بودجه شهرداری برخی کلانشهرها مشخص شد؛ برخی شهرها مثل قم از بودجه پیشنهادی راضی نیستند و برخی با افزایش چشمگیری مواجه بودند.
به عنوان مثال بودجه تهران، آنطور که روزنامه فرهیختگان روز گذشته بررسی کرد، در عرض چهار سال، پنج‌برابر شده است. ما در ادامه این گزارش، به بررسی میزان تغییر بودجه کلانشهرهای پراهمیت کشور از سال‌های گذشته تا به امروز پرداخته‌ایم تا ببینیم حاکمیت در سال‌های اخیر برای کدام شهر، اهمیت بیشتری قائل شده است.
عددی که برای لایحه بودجه شهرداری تهران در سال 1404 اعلام کرد، 13 هزار میلیارد تومان کمتر از رقم پیشنهادی بود. شهرداری علیرضا زاکانی، رقم 237 هزار و 920 میلیارد تومان را پیشنهاد داده بود، اما عدد آن در کمیسیون تلفیق به ۲۲۵ هزار میلیارد تومان رسید. این رقم، 21 درصد نسبت به بودجه سال جاری افزایش داشته است. بودجه شهرداری تهران برای سال 1403، 150 همت بود که البته دی‌ماه امسال با احتساب لایحه متمم به رقم حدودی 184 همت افزایش یافت.
بررسی‌ها نشان می‌دهد از سال 1390 تا سال 1400 این بودجه با رشد 5/2 برابری رو‌به‌رو بوده و از سال 1400 تا سال پیش‌رو 4/6 برابر شده است. برای اینکه تصور بهتری از تغییر اعداد و ارقام داشته باشید، بودجه‌ای که در نهایت در سال 1400 برای تهران بسته شد، 38 همت بود که حالا به 225 همت رسیده است. این را هم اضافه کنیم که از 225 همت مصوب کمیسیون تلفیق، بیش از 165 همت به درآمدها، بیش از 26 همت به منابع حاصل از واگذاری دارایی سرمایه‌ای و 32 همت به منابع حاصل از واگذاری دارایی مالی اختصاص دارد.
مشهد؛ بودجه بالا، افزایش کم
شهرداری مشهد حدود دو هفته قبل رقم پیشنهادی خود را به شورای شهر تقدیم کرد اما برگشت خورد و هنوز رقم قطعی آن به تصویب نرسیده است. آنطور که رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر مشهد گفته، این رقم پیشنهادی 60 همت بوده اما با انتقادات جدی اعضای شورا درباره هزینه‌های جاری و عمرانی مواجه شده است. بودجه‌ای که سال گذشته برای دخل و خرج شهرداری مشهد به تصویب رسید، 56 هزار میلیارد تومان بود.
این رقم برای سال 1402، 39 هزار میلیارد بوده؛ یعنی در عرض یک سال 44 درصد افزایش داشته است. جالب است بدانید که سخنگوی شورای شهر در همان سال از این افزایش یک‌ونیم برابری ابراز تعجب کرده بود؛ چراکه از بودجه سال 1402، 75 درصد آن خرج شده بود.
در سال 1400، این بودجه حدود 18 هزار و 500 میلیارد تومان تصویب شده بود که نشان می‌دهد از آن سال تا سال جاری، بیش از 3 برابر افزایش داشته است. اگر برای سال آینده بودجه شهرداری مشهد برای 60 همت تصویب شود، به این معناست که نسبت به چهار سال گذشته 224 درصد افزایش پیدا می‌کند یا حدودا همان 3 برابر می‌شود.
قم؛ رقم پایین، افزایش زیاد
بودجه شهرداری قم هم هنوز به تصویب نرسیده اما نایب‌رئیس شورای شهر از بودجه پیشنهادی راضی نیست و معتقد است این رقم باید بیشتر از این‌ها باشد. بودجه پیشنهادی شهرداری قم و سازمان‌های تابعه آن رقمی بالاتر از 22 هزار میلیارد تومان اعلام شده است. با وجود اینکه این رقم حدود 50 درصد از بودجه سال گذشته بیشتر است، این عضو شورای شهر با مقایسه بودجه شهرهای دیگر مثل مشهد، کرج و اصفهان، آن را نامتناسب با ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری قم دانسته است.
بودجه سال جاری برای این شهر بالغ بر 14 هزار میلیارد تومان بوده. در سال 1400 هم برای این شهرداری حدود 3هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که به عبارتی نشان می‌دهد از سه سال پیش حدود 4 برابر شده است. اگر برای سال آینده بودجه 22 همتی تصویب شود، به این معناست که در چهار سال اخیر مبلغ درنظر گرفته شده برای این شهر 7 برابر می‌شود!
تبریز و اصفهان پنج برابر شدند
شهرداری تبریز برای سال آینده رقم 40هزار میلیارد تومان را به شورای شهر پیشنهاد داده است که البته هنوز به تصویب نرسیده. مبلغی که در حال حاضر تدوین شده 30 درصد نسبت به سال جاری بیشتر است. رقمی که برای این شهرداری در سال 1400 در نظر گرفته شد، حدود 7هزار همت بود در حالی که این رقم در سال 1403 به 30 همت رسید و افزایش 4 برابری را تجربه کرد. اگر با رقم 40 هزار میلیارد تومان برای سال آینده موافقت شود، بودجه شهرداری تبریز نسبت به چهار سال گذشته افزایش 5 برابری را تجربه می‌کند.
بودجه شهرداری اصفهان 28 بهمن‌ماه، 2 هزار میلیارد تومان کمتر از مبلغ پیشنهادی و با رقم 46هزار و 500 میلیارد تومان به تصویب رسید. بودجه این شهرداری در سال 1403 کمی بیشتر از تبریز، یعنی 34 هزار تومان تصویب شده بود که برای سال آینده مبلغ آن 32 درصد افزایش داشته است. این مقدار برای سال 1400، 9هزار و 500 میلیارد تومان بود که نشان می‌دهد بودجه این شهر در عرض 4 سال، 5 برابر شده است.
به طور کلی می‌توان گفت قم با وجود اینکه به احتمال زیاد، کمترین بودجه را در بین این شهرها دریافت می‌کند، بیشترین افزایش بودجه را در چهار سال گذشته داشته است. با این حال پس از تهران، مشهد بیشترین میزان بودجه را هرساله دریافت کرده است که با توجه به جایگاه این شهر به لحاظ مذهبی و سیاسی جای تعجب ندارد.