۵۰خاطره از تاریخ فوتبال ایران| بینالمللیها
روزنامه هفت صبح، تیمور مستور| پرافتخارترین بازیکنهای فوتبال ایران در سالهای پیش از انقلاب را بیایید، مرور کنیم. نامهای اصلی قلیچخانی، علی پروین، همایون بهزادی، حسین کلانی، علی جباری، ناصر حجازی، غلامحسین مظلومی و حسن روشن هستند.
در صدر جدول پرویز قلیچخانی است که سه قهرمانی جام ملتهای آسیا را در کارنامه دارد و یک قهرمانی در بازیهای آسیایی تهران را.
در این چهار قهرمانی دو بار بازوبند کاپیتانی را بر بازو داشت و در جام ملتهای ۱۹۶۸ هم گل پیروزی ایران در فینال مقابل اسرائیل را با شوتی سنگین بهثمر رسانده بود. او سه بار هم با تیم ملی در المپیک ظاهر شده است. المپیکهای ۱۹۶۴، ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶٫ او هیچگاه به جامهای جهانی نرسید و درخشش ویژهاش در بازی با استرالیا در تهران و زدن دو گل، فرجام مناسبی نداشت.
علی پروین بهرغم بیست سال فوتبال در سطح اول ایران، فقط یک جام ملتها را در کارنامه دارد. او در جام ملتهای ۱۹۶۸ بازیکن گمنامی بود، در جام ملتهای ۱۹۷۲ از سوی دهداری بهخاطر ضعف بدنی خط خورد، در جام ملتهای ۱۹۸۰ کویت هم دیگر از فوتبال ملی خداحافظی کرده بود. اما قهرمانی در جام ملتهای آسیا در سال ۱۹۷۶ تهران با ضربه آزاد او در فینال رقم خورد. او در این جام بهعنوان بهترین بازیکن تورنمنت هم انتخاب شد.
او در دو المپیک مونیخ و مونترآل بازی کرد و در قهرمانی بازیهای آسیایی تهران در سال ۱۹۷۴ هم مهرهای تاثیرگذار بود. مهمتر از همه جامجهانی ۱۹۷۸را نیز با بازوبند کاپیتانی تجربه کرد. همایون بهزادی و حسین کلانی زوج تهاجمی شاهین و پرسپولیس، دو قهرمانی در جام ملتهای آسیا در سالهای ۱۹۶۸ و ۱۹۷۲ را در کارنامه دارند. مضاف بر اینکه بهزادی آقای گل ۱۹۶۸ شد و حسین کلانی آقای گل ۱۹۷۲٫ هر دو نفر بازی در المپیک مونیخ را با صلاحدید دهداری و رنجبر از دست دادند.
علی جباری هم در این دو جام ملتهای آسیا (۱۹۶۸ و ۱۹۷۲) قهرمانی را تجربه کرد و همینطور قهرمانی در بازیهای آسیایی تهران را در سال ۱۹۷۴٫ جباری حضور در المپیک مونیخ را هم در کارنامه دارد. به اینها یک قهرمانی با تاج در آسیا را هم اضافه کنید تا متوجه وزن پرونده علی آقا جباری بشوید. بین سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۱ جباری در کنار بهزادی و کلانی ستارههای محبوب تیمملی بودند.
ناصر حجازی یک قهرمانی در جام ملتها دارد و حضور در المپیک مونترآل و جام جهانی ۱۹۷۸٫ او المپیک مونیخ و جام ملتهای آسیا در سال ۱۹۷۶ را از دست داده بود (بهرام مودت و منصور رشیدی بهجای او بازی کردند). او در قهرمانی ایران در بازیهای آسیایی تهران هم فقط در فینال سهیم بود و در جام ملتهای ۱۹۸۰ هم به مقام سوم آسیا رسید و در تیم منتخب مسابقات حاضر شد، هرچند شش بار دروازهاش باز شده بود. او یک قهرمانی با تاج در آسیا را هم دارد.
غلامحسین مظلومی دو قهرمانی جام ملتها در سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ را در کارنامه دارد و همینطور قهرمانی در بازیهای آسیایی تهران در سال ۱۹۷۴ را. او در المپیک مونترآل هم حضور داشت و در قهرمانی تاج در آسیا هم حاضر بود.و بالاخره حسن روشن که در همان عنفوان جوانی به ترکیب تیم ملی در بازیهای آسیایی تهران در سال ۱۹۷۴ رسید و بعد قهرمانی در جام ملتهای آسیا در تهران به سال ۱۹۷۶٫ او بازی در المپیک مونترآل و جام جهانی ۱۹۷۸را نیز در کارنامه دارد.
بگذارید سری بزنیم به پرافتخارهای گمنام! جالب است که مثلا اصغر شرفی دو قهرمانی در جامملتهای ۱۹۶۸ و ۱۹۷۲ و همینطور بازی در المپیک مونیخ را هم در کارنامه دارد. جعفر کاشانی و مصطفی عرب، بک وسط و بک چپ تیم ملی هم مثل شرفی قهرمانی در دو جامملتهای آسیا را در کارنامه دارند و حضور در المپیک مونیخ. عرب در جام ملتهای ۱۹۷۲ کاپیتان تیم ملی هم بود و کاشانی حتی قهرمانی در بازیهای آسیایی تهران را هم تجربه کرده بود.
موارد جالب ابراهیم آشتیانی و اکبر افتخاری هستند که هرکدام یک جام ملتها در کارنامه دارند. افتخاری در سال ۱۹۶۸ و آشتیانی در سال ۱۹۷۲. و هر دو بهعنوان بهترین بازیکن تورنمنت انتخاب شده بودند. به این فهرست پرافتخارها نامهایی مثل حسن حبیبی، اکبر کارگرجم، محمد صادقی، حسن نظری، رضا عادلخانی، منصور رشیدی و نصرالله عبداللهی را هم باید اضافه کرد.
مثلا حسن نظری تا قبل از ۲۳سالگی بازی در المپیک مونترآل، بازی در جامجهانی ۱۹۷۸ و قهرمانی در جامملتهای آسیا در سال ۱۹۷۶ را در کارنامه خود داشت. فهرست پرافتخارهای بعد از انقلاب خودش داستان دیگری است. علی دایی، جواد نکونام، مهدی مهدویکیا، کریم باقری، خداداد عزیزی، علی کریمی، احمد عابدزاده و… یک روز داستان آنها را هم خواهیم گفت.