هفت حکم عجیب صادر شده از سوی قضات
روزنامه هفت صبح، سارا غضنفری | مجازات فردی که طبق قانون مرتکب جرم شده است، صدور حکمش برای تادیب او برعهده قاضی است. در برخی از پرونده‌ها قاضی می‌تواند از علم و اراده خود استفاده کند و احکامی صادر کند که در نوع خود جالب است. احکامی که علاوه بر تادیب و تنبیه متهم برای او جنبه آموزش نیز داشته باشد و او را به انجام کار خیر سوق دهد.
در چند سال اخیر در برخی جرایم که قاضی می‌توانست در آنها با علم خود حکم صادر کند شاهد احکام جالبی بودیم. مانند کاشت درخت، تامین غذای حیوانات وحشی، کار در سرای سالمندان و یا حفظ کردن برخی احادیث در مقابل عملی که متهم انجام داده است. همچنین این حکم‌ها برای این صادر شده بود تا متهمانی که سابقه‌دار نیستند به زندان نروند تا جلوی اشاعه جرم نیز گرفته شود. در این پرونده چند حکم جالب صادر شده از سوی قضات را بررسی می‌کنیم.
* یک: آموزش رایگان هنر و کاشت درخت
در فروردین سال ۹۷، یک قاضی درکرمان طی حکمی پنج متهم قتل غیرعمد را به جای یک سال زندان به آموزش رایگان هنر و کاشت درخت محکوم کرد. رئیس شعبه ۱۰۸ دادگاه کیفری ۲ کرمان در حکمی جالب پنج متهم قتل غیرعمد را که معلم و مهندس بودند به جای تحمل یک سال حبس بر اساس ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی به آموزش رایگان هنر و کاشت درخت محکوم کرد.
قاضی محمد اطمینان درباره علت صدور چنین حکمی گفته بود:« سال ۹۶ بر اثر سهل انگاری و نبود نظارت کافی در یک واحد مسکونی در شهرکرمان،کارگر نگهبان این مجتمع داخل چاله آسانسور سقوط می‌کند و جان خود را از دست می‌دهد.پس از تحقیقات مشخص می‌شود اعضای هیات مدیره مجتمع مسکونی به دلیل رعایت نکردن نظامات دولتی هنگام انجام وظیفه، بر اساس گزارش کارشناس رسمی در رشته حوادث ناشی از کار به میزان ۷۰درصد در مرگ این کارگر قصور وکوتاهی داشته‌اند و علاوه بر محکومیت به پرداخت ۷۰درصد دیه کامل در حق اولیای دم از جنبه عمومی به یک سال حبس محکوم شده بودند که مجازات زندان آنها تبدیل به موارد جایگزین شد.
براساس دادنامه متهمان ردیف اول تا سوم که هر سه مهندس هستند به جای حبس هر کدام به کاشت ۱۰۰ اصله درخت با جانمایی اداره کل منابع طبیعی در حوزه کرمان محکوم شده‌اند.متهم ردیف چهارم که دبیر آموزش و پرورش است به ۱۰۰ ساعت تدریس درس ادبیات به دانش آموزان بی بضاعت در شهر کرمان با هماهنگی اداره آموزش و پرورش به جای حبس محکوم شد و متهم ردیف پنجم نیز که معلم است، به ۱۰۰ ساعت آموزش سیاه قلم به هنرآموزان بی‌بضاعت کرمان زیر نظر اداره فنی و حرفه‌ای کرمان محکوم شده است.
* دو: نگهداری از یک رأس الاغ به دلیل آتش زدن حیوان زنده
در سال ۸۸ مردی که در استان فارس با آتش زدن عمدی، یک رأس الاغ زنده را کشته بود با حکم جالب دادگاه مواجه شد. کشاورز ۵۳ ساله‌ای در استان فارس الاغی بلاصاحب که وارد مزرعه کاهوی او شده و به مزرعه خسارت زده بود را با ریختن بنزین به آتش کشید و به همین خاطر یکی از شعب دادگاه‌های استان فارس که حسب کیفرخواست دادستان به پرونده رسیدگی می‌کرد، او را مجرم اعلام کرد و حکم بر محکومیت او به تحمل ۵۰ ضربه شلاق صادر کرد.
در ادامه دادگاه نیز به لحاظ وضعیت خاص و فقدان پیشینه کیفری و سوابق مثبت محکوم علیه از اجرای حکم شلاق خودداری و محکومیت او با شرایط دیگری معلق شد تا در صورت اجرای آنها محکومیت شلاق اجرا نشود. در رأی دادگاه آمده بود: «محکوم علیه مکلف است به جای تحمل شلاق و به عنوان مجازات جایگزین اولا نسبت به فراگیری ۲۰ حدیث از معصومین (ع) با مضامین مهربانی با حیوانات و رفتار شایسته با حیوانات اقدام کند، ثانیا به مدت یک سال از کاشتن کاهو در مزرعه خود خودداری کند و ثالثا یک رأس الاغ بلاصاحب را به مدت سه ماه نگهداری و تغذیه وی را به عهده گیرد.» متهم نیز حکم را پذیرفت و هیچ اعتراضی به آن نداشت.
* سه: یک سال کار در غسالخانه، مجازات زن خیانتکار
در سال ۹۶ زن میانسال متأهل که به اتهام رابطه نامشروع با مردی متأهل دستگیر شده بود، پس از محاکمه در دادگاه به یک سال کار اجباری در غسالخانه بهشت زهرا محکوم شد. مردی هم که با او رابطه داشت به خاطر احراز نشدن نوع رابطه‌اش به شلاق و تبعید محکوم شد. رسیدگی به این پرونده در پی شکایت مردی در شعبه پنجم دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی بابایی آغاز شد.
زمانی‌که شوهر این زن در برابر قاضی ایستاد، گفت: «من و همسرم به خاطر مشکلات شدید خانوادگی از هم جدا زندگی می‌کنیم. دلیل همسرم برای این جدایی، کار کردن او به عنوان کارمند در تهران بود. در حالی که هیچ کس او را مجبور نکرده بود در تهران کار کند اما او به زور انتقالی گرفته بود و مدتی هم از او خبر نداشتم. تا این که یکی از دوستان مشترک‌مان فیلمی از همسرم نشان داد و من او را با مردی میانسال دیدم.»
در ادامه رسیدگی به پرونده، زن و مرد خیانتکار که هر دو متأهل بودند، بازداشت شدند و زن اتهامات خود را قبول کرد اما گفت زنا نکرده است. ضمن این که مدتی قبل برای جدایی از همسرش اقدام کرده است. مرد میانسال نیز زمانی که در برابر قضات قرار گرفت، مدعی شد هیچ‌گونه اتهامی را قبول ندارد. او گفت: «این زن مدعی بود شوهر ندارد و تنها زندگی می‌کند. به همین خاطر با هم دوست شده بودیم. اما ارتباط خاصی نداشتیم.» با این وصف، زن پس از محاکمه به یک سال کار اجباری در غسالخانه بهشت زهرا محکوم شد و مرد خطاکار نیز به شلاق و دو سال تبعید در شهری دیگر محکوم شد.»
* چهار: ضدعفونی کردن مدرسه در زمان کرونا
در شهریور ماه امسال و اوج ویروس کرونا یک قاضی در شهرستان ارومیه، فردی که بدون گواهینامه اقدام به رانندگی کرده بود را به ضدعفونی یک مدرسه محکوم کرد. این قاضی در حکمش نوشته بود:« فردی که متهم به رانندگی بدون پروانه رسمی است نظر به اینکه اتهام مذکور از جرایم درجه ۶ بوده و مجازات آن نیز حسب مواد ۴۶ و ۴۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ قابل تعلیق است و شاکی نیز ندارد همچنین متهم نیز فاقد سابقه محکومیت موثر کیفری است.
لذا این دادیاری قرار تعلیق تعقیب متهم را مستندا به ماده ۸۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و تبصره‌های آن صادر و اعلام می‌شود و تعقیب متهم به مدت شش ماه تعلیق می‌شود. متهم مکلف به اجرای دستورات در مدت تعلیق تعقیب است: ضمن تهیه مواد ضد عفونی کننده و ابزار لازم با مراجعه به یکی از مدارس سطح شهر ارومیه، در زمینه کمک به بهبود وضعیت بهداشتی مدرسه و آماده سازی فضای امن بهداشتی برای دانش آموزان و با هماهنگی مدیر مدرسه مربوط نسبت به ضد عفونی کردن محیط مدرسه در خارج از وقت آموزشی مدرسه ظرف دو روز و هر روز به مدت دو ساعت اقدام و گواهی تصدیق اقدام را از مدیر مدرسه اخذ و به شعبه ارائه دهد.»
* پنج: هدیه دادن گل و عدم استعمال دخانیات
در سال ۸۸ یکی از شعب دادگاه‌های استان فارس مردی محکوم شد که به همسرش سالانه ۱۰روز گل هدیه کند، در غیر این‌صورت با سه ماه و یک روز حبس مواجه خواهد شد. این مرد با اتهام رها کردن زندگی مشترک و ترک نفقه و ضرب و شتم همسرش مورد تعقیب قرار گرفت و دادگاه پس از رسیدگی او را به سه ماه و یک روز حبس محکوم کرد.
اما با توجه به نداشتن سابقه کیفری متهم برای اصلاح تحکیم مبانی خانوادگی و زندگی مشترک محکومیت او را به مدت سه سال معلق کرد، مشروط بر اینکه زوج دستورات زیر را انجام دهد: ۱- پرداخت به موقع نفقه زوجه و حسن معاشرت با وی، ۲- هدیه دادن یک شاخه گل به مدت سه سال هر سال ۱۰ روز، به نحوی که پایان نوبت دهم سالگرد ازدواج زوجین باشد، ۳- استفاده از نصایح یکی از علمای مذهبی به تشخیص دادستان در سالروز ازدواج در هر سال، ۴- خودداری از استعمال سیگار و مواد دخانی.
* شش: کاشت ۲۰۰ نهال مجازات عاملان قطع درختان گلستان
عاملان قطع درخت در شهرستان مراوه تپه از سوی دادگاه به کاشت ۲۰۰ اصله نهال محکوم شدند. هادی هاشمیان، رئیس کل دادگستری گلستان در تشریح این خبر گفت: «محکومان این پرونده دو نفر هستند که ۱۱اصله درخت صنوبر ۱۵ساله را در شهرستان مراوه تپه قطع کرده‌اند، اما با شکایت اداره منابع طبیعی، هر دو متهم بازداشت شدند و به اتهام تخریب محیط زیست و قطع درخت در دادگاه محاکمه و رأی به محکومیت آنها صادر شد.
متهمان همچنین به پنج ماه حبس تعزیری محکوم شدند اما از آنجا که سابقه کیفری نداشتند و در دادگاه ابراز پشیمانی کرده بودند، قاضی حبس آنان را به مدت یک سال تعلیق و مجازات جایگزین صادر کرد. بر اساس این رأی، محکومان مکلف هستند ۲۰۰ اصله نهال با نظارت کارشناسان منابع طبیعی بکارند و تا یک سال از این نهال‌ها مراقبت کنند. اداره منابع طبیعی مراوه تپه نیز موظف است عملکرد ماهانه این متهمان را به دادگاه ارائه کند. همچنین اگر محکومان در مدت تعلیق حبس یکی از جرایم موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت را مرتکب شوند، قرار تعلیق لغو و حکم حبس اجرا خواهد شد.
* هفت: حکم جالب قاضی برای مقصران مرگ مادر باردار در کهنوج
پزشک متخصص زنان و پرسنل اتاق زایمان یکی از بیمارستان‌های کهنوج به اتهام قصور در مرگ مادر باردار به پرداخت دیه، آموزش رایگان به زنان و نوشتن مقاله‌هایی درباره روش‌های پیشگیری از مرگ و میر مادر و نوزاد محکوم شدند. در سال ۹۸ خانواده زن جوانی که پس از زایمان به‌دلیل مراقبت ناکافی کادر درمانی بیمارستان جانش را از دست داده بود، برای شکایت به شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری ۲ شهر کهنوج رفته و خواهان رسیدگی به پرونده و شناسایی مقصران این ماجرا شدند.
با شروع تحقیقات و براساس نظریه کمیسیون پزشکی سرانجام مشخص شد پزشک متخصص زنان و زایمان، دو پرستار و یک ماما به‌دلیل مراقبت نامناسب از بیمار بعد از زایمان به اتهام قتل غیرعمدی ناشی از قصور پزشکی به میزان ۸۰ درصد مقصر هستند. قاضی پرونده پس از شنیدن اظهارات طرفین، دفاعیات متهمان و مدارک و اسناد پرونده، ماما و دو پرستار را به پرداخت ۳۰ درصد دیه کامل زن مسلمان به طور مشترک و متخصص زنان و زایمان را به پرداخت ۵۰ درصد دیه کامل زن مسلمان محکوم کرد.
از جنبه عمومی جرم نیز هر یک از متهمان به تحمل یک سال حبس تعزیری محکوم شدند، اما با توجه به‌موقعیت اجتماعی متهمان و اینکه سابقه کیفری نداشته و جرم غیرعمدی مرتکب شده‌اند، مامای خاطی را به نگارش مقاله‌ای با موضوع راه‌های پیشگیری از مرگ و میر نوزاد و مادر ناشی از سزارین، هر یک از پرستاران خاطی را به نگارش مقاله‌هایی با موضوع حیطه مسئولیت پزشک و پرستار و بررسی عوامل غیرانسانی در مرگ و میر مادر و نوزاد در جریان سزارین با رویکرد پیشگیرانه محکوم کردند که این مقالات باید به تأیید سه نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرستان جیرفت برسد.
همچنین متخصص زنان و زایمان نیز به برگزاری دوره آموزشی ۲۰ روزه، روزانه دو ساعت با موضوع مراقبت‌های ویژه دوران بارداری برای بانوان شهرستان کهنوج تحت نظارت رئیس مرکز بهداشت شهرستان کهنوج ملزم شده بود و اگر این افراد از حکم صادر شده سرباز می‌زدند یا اجرا نمی‌کردند مجازات حبس برایشان پابرجا بود.
