تهران - مشهد؛ تمام زنانه | نگاهی به سه سفر معروف خلبان‌های زن که در آن همه عوامل پرواز زن بوده‌اند
خلبان، کمک‌خلبان و خدمه پرواز به‌علاوه مهمان‌ها همگی زن بودند. حتی راننده اتوبوسی که مسافران را به سمت فرودگاه انتقال می‌داد
هفت صبح| چند روز پیش فرودگاه مشهد میزبان یک پرواز کاملا زنانه بود. خلبان، کمک خلبان و خدمه پرواز به‌علاوه مهمان‌ها همگی زن بودند. حتی راننده اتوبوسی که مسافران را به سمت فرودگاه انتقال می‌داد هم همین‌طور. آنها ساعت 8 صبح از تهران به سمت این شهر حرکت کردند و شب با همان تیم دوباره به تهران برگشتند.
در برنامه‌ای که صداوسیمای استان خراسان‌رضوی برای روز زن برگزار می‌کرد قرار بود نه فقط مسافران بلکه همه تیم پرواز هم زنانه باشد. مسافران شامل برخی از زنان هنرمند، مدال‌آور ورزشی و چهره‌های علمی می‌شدند. با درخواست صداوسیمای این استان شرکت هوایی آسمان، خلبان «شهرزاد شمس» را برای هدایت این پرواز کاملا زنانه انتخاب کرد. «شمس» اولین خلبان مسافربری زن است. سال 1393 بود که ویدئویی از پرواز او منتشر و با این عنوان معرفی شد.
بار دیگر سه سال بعد مشخص شد که او کاپیتان یک پرواز با فوکر 100 بوده که 109 مسافر را از شیراز به مقصد تهران می‌برد. در آن سفر مسافران اول از شنیده‌شدن صدای یک زن در میکروفن خلبان شوکه شده بودند اما یک ساعت و 10 دقیقه بعد با رسیدن به تهران، ایستاده خلبان را تشویق کردند. به نظر می‌رسد کنجکاوی‌های زیاد درباره زندگی او باعث شده که علاقه‌ای به مصاحبه نداشته باشد.
برخلاف معمول دیگر کاپیتان‌های زن، در اینستاگرام هم حضور ندارد. پیگیری «هفت صبح» برای مصاحبه با او جواب نداد اما سال‌ها پیش در مصاحبه با سایت مشرق ماجرای ورود به این شغل را روایت کرده بود: «یک روز که راضیه (شهرزاد) شمس برای خرید بلیت به هواپیمایی آسمان می‌رود، در آنجا کاپیتان «سعید رضا نصر» -خلبان مشهور صنعت هواپیمایی کشور- را می‌بیند و از این فرصت برای طرح مسئله استخدام به عنوان خلبان استفاده می‌کند.
نصر به او می‌گوید که فرم تقاضای استخدام را پر کند و فردا برای مصاحبه مراجعه کند. اما از آنجایی که خانم شمس دچار ضعف بینایی بوده، به جای مراجعه به نصر، بدون اینکه به کسی بگوید برای درمان این عارضه به تهران سفر می‌کند. شمس به یکی از کلینیک‌های معتبر تهران در خیابان گاندی می‌رود و پس از تست‌های پزشکی از حساسیت و اهمیت جراحی دیدگان خود به متخصصان می‌گوید.
متخصصان آن کلینیک به او می‌گویند که هیچ چیز را با قطعیت نمی‌توانند به او بگویند. لذا، به نزد متخصص دیگری در خیابان گاندی می‌رود. او به شمس می‌گوید که پس از عمل جراحی توسط وی، قطع یقین چشمانش همچون روز اول خواهد دید. وقتی به نزد کاپیتان نصر بازمی‌گردد، از او می‌پرسد که چرا مراجعه یک روز‌ه‌اش به غیبت یک‌ماهه بدل شد؟
شمس در پاسخ دروغ نمی‌گوید فقط می‌گوید که درگیر مشغله‌ای شده بوده که به اندازه یک سال برایش ناراحتی به همراه داشته است. روزی که برای استخدام در هواپیمایی آسمان رهسپار آن شرکت می‌شود، شمس یک سانتی‌متر از حد نصاب لازم کوتاه‌تر بود. او دارای قد 1 متر و 65 سانتی‌متر بود و طبق قوانین استخدام می‌بایست حداقل یک سانتی‌متر بلندتر باشد. اما به هر حال، مورد قبول واقع می‌شود. کمی گذشت و به او اعلام شد که رسما استخدام می‌شود.»
پس از او «نشاط جهانداری» دومین خلبان زن بود که کار خود را 5 سال پیش در شرکت هواپیمایی زاگرس شروع کرد. این خلبان دهه شصتی در دانشگاه رشته فناوری هوانوردی خلبانی خوانده و اولین پرواز خود را سال 1398 به سمت نجف داشته است.
بعد از این، عکس پرواز دیگری به مقصد مشهد منتشر کرد که فروز فیروزی هم خلبان‌دوم آن بود. این عکس به یک‌باره با استقبال زیادی روبه‌رو شد و نشاط جهانداری را بسیار مشهورتر کرد. او حالا نزدیک به 200 هزار فالوئر در اینستاگرام دارد و گاهی شبیه به یک بلاگر صنعت هوایی ویدئوهای سرگرم‌کننده مرتبط آپلود می‌کند. نشاط و شهرزاد یک اختلاف سنی یک‌دهه‌ای دارند. اولی متولد تهران و دومی شیراز است و هر دو با مردانی خلبان ازدواج کردند.
پرواز زنانه به تاشکند
اگرچه دیروز اولین باری بود که در فرودگاه بین‌المللی مشهد پروازی با مسافران و کادر پرواز زن به زمین می‌نشست اما پروازهای زنانه یک بار دیگر هم در صنعت هوایی ایران تجربه شده. شهریور سال 1400 تیم ملی فوتبال زنان ایران با پروازی اختصاصی عازم کشور ازبکستان شد تا در رقابت‌های مقدماتی جام ملت‌های آسیا شرکت کند.
آن روز هم شرکت هواپیمایی وارش با یک کادر کاملا زنانه و پروازی اختصاصی از تهران بلند شد که البته اسمی از خلبان نیامد. به جز این چهره‌ها خلبان‌های زن دیگری هم در این صنعت داریم که بسیاری از آنها کاپیتان پروازهای تفریحی هستند و مراحل گرفتن گواهینامه‌های بالاتر را نگذرانده‌اند.