معامله ۱۲‌هزار میلیارد تومانی دیجی‌کالا| از خریدار چه می‌دانیم؟

هفت صبح| اول اسنپ، بعد تپسی و حالا دیجی‌کالا‌؛ این بار نوبت دیجی‌کالا‌ بود که یک جابه‌جایی بزرگ در لیست سهامدارانش را پشت سر بگذارد. بر اساس اطلاعیه‌ای که دیروز منتشر شد، همراه اول 40 درصد از سهام پلتفرم آنلاین دیجی‌کالا‌ را خرید و این خبر یک معنای ضمنی مهم‌تری پشت خود داشت.

از آن جایی که سهامدار عمده اسنپ، ایرانسل است و سهام عمده تپسی هم اخیرا به گروه بزرگ گلرنگ واگذار شده، باید گفت عملا مهم‌ترین پلتفرم‌های آنلاین کشور اکنون در دست بازیگران بزرگ سرمایه‌گذار است که دو مورد از آنها اپراتورهای وابسته به دولت هستند و دیگری یک ابرشرکت خصوصی .

اولین بار این شایعه همین چهار ماه پیش پخش شد که همراه اول قرار است سهم زیادی از دیجی‌کالا‌ را بخرد اما حالا مشخص شد که این شایعه آنقدرها هم بیراه نبوده. چه جزئیات دیگری از این خبر می‌دانیم؟ اتفاق مهم دیگر معامله بزرگ دیروز این بود که بالاخره ارزش این قطب تجاری آنلاین روشن و معلوم شد دیجی‌کالا‌ در این معامله، ۳۰ هزار میلیارد تومان (۵۰۰ میلیون دلار) ارزشگذاری شده. درنتیجه همراه اول برای خرید۴۰ درصد، ۱۲ همت هزینه کرده است. آخرین ارزشگذاری که روی دیجی‌کالا‌ شد به سال 2014 برمی‌گردد که نشریه اکونومیست عدد 150 میلیون دلار را برای آن تعیین کرد و این یعنی دیجی‌کالا‌ در 10 سال بیشتر از سه برابر رشد کرده.

بقیه سهامداران چه افرادی هستند؟ قبلا گفته می‌شد که 32 درصد از آن متعلق به یک شرکت سرمایه‌گذاری اروپایی است. همچنین دو عضو اصلی هیات مدیره، یعنی سعید و حمید محمدی بر اساس آخرین اینفوگرافی که در وبسایت آنها منتشر شده 32 درصد سهام این گروه را در اختیار داشتند. 25 درصد هم متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری سرآوا بوده. بقیه هم تعلق داشته به سایر سهامداران خرد و سهام کارمندان کلیدی.

حالا سرمایه‌گذار قبلی دیجی‌کالا‌ از این لیست خارج شده و به جای آن همراه اول نشسته. سرمایه‌گذار قبلی (شرکت سرآوا) 25 درصد سهم داشت اما در اطلاعیه دیجی‌کالا‌ گفته شده که همراه اول 40 درصد از سهام این کمپانی را خریده. درنتیجه احتمالا همراه اول بخشی از سهام برادران محمدی را هم خریده باشد که به آن اشاره‌ای نشده ولی  دو صندلی آنها از 5 صندلی اعضای هیات مدیره همچنان سر جای خود است. 

از خریدار چه می‌دانیم؟

نکته دیگر اینکه اگرچه ما می‌نویسیم که همراه اول سهامدار عمده دیجی‌کالا‌ شده اما درواقع اسم اصلی خریدار شرکت حرکت اول است. حرکت اول هم صندوق سرمایه گذاری زیرمجموعه همراه اول بوده. این شرکت سال 1397 بنیانگذاری شده و  تقریبا با 9 استارتاپ همکاری داشته. مثلا همان سال تاسیس روی آچاره و اوبار سرمایه‌گذاری کرد. سال 1399 بخشی از سهام جاجیگا (پلتفرم گردشگری) را خرید که البته چند ماه بعد از آن خارج شد. همان سال روی «همراه مکانیک» سرمایه‌گذاری کرد. این طور که حمید محمدی، رئیس هیات مدیره نوشته آنها از شرکت‌های دیگری هم پیشنهادهایی داشتند در نهایت با «حرکت اول» توافق کردند. در توضیحات توئیت محمدی همچنین آمده که بنیان‌گذاران و تیم رهبری دیجی‌کالا‌ همچنان مدیریت اجرایی و راهبری شرکت، تدوین استراتژی کسب‌وکار و انتخاب مدیران ارشد را بر عهده خواهند داشت. 

این بده و بستان یک برد بزرگ هم برای همراه اول بود که شریک استراتژیکی مانند دیجی‌کالا‌ پیدا کند. چراکه ما می‌دانیم ایرانسل از قبل، اسنپ و به واسطه آن هایپراستارها را زیرمجموعه خود داشت و از سمت دیگر گلرنگ هم سهامدار تپسی، افق کوروش و اوکالا شده بود. درنتیجه ترکیب همراه اول و دیجی‌کالا‌ هم مقابل آن دو مهره اقتصادی، تبدیل به تیم بزرگی شد.

 اینکه مهره‌های بزرگ اقتصادی کم کم وارد پلتفرم‌های دیجیتالی می‌شوند شاید در ظاهر برخلاف مسیری باشد که استارتاپ‌ها در کشور شروع کردند اما عملا سهام این شرکت‌ها هم طوری قیمتگذاری شده بود که احتمالا گزینه‌ دیگری به جز این خریداران بزرگ نخواهند داشت. بازیگرانی که به جای حرکت به سمت اقتصاد سنتی، به مارکت‌پلیس‌های نوآورانه علاقه پیدا کرده‌اند و حیات خود را حالا در این می‌بینند که زمین بازی خود را به سمت سیلیکون ولی کوچک ایران تغییر دهند.