کرونا میتواند دلیلی برای عدم انجام تعهد باشد؟
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | شرایط کنونی نیاز به توصیف چندانی ندارد اما سوال این است که اگر قراردادی منعقد کرده باشیم، میتوانیم به بهانه کرونا یا قرنطینه یا همان طرح فاصلهگذاری اجتماعی دولت، از انجام تعهدات خود در آن قرارداد خودداری کنیم؟
پاسخ در یک کلمه نهفته است: همان کلمه «بهانه». باید دید که آیا واقعا کرونا و قرنطینه بهانه فرد است یا دلیل واقعی عدم انجام تعهد. به طور مثال اگر با فردی قرارداد بستیم (اعم از کتبی یا شفاهی) که یک نسخه دست نویس از یک کتاب را برای ما تایپ کند؛ او نمیتواند عدم انجام تعهد خود را به خاطر کرونا توجیه کند.
زیرا چنین کاری مستلزم نشستن پشت کامپیوتر و تایپ کردن است و اساسا ارتباطی با کرونا و قرنطینه ندارد ولی اگر همین فرد بیمار و در بیمارستان بستری شود آن وقت میتواند مدعی شود که کرونا مانع از انجام تعهد او شده است یا مثلا اگر یک صاحب کارخانه تعهد داده باشد که در مدت مشخصی، کالایی را تولید کند؛ با توجه به اینکه در شرایط فعلی، هیچ قانونی در خصوص بسته شدن کارگاههای تولیدی وجود ندارد؛ نمیتواند مدعی شود که به دلیل کرونا این تعهد را انجام نداده است.
بنابراین باید در هر مورد، به تناسب خودش دید که آیا به قول معروف، شرایط «فورس ماژور» ایجاد شده است یا نه. تعریف و مصادیق فورس ماژور، در خود قراردادها هم ذکر میشود ولی اگر هم ذکر نشد نگران نباشید چرا که طبق ماده ۲۲۷ قانون مدنی «متخلف از انجام تعهد وقتی محکوم به تادیه خسارت میشود که نتواند ثابت نماید که عدم انجام به واسطه علت خارجی بوده است که نمیتوان مربوط به او نمود.» بنابراین اگر بتوانیم ثابت کنیم که عدم انجام تعهد به واسطه علت خارجی مثل کرونا است؛ دیگر نباید خسارت بدهیم و صرفا باید در اسرع وقت، طبق قرارداد، اقدام به انجام تعهد کنیم.