مردم‌آزاری به سبک ایتالیایی

روزنامه هفت صبح| این صف طولانی از چهره‌های پوشیده شده که کاغذی هم در دست گرفته‌اند و رویش نوشته‌اند «صدای ما را بشنوید»، دیروز به‌عنوان نماینده حدود 500 دانشجوی ایرانی‌ متقاضی تحصیل در ایتالیا، روبه‌روی سفارت این کشور در تهران تجمع کردند تا بعد از ماه‌ها از بلاتکلیفی دربیایند. دلیل تجمع هم بسته شدن وقت‌های ویزای سفارت است که نزدیک به دو ماه است آنها را سرگردان کرده و حالا نمی‌‌دانند به ترم زمستان دانشگاه‌های ایتالیا می‌رسند یا خیر؟

30 مهر همین امسال سفارت ایتالیا خیالشان را راحت کرده بود که فرصت کافی برای ثبت‌نام دارند و به آنها وقت داده می‌شود تا ویزای تحصیلی بگیرند، اما کمتر از یک ماه بعد، یعنی 28 آبان همه‌چیز عوض شد و سفارت اعلام کرد که فقط تا پایان نوامبر یا همان اواخر آبان و اوایل آذر، به دانشجویان ایرانی ویزای تحصیلی می‌دهد؛

تصمیمی که آینده تحصیلی این 500 نفر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. دانشجویان ایرانی به رسانه‌ها گفته‌اند که بعضی از آنها حتی یک ترم از تحصیلشان را به‌صورت آنلاین گذرانده‌اند و اگر موفق نشوند ویزا بگیرند، باید دوباره همه راه مهاجرت را طی کنند و حداقل یک سال دیگر تلاش کنند تا به همین نقطه برسند. دانشجویان رشته‌های مختلفی هم بین این 500 نفر وجود دارد؛ از کامپیوتر گرفته تا گردشگری، برق، اقتصاد و شیمی و رشته‌های دیگر. 

در همین مدت همه این دانشجویان که بین آنها از کارشناسی تا دکترا هم دیده می‌شود، منتظرند نوبت‌شان برسد. اگر هم سایت برای دریافت نوبت باز شود، ظرفیت بسیار محدودی دارد و ممکن است در طول روز به 10 تا 20 نفر این فرصت برسد؛ درواقع همه آنها در مرحله وقت گرفتن از سفارت گیر افتاده‌اند و سفارت و کنسولگری و ویزامتریک به‌عنوان کارگزار سفارت ایتالیا هم تا امروز پاسخ روشنی به آنها نداده ‌است. حالا مثل همه گروه‌های مهاجرتی دیگر، گروه‌هایی هم برای کشیک ویزامتریک راه افتاده تا وقت سفارت را رصد کنند و همدیگر را خبر کنند. 

با توجه به تعداد بالای این دانشجویان و زمان بسیار کمی که برای شروع ترم جدید دانشگاه‌های ایتالیا باقی مانده، انجمن‌های دانشجویی ایرانی در ایتالیا دست به کار شده‌اند و با بخش بین‌المللی دانشگاه‌هایشان مکاتبه کردند تا شاید کار با رایزنی با سفارت این کشور پیش برود و قرار است درخواستی هم از طرف این گروه‌ها به دست وزیر علوم ایتالیا برسد. 

سایت ویزا‌متریک که تابستان سال پیش همین مشکل را با سفارت آلمان داشت، چهار روز پیش اطلاعیه‌ای را از طرف سفارت ایتالیا منتشر کرد که طبق آن متقاضیان ویزای دانشجویی تا سال تحصیلی 2025-2024 پذیرش نخواهند شد و کسانی که می‌خواهند برای این ویزا اقدام کنند باید تا شروع سال تحصیلی جدید صبر کنند.

به‌نظر می‌رسد مشکلات این سایت برای دانشجویان ایرانی تمامی ندارد؛ تابستان همین امسال در گزارش دیگری نوشتیم که وقت گرفتن از سفارت آلمان و روند خدمات این شرکت که مشخصات هویتی متقاضیان از جمله اثرانگشت و عکس را ثبت می‌کند، کابوس شب و روز ایرانیان عازم آلمان شده است. مدتی بعد این مشکل برطرف شد،

اما حالا نوبت وقت سفارت ایتالیا رسیده است و کابوس دیگری شروع شده است که به غیر از دانشجویان، خانواده آنها را هم درگیر می‌کند. فعلا به‌غیر از همین جمعیت 500 نفره، آمار رسمی‌ای درباره تعداد ویزاهای درخواستی دانشجویان ایرانی برای ایتالیا وجود ندارد. 

سفارت ایتالیا ید طولایی در این موضوع دارد و این اولین بار نیست که دانشجویان ایرانی عازم این کشور با مشکل دریافت وقت سفارت روبه‌رو می‌شوند؛ دو سال پیش درست در همین بازه زمانی بحران گرفتن وقت ویزا از این سفارت آغاز شده بود و خبرهایی از فروش این نوبت‌ها هم شنیده می‌شد.

چرا ایتالیا؟ چرا ویزای استانی؟
در ادامه موج مهاجرت دانشجویان ایرانی به کشورهای دیگر که چند سال است آمارش بیشتر از گذشته دیده می‌شود، ایتالیا برای دانشجویان ایرانی به یکی از پنج کشور اول برای مهاجرت تبدیل شد. آمار مهاجرت دانشجویان در همین چند سال گذشته رشد بیشتری پیدا کرد و در نهایت ایران به هفدهمین کشوری تبدیل شد که دانشجویانی در سطح جهان دارد؛ رقمی نزدیک به 66 هزار دانشجو در تمام دنیا.

حالا بین این تب داغ مهاجرت تحصیلی، ایتالیا هم روی بورس است و تقریبا یکی از پیشنهادات ثابت برای مهاجرت کاری و تحصیلی است. مهاجرت تحصیلی به این کشور برای دانشجوی ایرانی به نسبت کشورهای دیگر کم‌هزینه‌تر است و امکان استفاده از بورسیه استانی هم وجود دارد؛ به همین دلیل است که تعداد ایرانیان در حال تحصیل در این کشور کم نیست و بعد از چین دومین ملیت تشکیل‌دهنده دانشجویان بین‌المللی را در این کشور تشکیل می‌دهند.

بعد از آمریکا و کانادا که بیشترین دانشجوی ایرانی در حال تحصیل را دارند، آلمان با ۱۴هزار دانشجو و ایتالیا هم با ۱۱هزار دانشجو در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند و هر سال هم روند مهاجرت تحصیلی به این کشور ادامه دارد. بورسیه استانی به دانشجویان بین‌المللی از کشورهای غیر اتحادیه اروپا که در دانشگاه‌های دولتی ایتالیا پذیرش گرفته‌اند،‌ تعلق می‌گیرد و هزینه‌های تحصیلی، کمک‌هزینه مسکن و کمک‌هزینه بیمه درمانی را پوشش می‌دهد.

میزان کمک‌هزینه تحصیلی به مقطع تحصیلی و استان محل تحصیل بستگی دارد. به‌طور میانگین کمک‌هزینه تحصیلی این بورسیه برای مقطع کارشناسی سالانه حدود پنج هزار یورو، برای مقطع کارشناسی ارشد سالانه شش هزار یورو و برای مقطع دکترا سالانه حدود هفت هزار یورو است؛ یعنی رقمی بین 275 میلیون تا 385 میلیون تومان. 

گرفتن این بورسیه شرایطی هم دارد که چندان سخت نیست؛ چند نکته مثل شرط سنی برای مقطع تحصیلی و محدودیت در رشته‌های بورسیه شده. نزدیک به 60 دانشگاه دولتی در این دانشگاه به دانشجویان بین‌المللی بورسیه استانی اختصاص می‌دهد.

تفاوت مهم پذیرش در دانشگاه‌های دولتی ایتالیا که دلیل اصلی جذب بیشتری دانشجویان ایرانی است، میزان تمکن مالی است که بر‌خلاف بسیاری از کشورها چندان زیاد نیست. دانشگاه‌های شهرهای بولونیا، پیزا، رم، پادوا و میلان در خود ایتالیا در میان دانشگاه‌های برتر قرار دارند و از نظر امتیاز جهانی هم در بین 200 دانشگاه برتر انتخاب شده‌اند.