وقتی خرید سبزیهای نوبرانه جیبتان را خالی میکند
درباره والک، شنگ و تره کوهی!
هفت صبح| اگر سبزیشناس نیستید، لطفا از کنار غرفههای سبزی کوهی و صحرایی به آرامی عبور کنید و اصلا با فروشنده چشم تو چشم نشوید یا حتی یک سوال هم نپرسید؛ چون تا به خودتان بیایید، یک نایلون بزرگ سبزی کوهی دستتان است با چند دستور غذا که به خانه نرسیدید، یادتان میرود. از اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت، سبزیفروشهایی که سبزیهای متفاوت میفروشند، بساط میکنند. همه جا هم هستند، از بازار میوه و تره بار محلی گرفته تا بازار تجریش و حتی در کنار خیابان روی چرخهای بزرگ والک، تره کوهی، شنگ، کنگر، کرفس کوهی، غازیاقی و ... میبینید.
البته اصلا اسم کوه و صحرا نباید شما را به اشتباه بیندازد که با سبزیهای ارازن قیمتی طرف هستید، اتفاقا سبزیهای کوهی و صحرایی خیلی هم گرانقیمت هستند و حتی از نوبرانههای بازار هم قیمتشان بیشتر است. مثلا والک که به گفته فروشنده یکی از پرطرفدارترین سبزیهای کوهی است، با قیمت کیلویی بین 250 تا 350هزارتومان فروخته میشود. به گفته فروشنده والکهایی که برگهایشان سبزتر و نازکتر هستند، بهترین نوع این سبزی کوهی بهشمار میروند و برای همین قیمت بالایی دارند. با والک فقط والک پلو درست میکنند، همین. اما به گفته فروشنده همه مشکلات گوارشی از روده و معده گرفته تا التهابات بدن را برطرف میکند. فروشنده میگفت، کلسترول داری، والک بخر. فشار خونت بالاست، والک بخر. قلبت خوب کار نمیکند، والک بخر. سردرد داری، والک بخر. میگفت همه امراض توی سر تا انگشت کوچکتان را برطرف میکند. یک چیزهای دیگری هم درباره جویدن برگ والک گفت که اصلا یادم نمیآید، چه بود! چون بعد از والک شروع کرد به توضیح دادن خواص سبزی شنگ که در بعضی از نقاط کشور به شنگه هم معروف است. سبزی شبیه تره، که برگهای سفتتر و نازکتری دارد. فروشنده میگفت، گل شنگ برای روزهای هفتم فروردین تا 15 فروردین است.
زمانی که چند تا رگبار خاک کوه و دشت را شسته و شنگ از زمین بیرون زده. طبق گفتههای فروشنده شنگ تا زمانی که گل نکند، خوردنی است. وقتی گل بدهد، دیگر آن را از زمین بیرون نمیآورند تا بذرش روی خاک بریزد و دوباره سال دیگر از همان جا رشد کند. البته به گفته این سبزیفروش بعضی از فروشندههای بیانصاف شنگ گلدار را هم میفروشند. با شنگ هم مثل والک غذایی شبیه سبزیپلو درست میکنند. هر کیلو شنگ، بین 110 تا 180 هزار تومان قیمت دارد. سبزی که هیچ طعم خاصی ندارد و فقط میگویند، خیلی خاصیت دارد. مثلا سنگ کلیه را دفع میکند! یا ضد التهاب و سرطان است و مثل والک، همه مشکلات سیستم گوارشی را از بین میبرد!
فروشنده یک کیلو شنگ را میکشد و کنار والک میگذارد. میخواهم پولش را حساب کنم که میگوید، مگر میشود والک و شنگ را بخری ولی تره کوهی نخری. بعد یک نایلون صورتی بر میدارد و مُشتمشت تره کوهی داخل نایلون میریزد. تره کوهی کمی بزرگتر از پیازچه است. قیافه عجیب و غریبی ندارد، ولی قیمتش چندین برابر پیازچه و تره معمولی است. البته این فروشنده میگوید، قیمت تره کوهی را پایین آورده تا مردم بخرند. چون کسی برای یک کیلو تره کوهی چیزی حدود 200هزار تومان پیاده نمیشود، البته همه به جز من. تره کوهی هم به گفته فروشنده کلی خاصیت دارد. گوشیاش را باز میکند و در گوگل سرچ میکند و بعد از یک بار تندخوانی، گوشی را کنار میگذارد و یک جوری توضیح میدهد که تا آخر عمرم یادم بماند. تره کوهی ویتامین ب دارد، برای کم خونها خیلی خوب است، برای رگهای خونی مفید است، چربی خون را کم میکند و... . همینطور توضیح میدهد و چنگ میزند توی دسته ترههای کوهی.
تا اینجا نیم کیلو والک خریدهام، یک کیلو شنگ و یک کیلو تره کوهی. یعنی چیزی حدود 500هزار تومان. توی ذهنم منوی رستورانها را چک میکنم و با خودم میگویم اگر شام سبزی پلو با ماهی قزلآلا سفارش میدادم، 100هزار تومان هم سود میکردم، اما توی دستم یک نایلون سبزی کوهی دارم که بوی تره کوهی آن باعث شده؛ دستم را نیم متر از بدنم دور نگه دارم.
اما کاش داستان به همین جا ختم میشد. چون هنوز چشم فروشنده و من، همزمان به نایلون کنگرها نیفتاده بود. کاش هیچ وقت این سبزیهای خاردار را نمیدیدم؛ مگر کرفس چه کم از کنگر خاردار دارد؟! فروشنده گفت، با کنگر خورش درست میکنند، مثل خورش کرفس. همان طعم کرفس را هم دارد. فقط تیغ دارد که باید حتما تیغهایش را بگیرید، وگرنه خوردنش خیلی دردناک میشود. هر کیلو کنگر با تیغ و پاک نشده را با قیمت 120هزار تومان میفروخت. میخواست بگوید کنگر برای دستگاه گوارش خوب است که گفتم همان والک و شنگ و تره کوهی حساب همه اعضا و جوارح بدنم را میرسد، دیگر چیزی نمیخواهم و خیلی سریع از بازار، محله و منطقه دور شدم، درحالیکه بوی تره کوهی تا شعاع دو متریام را پر کرده بود و کلی هم پول، بابت سبزیهایی داده بودم که حتی نمیتوانستم بویشان را تحمل کنم.