هرج و مرج در مرز ‌بازرگان | با لغو معافیت مالیات سوخت، سفر زمینی از خوی به وان، گران می‌شود؟

هفت صبح| ‌از روز گذشته راننده‌های تاکسی ترمینال شهید «درستی» شهرستان خوی، دست از کار کشیده‌اند و می‌گویند دیگر بردن مسافر به آن سمت مرز، برایشان نمی‌صرفد. تصمیم جدید دولت ترکیه و لغو معافیت مالیات سوخت برای تاکسی‌ها و کامیون‌های ایرانی در 10 روز گذشته باعث این اتفاق شده است. حالا دیگر راننده‌های ایرانی باید به ازای هر لیتر سوخت 27 لیتر یعنی 60هزار تومان جریمه بپردازند.

این در حالی است که پیش از این راننده‌ها اجازه داشتند که در ماه چهار بار بدون پرداخت جریمه به ترکیه بروند. حالا این موضوع علاوه بر اینکه منجر به توقف صادرات و واردات از مرز ترکیه و بلاتکلیفی صدها راننده کامیون شده، مسافران زمینی هم به‌سختی می‌توانند راننده‌ای پیدا کنند که حاضر به پرداخت این جریمه‌های سنگین باشد. 

از تاریخ هشت دی‌ماه سازوکار جدیدی در مرز بازرگان و خوی برقرار شد. آقای حیاتلو، راننده اهل خوی به «هفت صبح» می‌گوید این اقدام ترکیه به‌نوعی تلافی‌جویانه است. او در این‌باره اینطور توضیح می‌دهد: «پیش از این راننده‌های ایرانی به اندازه دو باک از پرداخت مالیات و جریمه سوخت معاف بودند اما راننده‌های ترک برای ورود به ایران عوارض سوختی پرداخت می‌کنند.

در حقیقت کامیوندارهای پلاک ترکیه زمان خروج از ایران، بدون توجه به پُر یا خالی‌بودن باک سوخت، مجبور به پرداخت مالیات گمرکی به اندازه ظرفیت باک خودرو هستند. به همین علت مدتی پیش، راننده‌های ترکیه نسبت به این موضوع اعتراض کردند و نتیجه اعتراضشان این شد که ترکیه هم این معافیت مالیاتی را برای راننده‌های ایرانی لغو کرد.» البته باید گفت این معافیت هنوز برای اتوبوس‌های مسافربری پابرجاست اما خودروهای تجاری مانند تاکسی، ون و کامیون ترانزیت باید مالیات بپردازند.

بر اساس این ماده‌قانونی جدید راننده‌های ایرانی هنگام خروج از ایران به ازای هر لیتر گازوئیل که در باک دارند باید 60 هزار تومان جریمه پرداخت کنند. یعنی یک کامیون با باک پر در گمرک باید حدود هزار یورو معادل 80 میلیون تومان جریمه بپردازد. حیاتلو در ادامه توضیح می‌دهد: «ضرری که راننده‌های ما با این قانون می‌بینند نسبت به راننده‌های ترک خیلی بیشتر است. اول به این دلیل که قیمت سوخت در ترکیه گران‌تر است و در نتیجه جریمه بیشتری می‌پردازیم. دوم اینکه رفت‌وآمد راننده‌های ایرانی به ترکیه خیلی بیشتر است. برای مثال در خوی تابستان‌ها روزی 400 مسافر از ایران به وان می‌رود.» 

هر بار هفت میلیون تومان جریمه

آقای کریمی یکی دیگر رانندگانی است که از خوی به ترکیه مسافر می‌برد. او به «هفت صبح» توضیح می‌دهد که پیش از این راننده‌های تاکسی‌های ایرانی ماهی چهار بار، یعنی هفته‌ای یک روز اجازه داشتند بدون پرداخت جریمه از مرز عبور کنند. اما تردد بیشتر، پیش از این هم برای راننده‌های ایرانی جریمه به همراه داشته است. آقای کریمی دراین‌باره می‌گوید: «اگر بیش از ماهی چهار بار می‌رفتیم، باید 800 لیر جریمه سوخت می‌پرداختیم.

ما راننده‌ها با این موضوع مشکلی نداشتیم و این مقدار جریمه منطقی بود. اما حالا آن معافیت برداشته شده و برای چهار بار رفت‌وآمد در ماه 2هزار و225 لیر جریمه باید پرداخت کنیم که به پول ایران می‌شود نزدیک به پنج میلیون تومان. اما اگر بیش از این چهار بار تردد کنیم، به جای 800 لیر، باید 3هزار و 25 لیر جریمه بدهیم که می‌شود حدود هفت میلیون و 500هزار تومان.» به عبارتی هربار که راننده‌های تاکسی، از مرز ایران به ترکیه ورود کنند، باید از پنج میلیون تا هفت و نیم میلیون تومان جریمه بپردازند. رقمی که نه‌تنها سودی برای رانندگان تاکسی باقی نمی‌گذارد بلکه به آن‌ها ضرر هم می‌زند. 

به ایران هم عوارض سوخت می‌پردازند 

علاوه بر جریمه‌ای که راننده‌ها باید به ترکیه پرداخت کنند، ایران هم از راننده‌ها عوارض سوخت دریافت می‌کند. چقدر؟ به گفته آقای کریمی طبق نرخ شرکت نفت، رانندگان باید به ازای هر لیتر 53هزار و 500 تومان عوارض سوخت بپردازند. او در این باره توضیح می‌دهد: «به عنوان مثال باک ماشین من 66 لیتر است. اگر این عدد را ضرب‌در عدد جریمه کنید، حدود 3 میلیون و 500هزار تومان به ایران عوارض سوختی پرداخت می‌کنم.» 

 کرایه‌ با جریمه‌ نمی‌خواند

آقای کریمی می‌گوید با این اوصاف به طور حتمی کرایه‌ها بیشتر می‌شود. در حال حاضر از خوی تا وان، کرایه هر نفر 300هزار تومان است. اگر چهار مسافر سوار شود یک میلیون و 200هزار تومان، دست راننده را می‌گیرد. در مسیر برگشت هم، یعنی از وان به خوی، نفری 230 لیر یا حدود 500هزار تومان از هر مسافر می‌گیرند که اگر چهار مسافر سوار کنند می‌شود 2میلیون تومان. این یعنی راننده در مسیر رفت و برگشت به طور کلی 3میلیون و 200 هزار تومان کاسب می‎‌‌شود. با این اوصاف برای پرداخت جریمه باید از جیب خود خرج کند.   

تکلیف مسافران چیست؟

راننده‌های تاکسی مسیر خوی و بازرگان به ترکیه به خاطر جریمه‌های جدید و سنگین دست از کار کشیده‌اند و از روز گذشته هیچ راننده‌ای به آن طرف مرز مسافر نبرده است. همین اتفاق در ایستگاه‌های تبریز و ارومیه هم افتاده و مسافران سرگردان شده‌اند. آقای حیاتلو می‌گوید راننده‌ها که حاضر نیستند جریمه خروج از مرز را بپردازند راه جدیدی برای مسافران درنظر گرفته‌اند.

راننده‌های تبریز و ارومیه مسافران را مرز به مرز به مقصد می‌رسانند. به طور مثال راننده از تبریز مسافر را تا مرز بازرگان می‌رساند و بعد مسافران باید آن طرف مرز سوار ماشین‌های ترکیه شوند تا به وان برسند. اگر مذاکرات ایران با ترکیه برای برداشت این قوانین نتیجه ندهد باید انتظار داشت کرایه‌های رفتن به وان از مرزهای کشور هم به طرز چشمگیری بالا برود.