ملاقات با اعجوبههایی از اعماق زمین
کدام رپرهای ایرانی این روزها محبوبترند؟
روزنامه هفت صبح، سارا سبزی| رپ فارسی مدتهاست که بخش زیادی از فضای موسیقی ایران را در دست گرفته، هرچند هنوز بهصورت رسمی امکان فعالیت ندارد، اما آمار بالای طرفدارانش نشان میدهد اعتبار قابلاعتنایی از سمت هوادارانش پیدا کرده است. کنسرتهای زیرزمینی و حضور چند رپر معروف در یک نمایش، نمونه کوچکی از تغییر این فضاست.
ما چند چهره معروفتر از نسلهای مختلف رپ فارسی را در کنار هم قرار داده و معرفی کردهایم تا نگاهی دوباره به این بازار بیندازیم. رپرهای نسل اول که همچنان طرفداران خود را دارند و خوانندههای جوانتر که کاملا بازار این موسیقی را در دست گرفتهاند. انتخاب این چهرهها براساس میزان شناختهشدن هر رپر است و امتیازبندی ویژهای برایشان وجود ندارد.
یاس
یاسر بختیاری از اولین رپرهای ایرانی بود که تلاش کرد فعالیتش را در ایران قانونی کند و برای آلبومش مجوز رسمی دریافت کند، اما هرگز نتوانست به این آرزو برسد. او از مهمترین و جریانسازترین رپرهای ایرانی است که بیشتر به قطعات اجتماعی و سیاسی خود معروف است و اخیرا بهعنوان خواننده تیتراژ یک فیلم فرانسوی هم انتخاب شد.
یاس از سال 1380 فعالیتش را شروع کرد و با رپرهای آمریکایی و اسپانیایی همخوانی داشته است. اولین قطعه معروف او «بم» بود که بعد از زلزله بم خواند. او در سال 1385 توانست برای یکی از قطعاتش بهنام «نگو دیره» از وزارت ارشاد مجوز بگیرد
ولی در نهایت موفق نشد برای همه آلبومش این مجوز را داشته باشد. او سال 93 از ایران خارج شد، اما دو سال بعد از آن به ایران بازگشت. یاس همان سال آهنگ تیتراژ فیلم سینمایی بارکد را خواند، اما به همین دلیل این فیلم مجوز اکران پیدا نکرد و صدای او حذف شد.
رضا پیشرو
نام پیشرو را باید بهعنوان یکی از رپرهای اصلی نسل اول معرفی کنیم که هنوز هم محبوبیتش را حفظ کرده و در کریخوانیهای این فضا حضور پررنگی دارد. پیشرو در راهاندازی گروههای معروف قدیمی رپ مثل صامت نقش زیادی داشت و طرفدارانش به او لقب شاه رپ فارسی را دادهاند. او سال 96 از ایران خارج شد و فعالیتهایش را در استانبول ادامه داد. اختلافات میان او و هیچکس که اواخر دهه 90 اتفاق افتاد، باعث منحل شدن گروه صامت شد. او در فضای اینستاگرام فعالیت زیادی ندارد، اما تقریبا همه قطعاتش پربازدید میشود.
هیچکس و فدایی
سروش لشگری (هیچکس) بهواسطه معرفی کردن خوانندگان جوان، بهنام پدرخوانده رپ فارسی معروف است و یکی از سیاسیترین چهرههای این سبک موسیقی در ایران است. آلبومهای او از اواسط دهه 80 معروف شد که بخش زیادی از آنها سیاسی بود.
هیچکس از اعضای اصلی گروههای رپ ملتفت و صامت بود که حالا بهواسطه اختلاف با اعضای آن دیگر عضو هیچکدام از آنها نیست و مدتهاست که خارج از ایران زندگی میکند. او به دلیل مواضع سیاسی اخیر خود بهشدت مورد انتقاد قرار گرفته و از نگاه برخی از منتقدان به پایان اعتبار هنریاش نزدیک شده است.
اشکان فدایی هم عضو دیگری از گروه ملتفت بود که حالا ساکن فرانسه است و از اواخر دهه 80 وارد فضای رپ فارسی شد. اختلافات سیاسی این دو رپر سال گذشته مشخص شد و حواشی زیادی داشت.
بهرام
بهرام نورایی از معروفترین رپرهای ایرانی است و کارش را از سال 1380 با موسیقی هیپهاپ شروع کرد و بعد از آن روی رپ تمرکز کرد. بهرام تا سال 85 تکآهنگهایی منتشر کرد که کمتر شنیده شد، اما با انتشار نامهای به رئیسجمهور در سال 76 معروف شد و بعد با گروه دیوار بهعنوان یکی از چهرههای مهم رپ معروف شد.
حصین
حسین رحمتی بهنام هنری حصین هم از چهرههای قدیمی رپ فارسی است. از او تا امروز آلبومی بهصورت انفرادی منتشر نشده ولی در آلبوم گروههای مختلفی حضور داشته است.
بهزاد لیتو
بهزاد لیتو یا همان بهزاد داورپناه یکی از معروفترین اعضای گروه زدبازی است که مدتی هم در گروه پایدار حضور داشت و بعد تصمیم گرفت بهصورت مستقل به کارش ادامه دهد. لیتو هم مثل پوتک یوتیوبر شده و تاکشوهایی با رپرهای دیگر دارد. چند قطعه از او در ساوندکلاود به بازدیدهای میلیونی رسیده است.
بهغیر از ستارههای قدیمیتر رپ فارسی، در همین چند سال گذشته چهرههای جوانتری وارد بازار رپ شدند و توانستند جای خودشان را در این فضا پیدا کنند. در دهه 90 بیشمار چهرههای جدیدی وارد رپ فارسی شدند، اما چند خواننده هم بیشتر معروف شدند و هم طرفداران زیادی پیدا کردند:
پوتک
پوریا پوتک یا پوریا عرب، فعلا به یکی از یوتیوبرهای معروف ایرانی هم تبدیل شده و بهواسطه فعالیت در این فضا بهنام پولدارترین رپر ایرانی شناخته میشود. پوتک متولد سال 71 است و در کانادا زندگی میکند و دو فرزند هم دارد.
حمید صفت
حمیدرضا حیدریصفت از رپرهای تقریبا جدید است، اما قبل از ماجرایی که در سال 96 برای او اتفاق افتاد، قطعاتی معروف داشت که مورد استقبال هم قرار گرفت. او شش سال پیش به اتهام قتل همسر مادرش بازداشت شد و سه سال بعد حکم قصاص گرفت، اما در نهایت فرجامخواهی او پذیرفته و سال 1400 آزاد شد. یکی از قطعات معروف او عجایبشهر است که بازخورد خوبی در میان طرفدارانش داشت.
سپهر خلسه
خلسه از 16 سالگی به کانادا مهاجرت کرد و فعلا هم ساکن همین کشور است. کارش را از 17سالگی با نوشتن ترانه شروع کرد و از 22 سالگی هم وارد این حرفه شد. صفحه اینستاگرام او بعد از شایع و لیتو که چهار میلیون فالوئر دارند، به حدود دو میلیون دنبالکننده رسید.
اپیکور
این گروه هم چهار عضو دارد که یکی از اعضای آن بهنام حسین، مدتی پیش فوت کرد که سبک اصلی او و خواننده دیگر گروه یعنی امیر، رپ است. صفحه اینستاگرام این گروه هم 838 هزار دنبالکننده دارد و در این چند سال به چهرههای معروف این بازار تبدیل شدند.
مهراد هیدن
مهراد مستوفیراد یا همان مهراد هیدن متولد سال ۱۳۶۳ در تهران است و بهنام خواننده رپ و راک و هیپهاپ شهرت دارد. هیدن در گروه زدبازی هم حضور داشته و کار آهنگسازی و تکست رپ هم انجام میدهد.
محمدرضا شایع
او هم از رپرهای نسل جدید فارسی است که خیلیزود به یکی از ستارههای آن تبدیل شد. شایع با رپرهای معروفی مثل حصین همخوانی (فیت) داشته و بهنظر میرسد میتوانیم او را با چهار میلیون دنبالکننده در اینستاگرام و 450 هزار نفر در اسپاتیفای و قطعاتی که معمولا پربازدید میشود، یکی از پرطرفدارترین رپرهای ایرانی بدانیم.