روز و روزگار مرموز پرویز ثابتی؛ از ساواک تا زندگی مخفیانه
سه ایرانی با ارائه شکایتی به دستگاه قضایی آمریکا، خواستار محاکمه پرویز ثابتی شدند
پرویز ثابتی، چهرهای جنجالی و بحثبرانگیز است. او رئیس امنیت داخلی ساواک در دوران پهلوی دوم بود و پس از انقلاب ۱۳۵۷ از ایران گریخت و سالها در خفا زندگی کرد اما حضورش در تجمع ضدانقلاب در لسآنجلس پس از ۴۴ سال سکوت، بار دیگر نامش را بر سر زبانها انداخت. چند روز پیش هم سه ایرانی با ارائه شکایتی به دستگاه قضایی آمریکا، خواستار محاکمه پرویز ثابتی به دلیل نقض قوانین حقوق بشر و شکنجه زندانیان در سالهای پیش از انقلاب شدند. پرویز ثابتی کیست؟
فعالیت در ساواک
ثابتی در سال ۱۳۳۷ به ساواک پیوست و به سرعت در این سازمان پیشرفت کرد. او به عنوان رئیس اداره سوم ساواک، که مسئولیت امنیت داخلی را بر عهده داشت، فعالیت میکرد. گفته میشود که ثابتی در دستگیری، بازجویی و شکنجه بسیاری از فعالان سیاسی و مخالفان رژیم پهلوی نقش داشته است.
ثابتی متولد سال ۱۳۱۵ در سمنان، پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در ایران، در سال ۱۳۳۷ از دانشکده حقوق دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد و همان سال به استخدام ساواک درآمد. او به سرعت در این سازمان پیشرفت کرد و به ریاست اداره کل سوم رسید؛ ادارهای که مسئولیت امنیت داخلی کشور را بر عهده داشت و بهدلیل نقش محوری در سرکوب مخالفان، از جمله مهمترین و مشهورترین بخشهای ساواک بهشمار میرفت. حضور ثابتی در تلویزیون در نوروز ۱۳۵۰ و برنامههایی که در آن به اعترافات دستگیرشدگان امنیتی پرداخته میشد، چهرهای شناختهشده از او ساخت.
خروج از ایران و سالها سکوت
ثابتی آبانماه ۱۳۵۷، همزمان با اوجگیری انقلاب، از ایران خارج شد. اگرچه در آن زمان شایعاتی مبنی بر سفر او به اسرائیل منتشر شد، اما خود او در خاطراتش به سفر به انگلستان و سپس آمریکا اشاره میکند. او سالها در انزوای رسانهای بهسر برد و از هرگونه اظهار نظر علنی خودداری کرد.
بیشتر بخوانید: وقتش رسید آقای ثابتی؛ مرد ترسناک ساواک درگیر یک شکایت ۲۲۵میلیون دلاری شده است
بازگشت به صحنه
حضور ثابتی در تجمع ضد انقلاب در لسآنجلس، نشان از پایان سکوت و انزوای خود خواسته او دارد. این حضور، با توجه به نقش ثابتی در گذشته، با واکنشهای مختلفی روبرو شده است. برخی آن را نشانهای از تلاش برای سازماندهی اپوزیسیون خارج از کشور میدانند، درحالیکه برخی دیگر آن را صرفا یک حضور شخصی تلقی میکنند.
کتاب در دامگه حادثه؛ روایتی از خاطرات ثابتی
ثابتی در سال ۱۳۸۷ گفتگوهایی را با عرفان قانعیفرد، محقق تاریخ معاصر، آغاز کرد که حاصل آن چاپ کتاب خاطراتش با عنوان "در دامگه حادثه" بود. این کتاب که در سال ۱۳۹۰ منتشر شد، حاوی نکات جالب توجهی درباره فعالیتهای ساواک و نقش ثابتی در آن است. با این حال، برخی از منتقدان، خاطرات ثابتی را دفاعیهای برای تبرئه خود از اتهامات مطرحشده میدانند.
اتهامات پرویز ثابتی
پرویز ثابتی با اتهامات جدی در مورد نقض حقوق بشر، شکنجه زندانیان سیاسی و جنایات ساواک روبرو بوده است. با این حال، او این اتهامات را رد کرده و گفته صرفا به اجرای دستورات مافوق خود پرداخته است.
قربانیان شکنجه و فعالان حقوق بشر، او را به عنوان یکی از مسئولان اصلی جنایات ساواک معرفی کردهاند. سه ایرانی مقیم آمریکا در روزهای گذشته از پرویز ثابتی به دلیل نقش او در شکنجه و نقض حقوق بشر در دوران ساواک شکایت کردند و باعث شدند نامش دوباره سر زبانهای بیفتد.