مروری بر تمام اتفاق‌های مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر
روزنامه هفت صبح، مرجان فاطمی | چهلمین جشنواره فیلم فجر، جمعه شب با اعلام اسامی برندگان، به کار خودش پایان داد و اکثر سیمرغ‌ها به شایستگی در دست صاحبانشان قرار گرفتند. مسئله مهم و بحث‌برانگیز اما حذف سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران بود که اعتراض‌های زیادی به همراه داشت. فیلم «ملاقات خصوصی» توانسته بود بیشترین رای را از مردم بگیرد و با حذف سیمرغ این بخش، عملا نادیده گرفته شد. بعد هم که تهیه‌کننده فیلم به طور کلی از داوری اثرش در جشنواره انصراف داد. حاشیه بعدی درست در روز اختتامیه رخ داد. اسامی برگزیدگان لو رفت و هیجان اختتامیه تا حدی از دست رفت.
مسعود جعفری‌جوزانی نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده، مجید انتظامی آهنگساز، شهاب حسینی بازیگر و تهیه‌کننده، محمدعلی باشه‌آهنگر نویسنده و کارگردان، محمد داوودی مدیر فیلمبرداری، مهدی سجاده‌چی فیلمنامه‌نویس و پژمان لشکری‌پور منتقد و تهیه‌کننده، از جمله اعضای هیات داوران جشنواره امسال بودند. یکی از مهمترین نکاتی که در داوری‌شان دیده می‌شد، این بود که سعی داشتند کسی را از قلم نیندازند. اضافه شدن دیپلم افتخار در چند بخش حتی در بخش جایزه ویژه هیات داوران، نشان از این مسئله داشت. در این پرونده مروری داریم بر تمام اتفاق‌های مراسم اختتامیه که روز جمعه ۲۲ بهمن در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار شد.
رضا میرکریمی| نگهبان شب / سیمرغ بهترین کارگردانی
رقیبان: هادی حجازی‌فر (موقعیت مهدی)، کاظم دانشی (علف‌زار)، بهروز شعیبی (بدون قرار قبلی) و امیرحسین عسگری (برف آخر)
چرا برنده شد: رضا میرکریمی استاد خلق چرخش‌های ظریف و استادانه در شخصیت‌ها و موقعیت‌هاست. شخصیت‌های محوری داستانش را با چنان ظرافت و دقتی معرفی می‌کند و در طول مسیر حرکت می‌دهد که مخاطبان کاملا درکش می‌کنند و از یک‌جایی به‌بعد نگران حالش می‌شوند. اینبار شخصیت محوری فیلم رضا میرکریمی، یک نگهبان ساده، تنها و بی‌اعتمادبه‌نفس است.
شخصیتی که ابتدای فیلم تازه از روستا به شهر می‌آید و از روی سادگی به دیگران اجازه می‌دهد تا هرکدام به نحوی از او سوءاستفاده کنند. در این فیلم با مسائل مختلفی مثل فقر، زندگی یک دختر کم‌شنوا، پیرمردی در آستانه فراموشی، زندگی زنی که از همسر معتادش جدا شده و با درست کردن ترشی زندگی می‌گذراند، سوگ مرگ پسر، معلم‌های بی‌خانه‌ای که اسیر دست یک پیمانکار شده‌اند و… روبه‌رو هستیم اما اثری از تلخی نمی‌بینیم. میرکریمی تمام این موارد را در زرورقی جذاب و تاثیرگذار پیش روی مخاطبانش می‌گذارد.
وقتی برنده شد چه گفت: رضا میرکریمی در روز اختتامیه برای دریافت جایزه‌اش حضور پیدا نکرد و به‌جای او تورج الوند، بازیگر نقش اصلی فیلم «نگهبان شب» روی سن ظاهر شد و سیمرغ را به جای میرکریمی گرفت. میرکریمی همان شب در صفحه اینستاگرامش پستی منتشر کرد و نوشت: «سیمرغ آخر و جشنواره‌ای که دیگر نیست.»
جایزه‌هایی که از فجر گرفته: رضا میرکریمی اولین‌بار سال ۱۳۷۹ برای فیلم «زیر نور ماه» جایزه ویژه هیات داوران را از جشنواره نوزدهم گرفت. دو سال بعد در جشنواره بیست‌ویکم برای فیلم «اینجا چراغی روشن است» سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر به او رسید. چهارمین فیلم بلند میرکریمی «خیلی دور، خیلی نزدیک» هم سال ۱۳۸۳ سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره را نصیب خود کرد. میرکریمی یکبار هم در جشنواره بیست‌وششم برای فیلم «به همین سادگی» موفق شد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را به دست آورد.
امیرحسین عسگری| برف آخر / برنده جایزه ویژه هیات داوران
رقیبان: هادی حجازی‌فر (موقعیت مهدی)، کاظم دانشی (علف‌زار)، بهروز شعیبی (بدون قرار قبلی) و رضا میر کریمی (نگهبان شب)
چرا برنده شد: برف آخر به لحاظ کارگردانی فیلم بسیار سختی است. گذشته از فضای بیرونی فیلم که در دل برف و سرما می‌گذارد و کار را سخت می‌کند، امیرحسین عسگری می‌بایست فضای سرد حاکم بر کاراکترها و روابطی که بین آنها حاکم هست را هم به‌درستی به مخاطب منتقل می‌کرد.
یعنی او باید فضای سرد محیط را وارد داستانش می‌کرد و بعد آرام‌آرام مخاطب را با کاراکتر همراه می‌کرد. در ادامه کارگردان لایه‌های شخصیتی کاراکتر اصلی را باید باز می‌کرد و به او گرما می‌بخشید تا مخاطب باورش کرده و همراهی‌اش کند. امیرحسین عسگری با یک مهندسی درست از پس این مهم به‌خوبی بر می‌آید. در طول فیلم هر چقدر فضای پیرامونی سردتر می‌شد، آدم‌هایش گرمتر و باور‌پذیر‌تر می‌شدند. همین عامل موجب می‌شد تا فضای فیلم گرم شود و مخاطب آن را بپذیرد. از همین‌روست که کارگردانی عسگری در این فیلم جلوه می‌کند و به چشم می‌آید.
وقتی برنده شد چه گفت: خیلی ممنونم که فیلم من را دیدید. این جایزه برای من خیلی عزیز است. سال ۹۳ این جایزه را از دستان زنده‌یاد فرشته طائرپور گرفتم. مجید صالحی عزیز، خیلی ممنونم که به من کمک کردی. لادن مستوفی، ممنونم که پای این کار ایستادی.
جایزه‌هایی که از فجر گرفته: امیرحسین عسگری در جشنواره سی‌و‌سوم با فیلم «بدون مرز» در بخش مسابقه فیلم‌های اول و سودای سیمرغ حاضر بود. فیلم او در بخش نگاه نو در رشته‌های بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نامزد شد و در نهایت موفق شد جایزه ویژه هیات داوران را هم از آن خود کند. درواقع این دومین جایزه‌ای است که برای ساخت یک فیلم از جشنواره فجر برنده می‌شود.
طناز طباطبایی| بی‌رویا / سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن
رقیبان: سارا بهرامی (علف‌زار)، ژیلا شاهی (موقعیت مهدی)، لاله مرزبان (نگهبان شب)، لادن مستوفی (برف آخر)
چرا برنده شد: نقش طناز طباطبایی را در «بی‌رویا» می‌توانیم یک‌جورهایی در امتداد نقش‌هایی بدانیم که سال‌هاست در سینما ایفا می‌کند. او حالا دیگر توانسته است در ایفای نقش‌هایش به تعادلی از اجرای جنون، آسیب‌پذیری، ترس و خروش‌های بیرونی تبدیل شود. در «بی‌رویا» با زنی مهربان و صمیمی روبه‌رو هستیم که در ابتدای فیلم سعی دارد وضعیتی متعادل در زندگی‌اش ایجاد کند. به خاطر همسرش از جایگاه و زندگی خوبی که دارد می‌گذرد و می‌خواهد هرطور شده به زنی بی‌پناه که گم شده است، کمک کند.
اما بعد از عمل جراحی روی چشم‌هایش رفته‌رفته توانایی‌اش را برای برقراری توازن از دست می‌دهد و دیگر نمی‌تواند روی امور مسلط باشد. تلاش‌هایش هیچ نتیجه‌ای نمی‌دهد و نهایتا مجبور به ترک جایگاهش می‌شود. این تغییر و تحول تدریجی و تلاش برای اثبات خود، بهترین وجه بازی او به حساب می‌آید. با توجه به نوشته پایان فیلم، خیلی‌ها گمان می‌کردند طباطبایی سعی کرده خودش را در نقش یک بیمار شیزوفرنی ثابت کند اما خودش تاکید کرد که به هیچ‌وجه چنین نقشی ایفا نکرده است.
وقتی برنده شد چه گفت: خدا را شاکر هستم و باید بگویم هرچه داریم مدیون آقای نصیریان و آن نسل طلایی در بازیگری است. از آرین وزیر‌دفتری بابت فیلم خوبی که ساخت تشکر می‌کنم. این جایزه مرهون زحمات تک‌تک عوامل فیلم است.
جایزه‌هایی که از فجر گرفته: طناز طباطبایی پیش از رسیدن به اولین سیمرغ، سه بار نامزد دریافت سیمرغ شده بود. اولین بار سال ۱۳۸۷ برای فیلم «صداها»، یکبار سال ۱۳۹۳ برای بازی در «رخ دیوانه» و بار دیگر هم برای بازی در فیلم «خشم و هیاهو» در سال ۱۳۹۴٫ او بالاخره اولین سیمرغش را دو سال پیش از جشنواره سی‌وهشتم فجر برای نقش مکمل فیلم «شنای پروانه» گرفت. سیمرغی که برای «بی‌رویا» نصیبش شده، اولین سیمرغ او برای یک نقش اصلی به‌حساب می‌آید.
امین حیایی| برف آخر / سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد
رقیبان: پژمان جمشیدی (علف‌زار)، مهدی نصرتی (ضد) و تورج الوند (نگهبان شب)
چرا برنده شد: یوسف مردی ۵۰ و چند ساله که در روستایی دور افتاده زندگی می‌کند. او یک دامپزشک حاذق است که بر اثر یک حادثه‌ای زندگی‌اش را به‌نوعی از دست داده است. یوسف با زخم‌هایی که از آن حادثه روی بدنش به یادگار مانده، تک‌وتنها زندگی می‌کند. او حتی حوصله رسیدن به سرو‌وضع ظاهری‌اش را هم ندارد.
ریش بلندی دارد و موهایی که کمتر به آنها می‌رسد. بعد از حادثه، همسر دکتر به دلیل اینکه طاقت دیدن جراحت روی بدن او را ندارد، ترکش می‌کند و می‌رود. از آن به بعد یوسف کاملا منزوی می‌شود. کمتر حرف می‌زند و فقط به کارهایش می‌رسد. امین حیایی کاملا سکوت محیط پیرامونی‌اش در فیلم را وارد وجودش کرده و آن را بازی‌اش متبلور کرده است. همین باعث شده تا در تک‌دیالوگ‌هایی که می‌گوید مخاطب سنگینی کلام و حزن اندوهی که در دل دارد را درک کند. این سکوت هر چقدر باعث سردی صورت یوسف شده، اما حیایی از آن برای عمق بخشیدن به نگاهش استفاده کرده و خیلی از حس و حال‌هایش را با نگاه به مخاطب منتقل می‌کند.
وقتی برنده شد چه گفت: از یک قصه عشق برایتان بگویم. این دومین سیمرغ من است. عاشقانه در خدمت این گروه بودم و دست تک‌تک عوامل را می‌بوسم.
جایزه‌هایی که از فجر گرفته: امین حیایی تا‌کنون ۸ بار نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم فجر شده که یکبار آن در سال ۱۳۷۵ برای نقش مکمل بوده و مابقی برای نقش اول مرد. او پیش از برف آخر در سال ۱۳۸۶ برای بازی در فیلم شب موفق شد سیمرغ بلورین را از آن خود کند و در جشنواره سی‌وششم هم برای فیلم «شعله‌ور» دیپلم افتخار گرفت. حیایی حالا دو سیمرغ بلورین و یک دیپلم افتخار در کارنامه‌اش دارد.
صدف اسپهبدی| علف‌زار / سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل زن
رقیبان: فرشته حسینی (دسته دختران)، صفورا خوش‌طینت (نگهبان شب)، شادی کرم‌رودی (بی‌رویا)، لیندا کیانی (ضد)، نوشین مسعودیان (برف آخر)
چرا برنده شد: یک باور عمومی وجود دارد که هیات داوران معمولا از گریم‌های سنگین و ایفای نقش معتاد و روان‌پریش و… استقبال می‌کنند اما ماجرا برای صدف اسپهبدی فرق دارد. او در اولین نقشش با گریمی سنگین به میدان آمد و اولین‌بار خودش را با چنین چهره‌ای به مخاطبانش معرفی کرد. برای این نقش ۲۵ کیلو وزن کم کرده و خودش در نشست خبری فیلم «علف‌زار» گفته بود که این کاهش وزن برایش تبعات سنگینی داشته. اسپهبدی با تغییر لحن و شیوه راه رفتن و نگاه کردن، در قالب زنی معتاد و بی‌خانمان ظاهر شد که از طرفی مجبور بود جلوی فرار مردی که روزی دوستش می‌داشته را بگیرد تا دخترش بی‌شناسنامه نماند و از طرف دیگر بازپرس پرونده را قانع کند که بدون شلاق و جریمه مالی حکم صدور شناسنامه بدهد. اسپهبدی اعتیاد، درماندگی، بی‌رمقی، تنهایی و احساسات مادرانه را با اندکی شوخ‌طبعی آمیخته بود و از این جهت بازی‌اش در عین تلخی، شیرین و جذاب به‌نظر می‌رسید.
وقتی برنده شد چه گفت: از هیات داوران ممنونم و متشکرم که جوانان را دیدید. از مادر و پدرم ممنونم که من را تحمل کردند تا به‌جایی که می‌خواهم برسم.
جایزه‌هایی که از فجر گرفته: صدف اسپهبدی در میان بازیگران سینما چهره جدیدی به حساب می‌آید و سابقه دریافت سیمرغ از جشنواره نداشته. اسپهبدی ازجمله بازیگرانی است که از تئاتر به سینما رسیده است. اولین‌بار با بازی در سریال «سفر در خانه» به مخاطبان معرفی شد و بعد از آن هم نقشی در سریال «دلدار» بازی کرد. او نقشی کوتاه هم در فیلم سینمایی «لاتاری» داشت. درخشش اسپهبدی در فیلم کوتاه «راحانا» به کارگردانی کاظم دانشی باعث شد از او برای این فیلم دعوت به همکاری کند.
نادر سلیمانی| ضد / سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
رقیبان: علی‌اکبر اصلانلو (نگهبان شب)، پیام احمدنیا (ملاقات خصوصی)، روح‌الله زمانی (موقعیت مهدی)، مهدی زمین‌پرداز (علف‌زار)، مجید صالحی (برف آخر)
چرا برنده شد: بازیگرهای طنزی که سال‌های اخیر به نحوی وارد نقش‌های جدی شده‌اند ماحصل کارشان بسیار دیده شده و مورد توجه قرار گرفته‌اند. از رضا عطاران و سعید آقاخانی گرفته تا مهران غفوریان و حالا هم که نادر سلیمانی و مجید صالحی. سلیمانی سالیان سال در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف نقش کمدی بازی کرد و خودش در نشست خبری فیلم گفت که برایش سوال بوده برای چی انتخابش کرده‌اند اما عوامل فیلم به او اعتماد کرده‌اند تا بتواند ذهنیت مخاطب را نسبت به اینکه فقط می‌تواند نقش کمدی بازی کند، بشکند. از زمانی‌که اولین تصویر از گریم سلیمانی در فیلم «ضد» منتشر شد، همه منتظر بازی متفاوتی از او بودیم و بالاخره هم از تماشای نقشش در این فیلم غافلگیر شدیم. او نقش ناصر، یکی از روسای مجاهدین را ایفا می‌کند. با گریمی جدید، در استایل یک مرد عصبی و با ابهت ظاهر شده و حتی نوع نگاه و شیوه سیگار کشیدن و حرف زدنش را تغییر داده است.
وقتی برنده شد چه گفت: کارم از این به بعد سخت شد. قبلاً طنز کار می‌کردم و الان مانده‌ام که چه‌کار کنم. از هیات داوران متشکرم. ۳۰ سال است کار می‌کنم اما این برای اولین‌بار است که ضربان قلبم بالا رفته است. آرزو دارم زنان سرزمینم آزاد باشند. ضد را به مادران این سرزمین و مادران شهدا تقدیم می‌کنم. از همکارانم ممنونم و امیدوارم بتوانم کارهای بهتری انجام دهم. از مردم عزیزم هم سپاسگزارم.
جایزه‌هایی که از فجر گرفته: این اولین حضور نادر سلیمانی در جشنواه فیلم فجر است. او از سال ۱۳۷۲ با گروه مهران مدیری در «پرواز ۵۷» شناخته شد و در این بیست‌وهشت سال انواع و اقسام نقش‌های کمدی در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف بازی کرد و حالا این سیمرغ در اختیارش قرار گرفت.
