شوک دوگانه به صاحبان عزا | هزینه خرید قبر چقدر است؟
هزینه‌های مرگ در ایران ۴۵ درصد افزایش یافت و خانواده‌ها با شوک مالی سنگین پس از فقدان عزیزان خود روبه‌رو هستند
هفت صبح، حمید رجبی| مرگ یک پدیده طبیعی است که دیر یا زود سراغ همه انسان‌ها می‌آید. شنیدن خبر مرگ کسی که زنده بودن آن برای ما اهمیت فراوان دارد، عموما باعث اندوه و یا در موارد بیشتر حتی ایجاد شوک شدید می‌شود. اما در ایران مردم بعد از شوک اولیه، باید در انتظار شوک بزرگ دیگری هم باشند.
طبق بررسی‌ها، هزینه کفن و دفن، خرید قبر، برگزاری مراسم و سایر هزینه‌ها در این خصوص نسبت به سال قبل، با رشد 45 درصدی مواجه شده است که این خود باعث ایجاد شوک دوم شده و فشار مضاعفی را به خانواده‌ها وارد می‌کند. به همین دلیل برخی معتقد هستند که با توجه به تورم بالا در ایران و انواع فشارهای اقتصادی در کشور، مناسب است که برخی رسوم مانند برگزاری مراسم‌های ترحیم که باعث هزینه‌های سنگین می‌شود کوچک‌تر شده تا مقداری از شوک دوم کاسته شود.با این توضیح، در ادامه هزینه‌های موجود پس از مرگ برای خانواده متوفی در ایران را بررسی خواهیم کرد.
هزینه صدور جواز دفن
اولین مرحله هزینه صدور جواز دفن است. این مورد از طریق چند مسیر مختلف و طبق تعرفه سازمان نظام پزشکی انجام می‌شود. جواز دفن، توسط مراکز درمانی دارای مجوز، مراکز ساماندهی صدور جواز دفن (دادپزشک) و پزشکی قانونی، قابلیت صدور داشته و هر یک از این مراکز، دارای تعرفه مخصوص به خود هستند.
اما اغلب جوازهای دفن توسط مراکز خصوصی صادر می‌شود که بر اساس تعرفه مبلغ 370 هزار تومان در مراکز و مبلغ 800 هزار تومان در منزل دریافت می‌شود. اما به نظر می‌رسد که بیشتر مرگ‌ها در خانه اتفاق می‌افتد و بنابراین مبلغ 800هزار تومان پرداخت می‌شود.
هزینه آمبولانس
هزینه حمل جسد با آمبولانس با توجه به فاصله مبدا تا مقصد محاسبه خواهد شد. بنابراین چه جسد در بیمارستان و یا در منزل باشد، صاحبان عزا باید مبالغ متفاوتی را پرداخت کنند. در این میان و در شهر تهران هم می‌توان این سرویس را از آمبولانس‌های بهشت زهرا و هم از مراکز خصوصی دریافت کرد. هزینه آمبولانس‌های سازمان بهشت زهرا کمی پایین‌تر از مراکز خصوصی است. به صورت کلی قیمت آمبولانس را باید بین یک‌میلیون و 500 تا 3 میلیون و 500 هزار تومان در نظر گرفت.
کفن و دفن
در مرحله بعدی، برای کفن و دفن نیز خانواده فرد فوت شده باید هزینه‌های دیگری نیز پرداخت کنند. در این بخش هزینه‌های کفن و دفن نیز در هر شهر متغیر است. در شهر تهران و برای بهشت‌زهرا، طبق تعرفه‌ای که برای امسال منتشر شده، این هزینه حدود 500 هزار تومان است.
هزینه خرید قبر چقدر است؟
در مرحله بعد خرید قبر پیش پای خانواده متوفی قرار دارد که حداقل در تهران یکی از سنگین‌ترین هزینه‌ها است.طبق مصوبه جدید شورای شهر تهران، حداکثر هزینه خرید قبر در بهشت‌زهرا برای سال ۱۴۰۴ حدود ۶۵میلیون تومان و حداقل آن ۱۵میلیون تومان تعیین شده است. با این حال، شهرداری برای خانواده‌های کم‌برخوردار امکان دفن رایگان را فراهم کرده تا بخشی از فشار مالی کاهش یابد.
قیمت 15 میلیون که به عنوان حداقل در نظر گرفته شده، عمدتا در قطعه‌های دورتر است که دسترسی سخت‌تری به آنها وجود دارد. البته باید در نظر داشت که محل دفنی که قیمت 15 میلیون تومانی دارد در طبقه سوم یک قبر قرار دارد و به این ترتیب خانواده متوفی این قبر را با دو خانواده دیگر شریک خواهند بود. بنابراین برای هزینه خرید قبر باید متوسط 40 میلیون تومان را در نظر گرفت.
مراسم ترحیم
معمولا در روز خاکسپاری یک مراسم اولیه ترحیم در بهشت زهرا انجام می‌شود که با پذیرایی مختصری از حاضران همراه است. این پذیرایی که می‌تواند چای و یا شیرینی باشد هم برای 50 تا 70 نفر بین 2 تا 3 میلیون تومان هزینه خواهد داشت. گاهی این مراسم با ضیافت ناهار ادامه پیدا می‌کند که حدود 500 تا 800 هزارتومان به ازای هر مهمان در تالارهای پذیرایی متوسط هزینه دارد.
اما بعد یکی دیگر از هزینه‌های سنگین برای خانواده متوفی از راه می‌رسد. جایی که قرار است مراسم سوم و یا هفتم فرد درگذشته، در تالار برگزار شود.البته که این هزینه با توجه به نوع تالار و شرایط قرار گرفتن آن در مناطق مختلف تهران و همچنین نوع پذیرایی مهمان‌ها متفاوت است اما در ادامه هزینه حدودی برگزاری مراسم برای 100 مهمان را بررسی می‌کنیم.
طبق بررسی منوی یک تالار در شرق تهران، اگر برای 100 نفر و برای صرف غذای جوجه کباب با مخلفات آن شامل ماست و سالاد و دوغ و نوشابه اقدام شود، برای هر نفر باید 530 هزار تومان در نظر گرفت که هزینه 100 نفر، به رقم 53 میلیون تومان می‌رسد. طبق مشخصات منوی این تالار، زرشک پلو با مرغ نیز برای هر نفر 400 هزار تومان است که برای صد نفر به رقم 40 میلیون تومان می‌رسد.
این همه ماجرا نیست و هزینه پذیرایی میوه و چای نیز باید محاسبه شود. خانواده صاحب عزا باید میوه را خریداری کنند و به تالار بدهند تا در پذیرایی لحاظ شود. در این بین تالارها 10 درصد حق سرویس را دریافت می‌کنند. بنابراین اگر دو نوع میوه مثلا نارنگی و سیب (برای فصل زمستان) را در نظر بگیریم، برای 100 نفر باید 60 کیلو از این دو میوه را خریداری کرد. قیمت فعلی هر کیلو نارنگی در میادین میوه و تره‌بار شهرداری 50 هزار و قیمت هر کیلو سیب 65 هزار تومان است. بنابراین برای تهیه میوه نیز باید مبلغ 3 میلیون و 450 هزار تومان در نظر گرفت. بنابراین هزینه پذیرایی در یک تالار برای این تعداد مهمان بین 90 تا 120 میلیون تومان خواهد شد.
سایر هزینه‌ها
در این بین هزینه‌های دیگری نیز هستند که بر دوش خانواده صاحب عزا قرار خواهند گرفت. اگر مراسمی در مسجد برگزار شود، بسته به تعداد حاضران، مبلغی بین 7 تا 10 میلیون تومان در یک مسجد معمولی باید در نظر گرفت. این هزینه شامل پرداخت به سالن اجتماعات مسجد، پذیرایی و مداح است.
هنگام برگزاری مراسم بعدی از قبیل هفتم و چهلم در بهشت زهرا، مخارجی مانند اجاره صندلی و سایه‌بان، سیستم صوتی و خرید نوشیدنی و میوه خودنمایی می‌کند که دست کم 15 تا 20 میلیون خواهد بود. همچنین محل زندگی متوفی در چند روز اولیه، شاهد رفت و آمد دوستان و بستگان برای عرض تسلیت است که پذیرایی از آنها اگر با شام و ناهار همراه نشود، 10 تا 20 میلیون تومان هزینه دارد. ضمن اینکه از هزینه‌های چاپ آگهی و بنر و همچنین گل آرایی نیز نباید غافل شد که در این بخش نیز بر اساس برخی متغیرها، باید رقمی بین 2 تا 3 میلیون تومان در نظر گرفت.
جمع هزینه‌ها
با توجه به تغییر هزینه‌ها در تهران و سایر شهرهای کشور و با توجه به اینکه برخی مخارج مانند نوع تالار پذیرایی، انتخاب نوع غذا و... متفاوت است، می‌توان گفت برای صفر تا صد هزینه‌های مرگ، خانواده متوفی باید رقمی بیش از 200 میلیون تومان در نظر بگیرند که این ارقام با توجه به تورم سال اخیر نسبت به سال قبل، 45 درصد رشد داشته است.
