همزمانی آژیر خطر و چراغ امید

هفت صبح|  تهران و ایران هر روز با خبرهایی روبه‌رو می‌شوند که تصویری روشن از فرصت‌ها و تهدیدهای کشورمان را نشان می‌دهد. خبرها و تحلیل‌های امروز هفت‌صبح را اینجا بخوانید.

   ۱۴درصد تا بحران آب در تهران

 زنگ خطر کمبود آب در تهران رسماً به صدا درآمده است. سدهای پنج‌گانه پایتخت با کاهش شدید ذخایر مواجه‌اند و تنها ۱۴ درصد پرشدگی دارند. رقمی که به معنای رسیدن به حجم مرده و محدودیت برداشت برای آب شرب است. سد لار تنها ۲ درصد، سد امیرکبیر ۱۵ درصد، لتیان ۲۵ درصد، ماملو ۸ درصد و طالقان ۴۱ درصد پر است. این وضعیت نسبت به سال گذشته، کاهش بیش از ۲۲۷ میلیون مترمکعبی ذخایر آبی را نشان می‌دهد و در مقایسه با میانگین بلندمدت، پایتخت را در خط مقدم بحران قرار داده است.

نکته: گسترش بی‌رویه تهران و تبدیل شدن آن به یک کلان‌شهر با جمعیتی بیش از ۹ میلیون نفر در خود شهر و حدود ۱۵ میلیون در محدوده بزرگ‌تر یکی از اصلی‌ترین دلایل تشدید بحران آب است. اگر تهران تا این اندازه بزرگ و پرجمعیت نمی‌شد، فشار بر منابع آب به چنین نقطه بحرانی نمی‌رسید. توسعه نامتوازن، مهاجرت‌های گسترده از استان‌های دیگر به تهران، ساخت‌وسازهای بی‌حساب و تمرکز صنایع و خدمات در این شهر، همه باعث شدند تقاضای آب از ظرفیت طبیعی و زیرساختی منطقه فراتر رود.

در حالی‌که سدها و منابع آبی موجود برای جمعیتی بسیار کمتر طراحی شده بودند، امروز باید چندین برابر بار جمعیتی و مصرفی را تحمل کنند. بنابراین بحران کنونی به‌جز خشکسالی، پیامد مستقیم تمرکزگرایی و رشد نامتوازن شهری است. تهران به جای آنکه به اندازه ظرفیت طبیعی‌اش رشد کند، به شهری غول‌آسا تبدیل شده است. حال اضافه کنید به این مسئله مدیریت ناکارآمد را که سال‌ها بی‌برنامگی در توسعه زیرساخت‌های ذخیره و شبکه انتقال آب را به همراه داشته است. همچنین مصرف بی‌رویه شهری که در نتیجه رشد جمعیت و الگوهای مصرف نادرست بدون فرهنگ‌سازی موثر انجام شده است.

   گمرک؛ ایستگاه آخر آتش‌نشان‌ها

 درخبرها شنیده‌ایم که تجهیزات آتش‌نشانی در گمرک گیرکرده است. شنیدن چنین خبری بیشتر شبیه یک جوک است. به نظرتان عجیب نیست نهادی که باید در لحظه خطر حاضر شود و جان انسان‌ها را از شعله‌ها نجات دهد، حالا خودش گرفتار پیچ‌وخم اداری و قوانین گمرکی شده است. مگر آتش منتظر می‌ماند تا بروکراسی اداری به نتیجه برسد؟ قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل آتش‌نشانی تهران صریح می‌گوید بسیاری از تجهیزات آتش‌نشانی وارداتی‌اند و بدون معافیت گمرکی، ورود آنها ماه‌ها به تعویق می‌افتد. 

نکته: همه ما می‌دانیم این تأخیر یعنی به خطر افتادن جان مردم در همان لحظه‌هایی که هر ثانیه‌اش حیاتی است. اما این تمام مشکل نیست. چون نوسازی تجهیزات آتش‌نشانی در بسیاری از شهرها در وضعیت نامناسبی قرار دارد و خودروها و دستگاه‌های قدیمی با بودجه‌های ناچیز شهرداری‌ها به سختی سرپا مانده‌اند. حالا این خبر را گوش کنید که آتش‌نشانی ایران با وجود همه کاستی‌ها جزو بهترین آتش‌نشانی‌های جهان است. آتش‌نشان‌ها با جانشان برای ما می‌جنگند اما ابزارشان در صف بروکراسی خاک می‌خورد. 

 درمان رایگان کودکان زیر هفت سال

یک خبر خوب که اگر اجرایی شود برای نظام درمان کشور قابل تامل خواهد بود. روح‌الله شیرزادی، رئیس بیمارستان مرکز طبی کودکان گفته که پیشنهاد درمان رایگان کودکان زیر هفت سال بر اساس دهک‌های درآمدی را ارائه کرده است. این پیشنهاد در دست بررسی است. 

شیرزادی گفته: رقمی که برای درمان از کودکان دریافت می‌شد، همواره مبلغ کمی‌ بود اما دولت سال ۱۴۰۱ تصمیم گرفت این درمان را رایگان کند و بار هزینه‌ای آن به دوش بیمارستان‌های کودکان قرار گرفت. به‌دلیل اینکه درمان رایگان کودکان کمتر از ۷ سال فقط در مراکز درمانی دانشگاهی اجرا می‌شود، موجب افزایش میزان مراجعه شده است که البته اگر این موضوع در تمام بیمارستان‌های کودکان اجرا شود، شاید با کاهش میزان مراجعه در مراکز دولتی دانشگاهی مواجه شویم. 

نکته: درمان رایگان کودکان زیر هفت سال اگر در همه بیمارستان‌های کشور اجرا شود، تحولی بزرگ در عدالت درمانی و حمایت از خانواده‌ها خواهد بود. امروز بسیاری از خانواده‌ها حتی برای پرداخت هزینه‌های کوچک درمانی فرزندانشان با مشکل روبه‌رو هستند. بیماری کودکان نه قابل پیش‌بینی است و نه قابل تعویق، لذا کوچک‌ترین تأخیر می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت جسم و روان کودک به همراه داشته باشد.

با اجرای این طرح، یک بار سنگین از دوش خانواده‌ها، به‌ویژه خانواده‌های کم‌درآمد و متوسط برداشته می‌شود. توجه داشته باشیم که درشرایط اقتصادی حال حاضر، این اقدام علاوه بر کاهش استرس مالی خانواده‌ها، موجب می‌شود کودکان بیشتری به‌موقع و بدون نگرانی از هزینه‌ها به مراکز درمانی مراجعه کنند. نتیجه این می‌شود که بیماری‌ها در مراحل اولیه شناسایی و درمان می‌شوند و از پیشرفت آن‌ها جلوگیری خواهد شد. 

  ۴ فیلم ایرانی در اسکار

  اخبار اسکار را که دنبال می‌کنید؟ مراسم اسکار قرار است۲۵ اسفند در لس‌آنجلس برگزار شود. فیلم سینمایی «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» ساخته شهرام مکری به عنوان نماینده رسمی سینمای تاجیکستان در بخش بهترین فیلم بین‌المللی اسکار ۲۰۲۶ معرفی شد. بنابر این حالا شمار سینماگران ایرانی در اسکار ۲۰۲۶ به عدد چهار رسید.

پیش از این کمیته اسکار سینمای ایران در انتخابی که حواشی فراوانی به همراه داشته فیلم «علت مرگ نامعلوم» ساخته علی زرنگار را به عنوان نماینده رسمی سینمای ایران انتخاب کرد و سینمای فرانسه هم فیلم برنده نخل طلا «یک تصادف ساده» ساخته جعفر پناهی را به عنوان نماینده رسمی خود برگزید. همچنین علیرضا خاتمی دیگر سینماگر ایرانی با فیلم «چیزهایی که می‌کشی» نماینده رسمی سینمای کانادا در رقابت اسکار پیش رو خواهد بود.

امروز اول اکتبر (۹ مهرماه)، آخرین مهلت ارسال آثار از سوی کشورها برای رقابت در شاخه بهترین فیلم بین‌المللی نود و هشتمین دوره جوایز سینمایی اسکار اعلام شده است و تا‌کنون حدود ۸۰ کشور از جمله اسپانیا، فرانسه، کانادا، بلژیک، آلمان، نروژ، فلسطین، سوئد، سوئیس، جمهوری چک، تایوان، اوکراین، ترکیه و ایران فیلم‌های منتخب خود را به آکادمی معرفی کرده‌اند.

نکته: حضور چهار فیلم ایرانی از چهار کشور مختلف در اسکار ۲۰۲۶ اتفاقی کم‌نظیر و بسیار مهم است و  ظرفیت بالای سینمای ایران را نشان می‌دهد. درواقع فیلمسازان ایرانی توانسته‌اند مرزهای جغرافیایی را پشت سر بگذارند و در عرصه جهانی هویت خود را تثبیت کنند. حضور نام‌هایی چون شهرام مکری با نمایندگی تاجیکستان، جعفر پناهی با نمایندگی فرانسه، علیرضا خاتمی با نمایندگی کانادا و علی زرنگار با نمایندگی ایران در اسکار نشان می‌دهد که سینمای ایران به یک برند بین‌المللی بدل شده است.

صد البته که رقابت تنها به همین چهار فیلم محدود نیست. فیلم‌های قدرتمندی چون «پیرپسر» اکتای براهنی و «زن و بچه» نیز پتانسیل بالایی برای حضور در این رقابت داشتند. خوشحال کنند است که ببینیم سینمای ایران در سال‌های اخیر از نظر خلاقیت، روایت و کیفیت تولید به نقطه‌ای رسیده که می‌تواند همزمان چندین فیلم در سطح رقابت‌های جهانی داشته باشد. این اتفاق سه پیام روشن و مشخص برای سینمای ایران دارد که شامل گستره جهانی فیلمسازان ایرانی بسیار فراتر از مرزهای ملی است، قدرت داستان‌گویی سینمای ایران در جهان و  رقابت در سطح بالا است که باعث رشد و ارتقای بیشتر نسل جدید فیلمسازان می‌شود.