یارانه بهمن کجا گم شد؟

روزنامه هفت صبح، گروه بازار| یارانه بهمن برخلاف همیشه به‌حساب سرپرستان خانوار واریز نشده است چون مسئله حساس است، از مدتی پیش علت این مسئله را اطلاع‌رسانی کردند ولی روز شنبه که خبری از یارانه نشد، خیلی‌ها احساس نگرانی کردند. بگذارید قضیه را ساده توضیح بدهیم؛ قطعا اسم طرح فجرانه، به‌گوشتان خورده است.

طرحی که می‌گویند بنا دارد حداقل تا اردیبهشت سال بعد، اعتبار قابل استفاده در قالب کالابرگ را برای دهک درآمدی یک تا سه از ۴۰۰ هزارتومان به ۶۲۰هزارتومان افزایش دهد و برای هر عضو خانوار حاضر در دهک درآمدی چهار تا هفت، به‌جای ۳۰۰ هزارتومان، مبلغ ۵۲۰هزارتومان در نظر بگیرد. همزمان با این اتفاق، دولت اعلام کرد برنامه‌ و زمان‌بندی پرداخت یارانه را تغییر می‌دهد.

در سال‌های اخیر عادت کرده بودیم یارانه روز 21 ماه به حساب سرپرست خانوار ریخته شود و انصافا جز یکی، دو بار دولت سر قولش باقی ماند. جمعیت مشمولان یارانه در کشور به حدود 70، 80 میلیون نفر می‌رسد و نقل و انتقال یک ریال پول به‌حساب این همه آدم قطعا کاری پیچیده‌ است.

این اواخر هم دولت دوباره یارانه را بست داد و مواردی مثل کالابرگ، یارانه نوزادان و مادران را به آن افزود تا پیچیدگی فرآیند واریز یارانه زیاد شود. پس ظاهرا برای سروسامان دادن به اوضاع دوباره تصمیم گرفته‌اند زمان‌بندی پرداخت یارانه را تغییر دهند و راز واریز نشدن یارانه بهمن، در حقیقت همین مسئله است.

 یارانه نقدی اولین نمایش خود را آذرماه 1389 با رقم 45 هزار و 500 تومان روی صحنه برد و حالا پس از گذشت 13 سال، حداقل به 300 هزار تومان افزایش پیدا کرده است. یارانه نقدی به‌ازای هر نفر واریز می‌شود. خانوار سه‌نفره که در دهک‌ درآمدی چهار تا 9 قرار دارند به این ترتیب ماهانه دست‌‌کم 900 هزار تومان یارانه دریافت می‌کنند.

یارانه خانوار دهک اول، دوم و سوم که زیر پوشش کمیته امداد یا بهزیستی هستند، نفری 400 هزار تومان محاسبه می‌شود. کالابرگ، تغییر بعدی در پرداخت یارانه‌ها را رقم زد اما استفاده از آن اختیاری است و به‌منظور تشویق سرپرست خانوار برای خرید کالای اساسی و 11 قلم خوراکی، یارانه تشویقی را منظور می‌کنند.

یارانه تشویقی به‌شکل اعتبار خرید پرداخت می‌شود و اگر از آن استفاده کنید یارانه هر نفر در خانوار دهک یک تا سه به 620 هزار تومان و یارانه هر نفر حاضر در دهک چهار تا هفت به 520هزار تومان افزایش پیدا می‌کند.

سرپرست خانوار سه‌نفره در هر کدام از این دهک‌ها ماهی یک میلیون و 560 هزار تومان و یک میلیون و 860 هزار تومان یارانه دریافت خواهد کرد. یارانه خانوار دهک هشت و 9 همچنان مانند گذشته نفری 300 هزار تومان است و هنوز امکان استفاده از کالابرگ را پیدا نکرده‌اند. یارانه کودکان شیرخوار و مادران دارای فرزند هم جداگانه محاسبه و واریز می‌شود. کمی پیچیده شد نه؟

تغییر زمان پرداخت یارانه 
زمان پرداخت یارانه نقدی از بهمن 1402 تغییر کرده است. سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها با انتشار جدول زمان‌بندی پرداخت‌ یارانه‌ها اعلام کرد از این پس مستمری کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی کشور، روز بیستم ماه به حساب مشمولان ریخته می‌‌شود. 
 

یارانه نقدی و معیشتی خانوار دهک یک تا سه، روز بیست وپنجم هر ماه به‌حساب آنها واریز می‌شود و یارانه نقدی و معیشتی سایر خانوار یعنی دهک چهار، پنج، شش، هفت، هشت و 9 در تاریخ 30 هر ماه پرداخت می‌شود. پرداخت یارانه دارو، یارانه هزینه حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی سوخت هم به ابتدای ماه موکول شده است.

 همه‌چیز درباره یارانه تشویقی 
یارانه تشویقی خانوار دهک‌ یک تا هفت، از 120 هزار تومان به 220 هزار تومان افزایش پیدا کرده است. افزایش 45 درصدی یارانه تشویقی فعلا در بازه زمانی 17 بهمن تا 17 اردیبهشت انجام می‌شود و در حقیقت نوعی هدیه از سوی دولت به مناسبت دهه فجر به‌حساب می‌آید.

یارانه تشویقی شامل حال خانوار حاضر در دهک یک تا هفت درآمدی می‌شود. تعداد این افراد تقریبا 60میلیون نفر برآورد شده است. اگر جمعیت ایران را 80 میلیون نفر درنظر بگیریم، نزدیک 75درصد جمعیت کشور می‌توانند از یارانه تشویقی استفاده کنند.

یارانه تشویقی پیش از این 120هزار تومان بود که به‌شرط استفاده از کالابرگ در قالب اعتبار به مشمولان یارانه نقدی برمی‌گشت اما از روز سه‌شنبه 17 بهمن، رقم یارانه تشویقی از 120هزار تومان به 220هزار تومان افزایش پیدا می‌کند و ضمنا شرط استفاده از کالابرگ برداشته می‌شود هرچند یارانه تشویقی هنوز اعتباری است غیرقابل برداشت و با آن باید یکی از اقلام خوراکی مشخص شده را خریداری کرد. 

یارانه تشویقی، خردادماه 1402 به‌ ادبیات اقتصادی و اجتماعی ایران اضافه شد. همزمان با رونمایی از طرح کالابرگ برای سه دهک اول، شامل خانواده‌های زیر پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی، اعلام شد به‌منظور ایجاد انگیزه نزد مشمولان دریافت یارانه، سرپرستان خانوار در صورت خودداری از برداشت نقدی مبلغ یارانه و اختصاص مبلغ آن به خرید اقلام خوراکی حاضر در سبد کالای ضروری، اعتباری مضاعف به‌نام یارانه تشویقی دریافت می‌کنند.‌ کالابرگ به‌شکل اختیاری قابل استفاده است و سرپرستان خانوار در صورت تمایل می‌توانند همچنان رقم یارانه نقدی را از عابربانک دریافت کنند. 

یارانه تشویقی به مرور برای سایر خانوار حاضر در دهک‌های درآمدی چهار، پنج، شش و هفت در نظر گرفته شد تا بتوانند با استفاده از کالابرگ ۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج، حبوبات، شیر کم‌چرب، پنیر، ماست‌ کم‌چرب،‌ مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند و شکر را خریداری کنند.یارانه تشویقی از سه‌شنبه 17 بهمن‌ماه، با افزایش 100هزار تومانی روبه‌رو شده و به رقم 220هزار تومان می‌رسد. این روند تا 17 اردیبهشت به‌مدت سه‌ماه ادامه خواهد داشت ولی احتمال تمدید شدن مهلت استفاد از یارانه تشویقی وجود دارد. 

یارانه تشویقی برای کسانی واریز می‌شود که به‌جای برداشت پول، اقدام به خرید ۱۱ قلم کالای تعیین‌شده کنند. قیمت سبد کالای اساسی شامل 11 قلم، به‌طور کامل برای هر نفر 743هزار تومان است. با کسر 220 هزار تومان یارانه تشویقی، شما باید 523 هزار تومان از جیب خودتان بپردازید. رقم یارانه نقدی، در طول پرداخت یارانه تشویقی و تخصیص اعتبار کالابرگ، همچنان طبق روال گذشته پرداخت می‌شود و به‌ازای هر نفر در خانوار دهک چهار تا 9 یارانه ۳۰۰ هزار تومانی و به‌ازای هر نفر در خانوار دهک یک تا سه، ۴۰۰ هزار تومان به‌حساب سرپرست خانوار واریز خواهد شد.

یارانه تشویقی طبق آخرین برآوردها در ۲۱۰ هزار فروشگاه سراسر کشور قابل استفاده است. ۱۰ فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ در این طرح مشارکت می‌کنند و متقاضیان استفاده از کالابرگ الکترونیکی می‌توانند با مراجعه به فروشگاه‌های طرف قرارداد شبکه ملی اعتبار؛ از فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق‌کوروش، جانبو، هفت، دیلی‌مارکت، گندم، هایپرفامیلی، وال‌مارکت، محسن، مینومارت،  ترقی و فروشگاه‌های اینترنتی اسنپ‌مارکت و دیجی‌کالا خرید کنند.

‌ روش استفاده از کالابرگ در خرید اینترنتی 
کالابرگ الکترونیکی و استفاده از آن اختیاری است و سرپرست خانوار می‌تواند در صورت صلاحدید با مراجعه به فروشگاه‌های طرف قرارداد شبکه ملی اعتبار نسبت به خرید اقلام اساسی مشخص اقدام کند. اپلیکیشن شما برای اطلاع از ریز تراکنش‌ها در نشانی shoma.sfara.ir قابل دانلود است و می‌تواند روی موبایل اندرویدی نصب شود. 
 

اطلاع از ریز تراکنش‌های کالابرگ برای کسانی که گوشی هوشمند ندارند با شماره‌گیری کد دستوری ستاره، 500، ستاره، 1463، مربع امکان‌پذیر است. جزئیات خرید، میزان اعتبار خرج شده و باقیمانده اعتبار یارانه را می‌توان به‌کمک اپلیکیشن و سامانه شما زیر نظر گرفت. کالابرگ را علاوه بر فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ، می‌توان در خرید اینترنتی استفاده کرد. برای این کار کافی است اپلیکیشن اسنپ‌مارکت با دیجی‌کالا را نصب کرده و با ورود به آن، کالاهای مورد نیازتان را به سبد خرید اضافه کنید.

پیگیری واریز یارانه نقدی 
منشا شایعات درباره تاخیر و حذف پرداخت یارانه، اخباری درباره تغییر شیوه شناسایی مشمولان است که به دهک‌بندی، صدک‌بندی، تغییر فرمول وسع‌سنجی و مواردی مثل بررسی رفتار مالی و اقتصادی خانواده‌ها در یک دوره مشخص و نهایتا تغییر رتبه بعضی خانوار اشاره می‌کند. پرداخت یارانه بر اساس میزان درآمد خانوار انجام می‌شود. نتایج آزمون وسع‌سنجی مداوم به‌روزرسانی خواهد شد ولی پس از تحولات تازه‌، حداقل تا شش‌ماه آینده قرار نیست شاهد تغییرات جدید باشیم.
 

ثبت‌نام یارانه برای خانوار جدید نیز در همین زمان بررسی خواهد شد. برای ثبت درخواست واریز یارانه می‌توانید از سامانهhemayat.mcls.gov.ir  استفاده کنید. یارانه نقدی براساس شاخص‌های مورد استفاده در پایگاه رفاه ایرانیان، اقتصادی و اجتماعی پرداخت می‌شود و مسائلی مثل داشتن خودرو و ارزش آن، رقم تراکنش‌های مالی و بانکی، درآمدها، معلولیت، بیماری خاص و... می‌تواند روی دهک‌بندی خانوار تاثیر بگذارد.

سازمان هدفمندی، اطلاعات مربوط به بخش خودرو را از پلیس راهور، اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بانکی را از بانک مرکزی، درآمد خانوار را از خزانه و صندوق‌ها دریافت می‌کند و آن‌ها را با مواردی مثل اطلاعات مربوط به ساختار خانوار، معلولیت، بیماری خاص و... ادغام می‌کند تا در نهایت پرونده رفتار مالی و اقتصادی خانواده در یک دوره مشخص تهیه شده و جایگاه خانوار در دهک‌بندی را نشان دهد.

پرداخت یارانه‌ فعلا بدون توجه به وضعیت مسکن خانوار انجام می‌شود چون در غیاب داده‌های سامانه املاک و مستغلات یا سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، نمی‌توان اطلاعات دقیقی درباره وضعیت تملک یا استیجاری بودن واحد مسکونی مردم به‌دست آورد. همچنین هنوز روش دقیقی برای بررسی وضعیت درآمد مشاغل آزاد وجود ندارد.

علت پرداخت نشدن یارانه نقدی را می‌توان با ثبت اعتراض در سامانه حمایت پیگیری کرد. در این سایت سرپرستان خانوار علاوه بر رویت شناسنامه اقتصادی خانواده و مشاهده آخرین وضعیت دهک‌بندی خانوار زیرپوشش خود می‌توانند، اعتراض و درخواست بررسی مجدد اطلاعاتشان را ارائه دهند. درخواست واریز یارانه برای فرزند تازه متولد شده نیازمند مراجعه حضوری است و همراه مدارک مورد نیاز که توسط سازمان هدفمندی اعلام شده، باید به دفاتر پلیس به‌اضافه ۱۰ ارائه شود.

همه‌چیز درباره یارانه کمک کودکان 
یارانه کودکان شیرخوار نوعی یارانه معیشتی و کمک‌ هزینه است و تنها به 123 هزار خانوار تعلق می‌گیرد. دولت تلاش کرده حلقه را تنگ کند تا یارانه فقط به کسانی تعلق بگیرد که استحقاقش را دارند. کودک شش تا 59 ماه (پنج سال کامل) به شرط داشتن مشکل تغذیه‌ در فهرست دریافت یارانه کودکان شیرخوار قرار می‌گیرند.

فهرست یارانه کودکان شیرخوار توسط وزارت بهداشت تهیه می‌شود و جایی برای ثبت‌نام و ارائه درخواست جدید وجود ندارد. اگر کودکی مشمول دریافت یارانه شناخته شود، سرپرست خانوار پیامکی دریافت کرده تا از جزئیات مطلع شود. یارانه کودکان شیرخوار برای سرپرست خانوار حاضر در دهک‌ درآمدی یک تا پنج به ازای هر فرزند، ماهی یک میلیون تومان است. یارانه کودکان خانوار حاضر در دهک‌ درآمدی شش و هفت به ازای هر فرزند ماهی 600 هزار تومان در نظر گرفته شده است. 

یارانه کودکان شیرخوار به رقم یارانه واریز هر ماه اضافه می‌شود اما نمی‌توان آن را نقدی دریافت کرد. سرپرست خانوار باید یارانه کودکان شیرخوار را به خرید اقلام خوراکی ضروری اختصاص دهد و این نکته را در نظر بگیرد که شاخص‌های رشد کودک هر سه‌ماه بررسی می‌شود. 

یارانه کودکان شیرخوار در صورتی که نمودار رشد کودک به وضعیت طبیعی برنگردد قطع می‌شود. یارانه خانوار سه‌نفره دهک یک تا سه، در صورت استفاده از این گزینه تا دو میلیون و 860 هزار تومان افزایش پیدا می‌کند. همچنین برای سرپرست خانوار دهک چهار تا هفت، با اضافه شدن یارانه کودکان، ماهی دو میلیون و 160 هزار تومان در قالب یارانه و اعتبار خرید کالابرگ واریز خواهد شد.