۲۰ هزار سکه جدید، یک کیلو شمش طلا

روزنامه هفت صبح، گروه بازار| ‌عرضه روزانه 20 هزار سکه تمام بهار آزادی با طرح جدید، بخشی از سیاست بانک مرکزی برای مهار قیمت طلا و سکه است. بانک مرکزی آخرین بار پنج سال پیش اقدام به عرضه سکه کرده بود و از آن زمان تا حالا روی سکه‌ امامی عدد 1386 به‌چشم می‌خورد. سکه‌های جدید قرار است بدون سال ضرب عرضه شوند.

مزیت چنین کاری می‌تواند جلوگیری از تشکیل بازار واسطه‌ای و دلالی باشد. لابد با همین ترفند می‌‌خواهند جلوی بالا و پایین کردن قیمت سکه به بهانه قدیمی بودن و کلکسیونی شدن سکه و تعیین قیمت‌های دل‌بخواهی را بگیرند. حراج شمش طلا در نقشه بانک مرکزی جایگاه مهمتری دارد. شمش‌های یک کیلویی طلا، با قیمت حدودا 2/7 میلیارد تومانی، در تالار مرکز مبادله ارز و طلا به خریداران خاص عرضه خواهد شد.

افرادی مثل صنعت‌گر و تاجران بزرگ طلا که می‌توانند از عهده پرداخت رقم‌های میلیاردی بربیایند و اصلا چنین خریدی برایشان صرفه اقتصادی دارد. اگر کسی سنگ‌اندازی نکند و همه‌‌چیز طبق برنامه‌ پیش ‌برود، حراج شمش طلا از فردا آغاز می‌شود. تکلیف فروش و عرضه روزانه 20 هزار قطعه سکه طلای جدید هنوز مشخص نیست. این نوشته ولی کمک می‌کند برای هر دو مورد آماده شوید یا حداقل سرنخ‌هایی از تاثیر این اقدامات بر قیمت سکه و طلا پیدا کنید.

‌جزئیات حراج شمش یک کیلویی طلا  
عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا با هدف کنترل و افزایش نظارت بر بازار از روز چهارشنبه 27 دی آغاز می‌شود. خبر‌های جسته‌گریخته‌ای که تا الان مخابره شده مشخص می‌کند خریداران شمش طلا مردم عادی نخواهند بود و اساسا تولید‌کنند‌گان صنف طلا و جواهر و بانک‌ها در زمره متقاضیان قرار می‌گیرند. تا الان می‌دانیم احتمالا طبق برنامه‌ریزی قرار است روزی پنج شمش طلا یک کیلویی به‌شکل حراج عرضه شود.
 

عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا، برای مردم عادی طراحی نشده است. براساس اظهارات اصغر بالسینی عرضه و فروش شمش‌های طلای وارداتی به‌منظور رفع تعهد ارزی صادرکنندگان با استفاده از واردات شمش طلا خواهد بود.


عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا توسط صادرکنندگانی که مایل به رفع تعهد ارزی صادراتی با استفاده از واردات شمش طلا هستند، انجام می‌شود و از طرف دیگر خریداران شمش طلا را باید تولیدکنندگان صنف طلا و جواهر و البته بانک‌ها بدانیم. بانک مرکزی تنها به‌عنوان بازارگردان در بازی شرکت دارد.
 

عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا به‌شکل حراجی انجام می‌شود. آنطور که مدیران مرکز مبادله ارز و طلا می‌گویند حراج‌ها نیم ساعته است و در هر روز شاهد پنج حراج نیم‌ساعته خواهیم بود. ساعت ۱۷ هر روز هم آگهی عرضه طلا در روز بعدی منتشر می‌شود و متقاضیان از چند‌وچون عرضه فردا باخبر می‌شوند.


عرضه شمش طلا ظرف سال‌های گذشته از طریق بانک کارگشایی صورت می‌گرفت که اساسا هدف اولیه این بانک، رفع فوری نیاز‌های مردم از طریق گرو نهادن اموال منقول مثل طلا ... به‌حساب می‌آید. عرضه شمش طلا، اما از این به بعد به شکل مدون و با مقرراتی که از طرف مرکز مبادله ارز و طلای ایران درنظر گرفته می‌شود، انجام خواهد شد.
 

عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا ارتباطی به بازار بورس ندارد و متقاضی خرید شمش طلا هم احتیاجی به داشتن کد بورسی نخواهد داشت. عرضه شمش طلا در بستر تالار معاملات نقدی مرکز مبادله ارز و طلا انجام می‌شود و اساسا خریدار شمش طلا تولیدکنندگان صنف طلا و جواهر و بانک‌ها به‌حساب می‌آیند.
 

قیمت شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا قرار است به‌شکل عرضه و تقاضا مشخص شود، اما قیمت‌ها احتمالا در روزهای اول به قیمت‌ روز بازار نزدیک است. هر گرم طلا ۱۸ عیار درحال حاضر حول‌وحوش دو میلیون و ۶۵۰ هزار تومان معامله می‌شود و با این اوصاف قیمت شمش طلا یک کیلویی در مرکز مبادله ارز و طلا احتمالا رقمی نزدیک به دو میلیارد و ۶۵۰ تومان خواهد داشت. همین رقم دو میلیارد و اندی که احتمالا برای شمش یک کیلویی طلا ردوبدل خواهد، کار خرید آن برای مردم عادی را سخت می‌کند.
 

عرضه شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا هدفی جز کاهش قیمت طلا و سکه در بازار ندارد. ظهر روز یکشنبه ۲۴ دی قبل از اینکه چنین خبری اعلام شود، قیمت هر گرم طلا ۱۸ عیار در مرز دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان قرار داشت و سکه در آستانه رسیدن به رکورد تاریخی قیمت خود بود اما انتشار خبر دخالت بانک مرکزی در بازار حداقل فعلا هر دو را مهار کرده و به عقب رانده است. در کوتاه‌مدت چنین وضعیتی برقرار خواهد بود. تنها اگر اهل دیدن نیمه خالی لیوان باشید ممکن است فکر کنید این بار هم مانند تجربه‌های مشابه سال‌های قبل این اقدامات در درازمدت تاثیرگذار نخواهد بود.

جزئیات ضرب سکه جدید طلا  
ضرب سکه جدید توسط بانک مرکزی، بعد پنج سال از سرگرفته شده است و چون این کار همزمان با موج افزایش قیمت سکه و طلا در بازار انجام‌ می‌شود، ضرب سکه جدید را برنامه بانک مرکزی برای کنترل قیمت‌ طلا و سکه می‌دانند. قیمت سکه طلا روز شنبه 23 دی‌ماه به 33 میلیون و 459 هزار تومان رسید که تنها یک میلیون و 522 هزار تومان با رکورد تاریخی قیمت سکه فاصله داشت.


حباب قیمت سکه در این روز تا هشت میلیون تومان افزایش پیدا کرد و قیمت طلا 18 عیار روی پله دو میلیون و 692 هزار و 100 تومان قرار گرفت. سکه امامی روز بعد و در معاملات ظهر یکشنبه، وارد محدوده 34 میلیون و 151 هزار تومان شد و تنها 830 هزار تومان دیگر نیاز داشت تا رکورد تاریخی قیمت را بشکند اما قبل اینکه کار از کار بگذرد، بانک مرکزی اعلام کرد علاوه بر حراج شمش طلا در مرکز مبادله ارز و کالا، ضرب سکه جدید را در دستور کار قرار می‌دهد.

چند ساعت بعد، قیمت سکه امامی دو میلیون تومان ارزان شد. ضرب سکه جدید در انحصار بانک مرکزی است و بالاترین نهاد پولی و بانکی کشور براساس سیاست‌های مقطعی درباره آن تصمیم‌گیری می‌کند. سکه طلا آخرین بار در سال 1386 بازطراحی و ضرب شد اما سکه امامی و سکه بهار آزادی در اصطلاح بازار کاملا متفاوت هستند.

سکه بهار آزادی سال ۱۳۵۸ طراحی شده و ضرب آن تا ۱۳۶۸ ادامه داشت. این سکه را الان با نام سکه طرح قدیم می‌شناسند. یک طرف سکه تمام بهار آزادی یا سکه قدیم نام حضرت علی سه بار تکرار شده و در طرف دیگر گنبد و بارگاه حرم امام رضا را می‌بینیم.

سکه تمام بهار آزادی سال 1368 و پس از رحلت رهبرانقلاب از نو طراحی شد. شکل و ظاهر حرم امام‌رضا بهبود پیدا کرد و در طرف دیگر تمثال امام خمینی قرار گرفت. به‌همین دلیل در بازار آن را به‌نام سکه امامی می‌شناسند. ظاهرا این تصویر دو نوبت دیگر تغییر کرد تا در سال 1386 به‌شکل فعلی دربیاید.

سکه تمام بهار آزادی با وجود تغییر ظاهری، هرگز از نظر وزن و عیار تغییری تجربه نکرده است. طلای به‌کار رفته در ضرب سکه تمام بهار آزادی تقریبا همیشه معادل هشت گرم وزن دارد و از عیار طلای 900 در ساختش استفاده کرده‌اند. سکه تمام بهار آزادی 22 میلیمتر قطر دارد.

قیمت سکه تمام بهار آزادی یا طرح قدیم تا اوایل دهه 90، گران‌تر از سکه امامی فروخته می‌شد چون بازار ارزش کلکسیونی این سکه را در اولویت می‌گذاشت و به‌خاطر قدمت بیشتر برای سکه قدیم قیمت بالاتری تعیین می‌کرد. مدتی بعد رویه عوض شد چون تقاضای بیشتری برای خرید سکه امامی وجود داشت. 

قیمت سکه امامی ساعات پایانی معاملات روز دوشنبه در محدوده 31 میلیون و 440 هزار تومان دیده شد. سکه امامی نسبت به نرخ پایانی روز شنبه، حداقل دو میلیون تومان ارزان شده و مهمتر از آن فعلا تا مدتی سمت کانال 34 میلیون تومان نخواهد رفت. سکه بهار آزادی یا همان سکه طرح قدیم خودمان هم روز شنبه تا 29 میلیون و 500 هزار تومان پیشروی کرده بود اما فعلا سه میلیون و 200 هزار تومان ارزان‌تر از سکه امامی فروخته می‌شود.

قیمت سکه قدیم به‌طور کلی از سکه امامی پایین‌تر است. پس برای مواردی مثل هدیه دادن یا پرداخت بدهی مهریه کاربرد پیدا می‌کند اما با توجه به اینکه حباب قیمت سکه قدیم در مقایسه با حباب قیمت سکه امامی، حجم کمتری دارد، احتمالا سرمایه‌گذاران هم از آن استقبال گرم‌تری خواهند کرد. خود شما باشید ترجیح می‌دهید با حباب قیمت شش میلیونی سکه امامی کنار بیایید یا حباب قیمت سکه قدیم با حجم 2/8 میلیون تومان؟

فعالان بازار هروقت قیمت سکه طلا نوسان پیدا می‌کرد،  بلافاصله بخشی از تقصیر را گردن کم‌کاری بانک مرکزی در ضرب سکه طلا می‌اندختند اما این بار رودست خوردند چون سیاست بانک مرکزی در خصوص ضرب سکه جدید، از روز یکشنبه 24 دی‌ماه تغییر کرده است. فعلا جزئیات زیادی از موضوع ضرب سکه جدید در اختیار نداریم چون ظاهر حراج شمش طلا یک کیلویی در مرکز مبادله ارز و طلا از اولویت برخوردار است و بانک مرکزی می‌خواهد در قدم بعدی سراغ ضرب سکه جدید و عرضه آن برود.

لابه‌لای خبرهای رسمی از ضرب سکه جدید اطلاعات محدودی داریم؛ محمدرضا فرزین گفته سکه جدیدی در دستور کار مرکز نشر اسکناس و ضرب سکه بانک مرکزی است که به بازار عرضه می‌شود. ضرب سکه جدید به گفته رئیس‌کل بانک مرکزی، بدون تاریخ و به‌صورت تمام بهار آزادی با طرحی متفاوت انجام می‌شود. ضرب سکه جدید از نظر بانک مرکزی در چارچوب افزایش عرضه طلا قرار می‌گیرد و فعلا بناست کنار عرضه سکه‌های قدیمی، ضرب سکه جدید با استعداد 20 هزار قطعه در دستور کار قرار داشته باشد.

ضرب سکه جدید چند مرتبه در اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی تکرار شده اما وقتی به مهمترین بخش سوالات احتمالی مردم و خریداران سکه می‌رسیم و می‌خواهیم درباره جزئیات ضرب و عرضه سکه جدید کنجکاوی کنیم، با پاسخی کوتاه روبه‌رو می‌شویم: فعلا قصد عرضه شمش در مرکز مبادله ارز و طلا را داریم. مقررات این کار در روزهای اخیر نهایی شده است. اگر بخواهیم سکه هم عرضه کنیم، در آینده تصمیم‌گیری می‌کنیم.

خبر ضرب سکه جدید و حراج شمش طلا، در همین حد و اندازه فعلی کار خودش را کرده و نشان داده مقصر بخش مهمی از آشفتگی بازار در روزهای گذشته، هیجانات کاذب است. توقع داریم در صورت تداوم روند نزولی فعلی، خیلی سریع و در کوتاه‌مدت سکه امامی را در محدوده 30 میلیون و 600 هزار تومان ببینیم و سکه بهار آزادی طرح قدیم را در جایگاه 27 میلیون و 325 هزار تومان ملاقات کنیم. 

وقتی درباره احتمالات مربوط  به کاهش قیمت سکه حرف می‌زنیم، همیشه گروهی رند نکته‌سنج پیدا می‌شوند و می‌گویند نه!‌ این یکی ممکن نیست. شاید در درازمدت چنین نظریه‌ای درست و منطقی و پسندیده به‌نظر برسد اما در کوتاه‌مدت‌ نمی‌توان ریسک‌های جدی پیش‌روی سرمایه‌گذاران را نادیده گرفت. به‌خصوص اینکه وضعیت بازار نشان می‌دهد حجم حباب سکه امامی احتمالا خیلی زود یک میلیون تومان دیگر کاهش پیدا خواهد کرد و از طرف دیگر شاید حباب سکه قدیم از سطح 2/8میلیون فعلی تا 1/7میلیون عقب بنشیند.